Post – wstrzymywanie się od potraw, w szczególności od potraw mięsnych. Post odgrywa wielką rolę we wszystkich religiach. Zwłaszcza na Wschodzie, gdzie postowi sprzyjają same już warunki klimatyczne od dawna uchodzi post za środek religijny do zbliżenia się do Boga.
(Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberga)
Ograniczając spożycie mięsa i tłuszczu należy wzbogacić jadłospis w potrawy z ryb. Ze względu na ich wysoką wartość odżywczą a także i na to, że są łatwiej strawne i smakowo atrakcyjne oraz dość łatwe do przyrządzania – powinny stanowić ważną pozycję w naszym żywieniu, a szczególnie w żywieniu dzieci i młodzieży oraz ludzi starszych. Białka ryb dobrze uzupełniają wartość odżywczą białek roślinnych, pochodzących z produktów zbożowych, ziemniaków i strączkowych.
Kotleciki rybne z ziemniakami
40 dag filetów z ryby, 30 dag ugotowanych ziemniaków, 1 cebula, 2 jaja, łyżka mąki ziemniaczanej, 2 łyżki tartego żółtego sera (ostrego), 4 łyżki tartej bułki, 2 łyżki drobno siekanej zielonej pietruszki (może być suszona), sól, pieprz, pół szklanki oleju, 4 ziarna pieprzu, liść laurowy.
Umyte filety ugotować we wrzącej, osolonej wodzie z pieprzem i liściem laurowym. Ugotowane filety osączyć z wody i przepuścić przez maszynkę razem z ugotowanymi ziemniakami i obraną i opłukaną cebulą. Do zmielonej masy dodać jaja, mąkę ziemniaczaną, ser, pietruszkę, sól, pieprz. Całość starannie wyrobić. Z masy formować niewielkie kotleciki, otaczać je w tartej bułce i smażyć na rozgrzanym oleju na rumiano. Podawać z surówkami i pieczywem.
Ryba z jabłkami
60 dag filetów z dorsza lub innej ryby, 40 dag jabłek winnych, cebula, 2 łyżki mąki, 2 łyżki masła, cukier, sól, pieprz, tymianek, majeranek, olej do smażenia.
Umyte filety pokroić w porcje, oprószyć solą, tymiankiem, otoczyć w mące, usmażyć na oleju. Obraną i umytą cebulę pokroić w kostkę, poddusić na oleju. Umyte, obrane i pokrojone w krążki jabłka bez gniazd nasiennych oprószyć majerankiem, podsmażyć na maśle. Usmażoną rybę ułożyć na jabłkach i cebuli, całość lekko poddusić. Doprawić solą i cukrem do smaku. Podawać z ziemniakami lub ryżem.
Kutia z fasolą
0,5 kg kaszy pęczak, 2 szklanki białej fasoli (suchej), olej, sól do smaku.
Fasolę opłukać, zalać zimną wodą, zagotować i pozostawić na 2 godziny. Można też nasiona zalać zimną przegotowaną wodą i moczyć całą noc. Następnie należy fasolę odsączyć (w celu redukcji poziomu nie trawionych cukrów, powodujących wzdęcia). Zalać świeżą wodą, zagotować. Kaszę pęczak opłukać. Włożyć do garnka z fasolą, dolać wrzącej wody w ilości dwóch objętości w stosunku do kaszy. Gotować na małym ogniu często mieszając. Gdy składniki są prawie miękkie potrawę osolić do smaku, dodać olej. Można wstawić do nagrzanego piekarnika w celu lepszego rozklejenia składników (po nagrzaniu piekarnika należy go wyłączyć, potrawa może przypalić się.
Jeśli kutię z fasolą gotujemy bez użycia tłuszczu, wówczas możemy ją jeść zalaną mlekiem.
Kisiel owsiany
0,5 kg płatków owsianych, 2 dag drożdży, 1,5 litra ciepłej wody, 2 łyżki mąki pszennej,
2 kromki razowego chleba.
Wymienione składniki włożyć do garnka, wymieszać odstawić na dwie doby w temperaturze pokojowej do uzyskania odpowiedniej kwasowości. Następnie przecedzić. Płatki przepłukać na sicie używając 0,5 litra wody. Dodać 4 łyżki oleju, sól do smaku. Gotować na wolnym ogniu przez 30 minut stale mieszając, najlepiej drewnianą łyżką. Kisiel jest gotowy, gdy kropla upuszczona na talerzyk zastyga. Po ugotowaniu wylać do salaterek. Można spożywać na ciepło lub na zimno posypując cukrem.
Placki gryczane
2 szklanki kaszy gryczanej gotowanej, 1 szklanka płatków owsianych, 1 szklanka wody,
2 łyżki mąki pszennej, 1 łyżka kiełków rzeżuchy, sól do smaku.
Płatki owsiane zalać wodą do napęcznienia. Dodać mąkę, kaszę, kiełki i sól. Wszystko dobrze wymieszać, jeżeli potrzeba, dodać wody, aby ciasto było odpowiednie do smażenia. Na gorącym oleju smażyć placki. Podawać z sosem pieczarkowym jako szybkie danie obiadowe lub kolacyjne.
„Schabowe” z kapusty
6 liści kapusty białej, 1 jajko, 2 łyżki mąki, 4 łyżki bułki tartej, sól, pieprz, olej do smażenia.
Liście kapusty obgotować we wrzącej osolonej wodzie (około 5-7 minut). Wyjąć, odsączyć z wody, oprószyć pieprzem, włożyć trochę farszu z pieczarek, złożyć w „chusteczkę”. Moczyć w jajku, następnie w bułce tartej. Smażyć na rozgrzanym oleju na złoty kolor. Przełożyć do rondla, przeparować.
Przygotowanie farszu: Pieczarki umyć, zetrzeć na tarce jarzynowej o grubych otworach. Cebulę pokroić w kostkę, zeszklić na rozgrzanym oleju. Następnie dodać pieczarki i dusić aż wyparuje woda. Wsypać bułkę tartą, doprawić solą i pieprzem do smaku.
Zapiekanka warzywna z ryżem
2 szklanki ryżu, 5 szklanek wody, 4 cebule, 4 marchwie, 2 pietruszki, kawałek selera, 30 dag pieczarek (lub garść grzybów suszonych), 6 łyżek oleju, 1/2 szklanki kwaśnej śmietany, 1 jajko, sól, pieprz, majeranek, margaryna do wysmarowania formy (najlepiej prodiż).
Ryż ugotować. Pieczarki pokroić w plasterki, poddusić na oleju (jeśli suszone to namoczyć, ugotować i pokroić). Oczyszczone, umyte warzywa zetrzeć na tarce i udusić na oleju, cebulę pokroić w kostkę i też udusić. Wymieszać ryż z warzywami, grzybami oraz śmietaną roztrzepaną z jajem. Dodać przyprawy. Do wysmarowanej formy włożyć masę i zapiekać. Podawać z surówką.
Sałatka śledziowa
4 filety śledziowe (małosolne), 4 ziemniaki ugotowane w skórce, 3 winne jabłka, 1 puszka zielonego groszku, 1 cebula, 5-6 łyżek majonezu, pieprz.
W przypadku zbyt słonych śledzi, należy je wymoczyć. Śledzie, obrane ziemniaki, cebulę, jabłka, pokroić w kostkę. Groszek odsączyć. Wszystkie składniki połączyć, wymieszać z majonezem. Dodać pieprz do smaku.
Sałatka owocowa
1 puszka brzoskwiń, 1 puszka ananasów, 1/2 paczki makaronu (gwiazdki), 1/2 szklanki syropu
z wyżej wymienionych owoców, 2 łyżki majonezu lub mały jogurt naturalny.
Makaron ugotować w osolonej wodzie. Odcedzić na sicie, przelać zimną wodą, osączyć. Włożyć do dużej salaterki, zalać syropem z owoców. Owoce pokroić w kostkę dodać do makaronu. Wymieszać z jogurtem lub majonezem. Schłodzić w lodówce.
Wiadomości Rolnicze 03/2004