Marzec to okres produkcji rozsady większości warzyw. Najczęściej samodzielnie przygotowujemy rozsady pomidorów, papryki, ogórków i sałaty.
Przygotowanie rozsady pomidora trwa od 7 do 9 tygodni. Rozsada wysiana między 15 marca, a 5 kwietnia jest gotowa do sadzenia na miejsce stałe między 15, a 20 maja czyli po ostatnich przymrozkach („Zimni Ogrodnicy”).
Producenci nasion na opakowaniach podają najważniejsze informacje dotyczące uprawy: czas siewu i sadzenia, rozstawę. Stosując się do tych wskazówek i zapewniając jak najlepsze warunki roślinom możemy osiągnąć sukces w postaci wysokiego plonu owoców. Temperatura do wschodu siewek pomidora musi wynosić od 22 do 25 ºC. Po wschodach możemy ją obniżyć do 16-20ºC. Optymalna temperatura dla roślin przesadzonych do doniczek lub tunelu foliowego to 18-22ºC.
Wczesną wiosną, gdy dni są jeszcze krótkie koniecznie musimy zapewnić roślinom wystarczającą ilość światła na przykład ustawiając je jak najbliżej okien. Nie możemy zapomnieć o regularnym podlewaniu, aby nie dopuścić do przesuszenia podłoża i więdnięcia roślin.
Rozsada pomidorów
Produkcję rozsady rozpoczynamy od przygotowania kiełkownika. Czyste skrzynki wypełniamy podłożem. Możemy je sami przygotować z ziemi kompostowej lub podłoża torfowo kompostowego. Dobre warunki powietrzne uzyskamy dodając niewielkie ilości materiału porowatego w postaci kompostu z kory, perlitu lub wermikulitu. W sklepach ogrodniczych możemy zaopatrzyć się w ziemie uniwersalne lub ziemie do wysiewu nasion. Są to podłoża na bazie torfu wzbogaconego w makro i mikroelementy. Przed wysiewem należy zaprawić nasiona (jeżeli nie zrobił tego producent) specjalnymi preparatami grzybobójczymi na przykład Funaben T.
Nasiona pomidorów wysiewamy rzutowo. Powinny być rozmieszczone rzadko, ale równomiernie. Przykrywamy cienką warstwą ziemi (ok. 0,5-1 cm). Następnie delikatnie zraszamy wodą. Do wschodów siewek skrzynki mogą stać w mniej oświetlonym lecz ciepłym miejscu. Przykrycie skrzynek folią lub szybką pozwoli utrzymać równomierną temperaturę i wilgotność. Codziennie odkrywamy lub wietrzymy, pozwoli to pozbyć się pary wodnej. Regularnie podlewamy by nie dopuścić do przesuszenia. Od momentu rozpoczęcia kiełkowania pierwszych siewek skrzynki przestawiamy w dobrze oświetlone miejsce i usuwamy przykrycie.
Gdy siewki rozłożą liścienie i ukażą się pierwsze liście rozpoczynamy pikowanie. Do doniczek lub pojemników przesadzamy rozsadę przeznaczoną do szklarni i tuneli foliowych (rozsada doniczkowana). Rośliny do uprawy polowej przesadzamy do gruntu tuneli foliowych lub inspektów (rozsada rwana). Siewki sadzimy aż po same liścienie z nie zwiniętymi korzeniami.
Do pikowania wybieramy rośliny:
– zdrowe,
– najsilniejsze,
– z jasnymi korzeniami
– nieprzewężoną szyjką korzeniową.
Podłoże zarówno do doniczek jak i inspektu musi być lekkie i przewiewne. Ziemię kompostową mieszamy z materiałem porowatym. Przed pikowaniem siewek ziemię w tunelu foliowym lub inspekcie nawozimy nawozem organicznym na przykład kompostem (3-4 kg na m²), który mieszamy z glebą.
Rozsadę produkowaną w doniczkach podlewamy regularnie, aby nie dopuścić do przesuszenia podłoża i zwiędnięcia roślin. Rozsadę „rwaną” podlewamy wtedy gdy ziemia zaczyna przesychać. Zbyt częste podlewanie małymi dawkami wody prowadzi do słabego rozwoju systemu korzeniowego.
Innym sposobem produkcji rozsady pomidorów jest wysianie nasion do wielodoniczek. Zaletą tej metody jest brak etapu pikowania siewek oraz produkcja roślin z dobrze rozwiniętą bryłą korzeniową. W porównaniu z rozsadą tradycyjną czas produkcji jest krótszy o około 2 tygodnie. W sklepach ogrodniczych dostępne są paletyplastikowe bądź torfowe o różnej liczbie doniczek. Wykorzystanie wielodoniczek torfowych to dobry pomysł ponieważ możemy je wysadzić na miejsce stałe razem z roślinami.
Ze względu na małą objętość podłoża w doniczkach rozsada ta wymaga systematycznego i równomiernego podlewania. Podlewanie należy dostosować do panującego nasłonecznienia i temperatury. We wczesnej fazie rozwoju rozsadę podlewamy co kilka dni. W miarę wzrostu roślin podlewamy częściej, by w końcowej fazie, kiedy bryła korzeniowa wypełnia prawie cała doniczkę, podlewać codziennie.
Rozsadę produkowaną w wielodoniczkach po osiągnięciu fazy 1-2 liści należy dokarmiać. najlepiej przefermentowana gnojówką z dodatkiem mączki fosforytowej w stosunku 1:8 lub 1:10.
Hartowanie
Ostatnim etapem prac przy rozsadzie jest hartowanie. Ma ono na celu przystosowanie roślin do gorszych warunków klimatycznych. Przeprowadzamy je około 7 dni przed wysadzeniem poprzez ograniczenie podlewania, obniżenie temperatury powietrza poniżej 10°C oraz stopniowym zwiększaniu intensywności wietrzenia.
W zależności od rodzaju rozsady wysadzamy rośliny na miejsce stałe w różnych fazach wzrostu:
– rozsada doniczkowana w fazie 6-8 liści
– rozsada rwana w fazie 4-5 liści
– rozsada z wielodoniczek w fazie 3-4 liści
Zbyt długi proces produkcji rozsady jest niekorzystny. Stara rozsada jest przerośnięta, posiada zbrązowiałe korzenie, gorzej się przyjmuje, a jej plonowanie jest późniejsze i słabsze.
Dobra rozsada jest:
– krępa
– wyrównana pod względem wielkości
– bez objawów więdnięcia, uszkodzeń mechanicznych i fizjologicznych
– bez chorób i szkodników
– posiada zdrowy system korzeniowy tworzący zwartą bryłę
Kupując nasiona decydujmy się na odmiany polskie, ponieważ są one lepiej przystosowane do panujących u nas warunków klimatycznych.
Oto kilka z nich, które ze względu na małe wymagania, odporność na niesprzyjające warunki środowiska, choroby i szkodniki, są polecane do uprawy amatorskiej:
– pomidory drobnoowocowe „Koralik”- drobne owoce koloru czerwonego
– pomidor drobnoowocowy „Ola”- drobne owoce koloru żółtego
– pomidor gruntowy „Bawole Serce” -owoce bardzo duże koloru malinowego
– pomidor Malinowy Olbrzym -owoce duże o soczystym miąższu
– pomidor Malinowy Rodeo- owoce bardzo duże kształtu sercowatego
– pomidor Malinowy Kapturek -odmiana o malinowych owocach typu cherry
Odmiany te są cenione także za walory smakowe soczysty miąższ, wartości odżywcze oraz wysoką plenność.
Agnieszka Wołosz