Polecany z uwagi na wielorakie funkcje i duże walory estetyczne. Wpływa na mikroklimat, stanowi osłonę od wiatru, izoluje od kurzu i hałasu. Stanowi doskonałe ogrodzenie obejścia.
Do zakładania żywopłotu wykorzystujemy głównie krzewy ozdobne liściaste, iglaste, a także niektóre drzewa np. grab, buk. W zależności od tego, jaką będzie on spełniał rolę, dobieramy odpowiednie gatunki i odmiany roślin.
Planując jego wysokość dobieramy następujące krzewy:
. na żywopłoty wysokie (2-3 m): świerki, tuje kolumnowe, stożkowe, ałyczę, grab, buk,
. na żywopłoty średniej wysokości (1-2 m): liguster, berberys, tawuły wczesne, śnieguliczkę, forsycję, porzeczkę alpejską,
. na żywopłoty niskie (do 1 m) — bukszpan, karłowe odmiany tui, świerków, tawuły drobne.
W zależności od sposobu prowadzenia żywopłotu wyróżniamy: żywopłoty formowane i nieformowane. Pierwsze z nich wymagają kilkakrotnego cięcia w ciągu roku. Sadzimy je z takich krzewów jak: ligustr, tawuły, porzeczka alpejska, ałycza, tuje, bukszpan i wiele innych krzewów. Bardziej dekoracyjne są żywopłoty nieformowane. Sadzimy je głównie z krzewów kwitnących takich jak: forsycja, pigwowiec, tawuły wczesne oraz z iglaków i krzewów liściastych zimozielonych.
Przystępując do zakładania żywopłotu należy przygotować odpowiednio glebę. Musi ona być żyzna oraz wolna od chwastów. Ważny jest również właściwy dobór nasadzeń na dane stanowisko. Najlepsze efekty uzyskuje się w warunkach dobrego nasłonecznienia, gdyż brak światła prowadzi do utraty ulistnienia, głównie w dolnych partiach żywopłotu. Jeśli mamy stanowisko zacienione, to doskonałym krzewem jest cis. Również dobrze rośnie w tych warunkach bukszpan, grab, mahonia i porzeczka alpejska.
Żywopłoty z roślin liściastych sadzimy jesienią lub wczesną wiosną: jednorzędowo (4-5 sztuk krzewów na 1 mb) lub dwurzędowo (6-8 krzewów). Bardzo ważnym zabiegiem jest wykonanie pierwszego cięcia. Krzewy posadzone jesienią należy przyciąć wczesną wiosną na wysokość ok. 20 cm nad ziemią, celem lepszego rozkrzewienia się roślin. Jeśli sadziliśmy je wiosną, to zaraz po posadzeniu dokonujemy takiego cięcia. Kolejne robimy wiosną następnego roku, zostawiając ok. 20 cm przyrostu z ubiegłego sezonu wegetacyjnego. Następnie tniemy żywopłot jeszcze dwa razy: w czerwcu i w sierpniu. Gdy żywopłot osiągnie już zaplanowaną przez nas wysokość, wówczas pozostawiamy 2-3 centymetrowe odcinki z ostatnich przyrostów. Podczas przycinania najlepiej jest nadać żywopłotowi odpowiedni kształt. Powinien być on nieco szerszy od dołu. Zapewniamy w ten sposób również dolnym gałązkom dostęp do światła, co zapobiega ogałacaniu się żywopłotu od ziemi.
Inaczej postępujemy zakładając żywopłot z roślin iglastych. Najlepiej jest sadzić krzewy pod koniec sierpnia do połowy września, lub na wiosnę, wysadzając je średnio w rzędzie co 60-80 cm. Krzewów tych nie przycinamy przez pierwsze 2-3 lata. W następnych możemy ciąć je wiosną przed rozpoczęciem wegetacji, kiedy minie już obawa występowania wiosennych przymrozków, lub w lecie od połowy czerwca do połowy sierpnia.
Żywopłoty intensywnie cięte potrzebują systematycznego nawożenia. Zaleca się wykonywać ten zabieg nawet trzykrotnie w ciągu roku tj. wczesną wiosną, w czerwcu i pod koniec lipca. Można zastosować kompost, obornik, Azofoskę w ilości 20-30 g/m2 powierzchni. Należy również pamiętać o regularnym podlewaniu, zwłaszcza młodych roślin w pierwszych latach po posadzeniu.
Odpowiedni dobór gatunków drzew i krzewów oraz prawidłowa pielęgnacja żywopłotu gwarantuje uzyskanie pięknych zielonych ścian. Wykorzystując natomiast atrakcyjne formy oraz szeroką gamę barw krzewów, możemy stworzyć w ogrodzie ciekawe kompozycje żywopłotowe.
Celem obniżenia kosztów materiału szkółkarskiego można we własnym zakresie, przygotować sadzonki krzewów liściastych, jak również wyhodować pozostałe krzewy do zagospodarowania ogrodu.
Irena Kaus