Długie zimowe wieczory, za oknem śnieg i mróz to idealny moment, aby pomyśleć o naszym ogrodzie.

Choć w styczniowe dni trudno jest wyobrazić sobie ogród kipiący zielenią to jednak jest to dobry czas na planowanie prac, które rozpoczniemy wiosną. Zimowe wieczory poświęćmy na zapoznanie się z nowymi trendami panującymi w ogrodach, literaturą fachową, zaczerpnięcie pomysłów zamieszczanych w czasopismach i na stronach internetowych poświęconych ogrodom i ogrodnictwu. Teraz możemy zdobyć teoretyczną wiedzę, którą wiosną wcielimy w życie. Nie zależnie od tego czy chcemy zaprojektować nasz ogród od nowa czy wprowadzić niewielkie zmiany (np. zbudować altanę, oczko wodne, zasadzić nową rabatę) powinniśmy kierować się kilkoma podstawowymi zasadami, które usystematyzują naszą pracę, a projekt stworzony według nich będzie prosty i przejrzysty w realizacji.

Fazy planowania zmian

Pierwszy etap to określenie powierzchni, którą ma zajmować nasz ogród. Nie robimy tego „na oko”. Wymiary i lokalizację powinniśmy wyznaczyć dokładnie. Pomoże nam to w późniejszym szczegółowym projektowaniu.

Kolejny etap to odpowiedź na pytanie: jakie funkcje powinien spełniać ogród – rekreacyjną, wypoczynkową, ozdobną? W ich określeniu musimy wziąć pod uwagę potrzeby wszystkich domowników. Jak dużo czasu chcemy, bądź możemy poświęcić na pielęgnację ogrodu. Czy w obrębie ogrodu ma znaleźć się warzywnik.

Kiedy określimy funkcję, jaką mają pełnić poszczególne części ogrodu przechodzimy do jednego z najtrudniejszych etapów projektowania: rozplanowania elementów, które mają wypełniać ogród. W tym momencie przyda się wyobraźnia przestrzenna, kreatywność oraz logistyka. Nie jest to proste zadanie, ogród powinien być funkcjonalny, spełniać wszystkie założone przez nas cele, a jednocześnie cieszyć oko. Na kartce papieru szkicujemy plan ogrodu i nanosimy poszczególne detale. Zaznaczamy trawniki, ścieżki, rabaty kwiatowe, drzewa i krzewy (nowe i już istniejące), grządki ogrodu warzywnego, elementy małej architektury ogrodowej (huśtawki, altanki, piaskownice). Planując budowę altany musimy kierować się także zasadami prawa budowlanego (WR 5/2011). Przed planowaniem możemy także zapoznać się z zasadami zamieszczonymi w Kodeksie Dobrej Praktyki Rolniczej.

Od ogółu do szczegółu

Gdy wiemy czym wypełnimy poszczególne przestrzenie ogrodu, przechodzimy do określenia szczegółów. Dobieramy rośliny na rabaty ozdobne, gatunki drzew i krzewów. Określamy kształt oraz wygląd naszej altany, huśtawki. Dobrze jest gdy wszystkie elementy pasują do domu, zabudowań i ogrodzenia, stanowią z nimi całość. Efekt jednolitego stylu można uzyskać zachowując podobną kolorystykę, to samo pokrycie dachów.

Dobierając rośliny powinniśmy kierować się uwarunkowaniami panującymi w ogrodzie (rodzaj podłoża, ilość wody, nasłonecznienie, klimat, ukształtowanie terenu), czasem który możemy poświęcić na ich pielęgnację. Rośliny powinny pasować do tych które naturalnie rosną w pobliżu naszego ogrodu. Tylko takie gatunki poradzą sobie na danym siedlisku i nie będą wyglądały tam zbyt egzotycznie. Dobór odpowiednich roślin wymaga od nas zaczerpnięcia wiedzy z literatury fachowej. Decydując się na rośliny nie wprowadzajmy zbyt wielu gatunków. Lepiej mieć mniej roślin, których wymagania pasują do siedliska, wiemy jak je pielęgnować oraz nie konkurują one między sobą. Rośliny w ogrodzie sadzimy piętrowo od najwyższych, które będą stanowić tło, przez średnie do najniższych. Rośliny zwłaszcza drzewa i krzewy muszą być dobrane swoją wielkością do wielkości ogrodu (do małych ogrodów gatunki niskie, wolnorosnące). Pod uwagę musimy wziąć także wygląd roślin za 5, 10 lat i zostawić im odpowiednio dużo miejsca.

Porady architekta krajobrazu

Jeżeli mamy wystarczającą wiedzę na temat roślin, ich wymagań oraz zasad projektowania, a szczególnie jeżeli jesteśmy pasjonatami ogrodnictwa nie będzie dla nas trudnością przygotowanie planu zmian i późniejsza jego realizacja. Natomiast tym wszystkim którym wizualizacja ogrodowych marzeń może sprawić trudność z pomocą przyjdzie specjalista od projektowania ogrodów.

Diana Czechowska architekt krajobrazu radzi jak odpowiednio przygotować się do takiej konsultacji.

Przede wszystkim powinniśmy odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań: w jaki sposób najchętniej spędzalibyśmy czas w nowym ogrodzie, ile czasu możemy poświęcić tygodniowo na pielęgnacje roślinności,  czy chcielibyśmy słyszeć szum wody w ogrodzie, czy zależy nam na całkowitym odcięciu się od otaczającego sąsiedztwa, czy też wolimy zachować dalekie widoki na tereny otaczające ogród,  czy planujemy zakup psa lub może chcielibyśmy przystosować nasz ogród do zabaw małych dzieci, czy lubimy rośliny iglaste i zielone cały rok, liściaste lub chcielibyśmy aby nasz ogród cały sezon tonął w kwiatach, jaką kwotę możemy przeznaczyć na nową roślinność i  materiały,  czy jesteśmy uczuleni na konkretne rośliny? Gdy mamy upatrzone elementy, które chcielibyśmy mieć w swoim ogrodzie, na takie spotkanie warto przygotować zdjęcia, które ułatwią zobrazowanie pomysłu na nowy ogród. Architekt krajobrazu uwzględni je w tworzonym projekcie.

Agnieszka Wołosz