Makarony są uniwersalną potrawą, ponieważ mogą być podawane do spożycia pod różną postacią: same – bez żadnych dodatków, na słodko, na pikantnie z różnymi sosami i dodatkami, jako zapiekanki lub składnik sałatek, jako dodatek do zup lub w zastępstwie ziemniaków do drugich dań. Zachowują dobry smak podane zarówno na zimno jak i na gorąco.

Niektórzy twierdzą, że makaron jest kaloryczny. Faktycznie, jako produkt zbożowy zawiera w 100 g części jadalnych około 370 kcal, jednak po ugotowaniu, już jako potrawa zawiera około 110 kcal w 100 g części jadalnych. Ponadto żywieniowcy twierdzą, że organizm na strawienie makaronu zużywa dużo więcej kalorii niż on dostarcza.

Obecnie są wytwarzane makarony razowe, które dostarczają również organizmowi wiele cennych mikro i makroelementów (potas, wapń, żelazo, fosfor, magnez, cynk, miedź, mangan, sód) oraz zwiększonej ilości błonnika, tak potrzebnego dla normalnego funkcjonowania przewodu pokarmowego.

Węglowodany, których źródłem jest również makaron, działają jak leki antydepresyjne: podnoszą poziom serotoniny w mózgu. Zestresowany organizm upomina się o nie, by móc uruchomić sterowane przez mózg procesy biochemiczne, neutralizujące negatywne bodźce. Systematyczne spożywanie węglowodanów zapewnia wysokie stężenie serotoniny w organizmie.

Ważnym momentem przygotowywania potraw z makaronu jest samo gotowanie:

• nie powinno się wrzucać makaronu na gwałtownie wrzącą wodę, jej temperatura powinna wynosić około 96°C,
• stosunek wagowy makaronu do wody, w której ma się gotować powinien wynosić 1:10 (czyli na 100 g makaronu – 1 l wody),
• należy ograniczyć mieszanie makaronu w trakcie gotowania do minimum, aby uniknąć uszkodzeń mechanicznych i pogorszenia jego jakości,
• smak makaronu jest lepszy, jeśli do wody doleje się nieco oliwy i gotowanie przebiega pod przykryciem.

Makaron po neapolitańsku
40 dag makaronu wstążki, 7 dag masła, 75 dag pomidorów bez skórki (mogą być z puszki), sól, pieprz, suszona bazylia, 2 łyżki oliwy z oliwek, 8 dag tartego parmezanu, pęczek natki pietruszki.
Pomidory rozgotować, przetrzeć przez sitko (z puszki tylko przetrzeć przez sitko). Do przecieru dodać 2 dag masła, oliwę i łyżeczkę bazylii, dosolić do smaku i gotować na niedużym ogniu, aż pozostanie około 1,5 szklanki sosu. Makaron ugotować jak spaghetti (al dente), odcedzić i włożyć z powrotem do garnka, wymieszać z resztą masła i podgrzać, po czym przełożyć do salaterki, polać sosem i posypać parmezanem. (Wszystkie składniki potrawy można także podać oddzielnie).

Zapiekanka makaronowa
30 dag makaronu, sól, 2 dag masła, szklanka śmietany, 2 jajka, 10 dag szynki lub kiełbasy szynkowej, 10 dag pieczarek, 3 trójkąciki topionych serków śmietankowych, 3 dag masła, masło i tarta bułka do wysmarowania i wysypania naczynia żaroodpornego.
Ugotować makaron, odcedzić, wymieszać gorący z masłem. Drobno pokrojone pieczarki podsmażyć na maśle. Drobno pokroić wędlinę. Śmietanę dobrze wymieszać z jajkami. Naczynie żaroodporne wysmarować masłem, wysypać tartą bułką. W dość dużej misce wymieszać makaron z pieczarkami i wędliną oraz bardzo drobno pokrojonym topionym serkiem, przyprawić do smaku pieprzem. Wyłożyć makaron do żaroodpornego naczynia wyrównać powierzchnie i lekko ucisnąć. Zalać potrawę śmietaną wymieszaną z jajkami, którą przedtem przyprawiamy do smaku solą i pieprzem. Zapiekać w gorącym piekarniku do chwili lekkiego zarumienienia się powierzchni. Podawać w tym samym naczyniu, kroić ostrym nożem na porcje.

Makaron zapiekany z białym serem
30 dag makaronu, 30 dag białego sera, 1,5 szklanki mleka, 1,5 łyżki mąki, 1,5 łyżki masła lub margaryny, sól, pieprz, 3 łyżki posiekanej zielonej pietruszki z koperkiem, tarta bułka.
Makaron ugotować w osolonej wodzie, odcedzić, dokładnie odsączyć. Wyłożyć na żaroodporny półmisek, przesypując utartym lub rozkruszonym serem. Zalać przygotowanym sosem. Masło lub margarynę stopić, dodać przesianą mąkę, chwilę podgrzewać, ale nie rumienić. Mieszając połączyć z zimnym mlekiem. Podgrzewać mieszając trzepaczką, do zawrzenia. Chwilę utrzymywać w stanie wrzenia. Zalany sosem makaron posypać łyżką tartej bułki, wstawić do nagrzanego piekarnika, zapiec, lekko rumieniąc. Podawać z surówką np. z marchwi z chrzanem lub z czerwonej kapusty.

Makaron na słodko zapiekany z jabłkami
30 dag makaronu, 65 dag jabłek, 2 łyżki dżemu morelowego, 2 czubate łyżki rodzynków, 2 jaja, 3/4 szklanki śmietany 18%, 3 łyżki masła, łyżka cukru waniliowego, łyżeczka cynamonu, łyżka bułki tartej.
Rodzynki zalać wrzątkiem i po chwili odsączyć. Jaja ubić z cukrem i cukrem waniliowym, wymieszać ze śmietaną. Jabłka umyć, obrać i po usunięciu gniazd nasiennych pokroić na cienkie ćwierćplasterki lub zetrzeć na tarce o dużych oczkach, wymieszać z makaronem ugotowanym al dente. Dodać sparzone i osączone rodzynki, dżem morelowy, masę jajeczno-śmietanową i cynamon, starannie wymieszać, dosłodzić do smaku. Przełożyć masę do żaroodpornego naczynia wysmarowanego łyżką masła i posypanego bułką tartą. Na wierzchu położyć starte na wiórki pozostałe masło. Zapiekać 20 min w temperaturze 190°C.

Sałatka makaronowa
40 dag makaronu (grube rurki, świderki, motylki), 2 strąki czerwonej papryki, 25 dag młodej cukinii, 20 dag owczego sera lub sera feta, pół szklanki czarnych oliwek bez pestek, 6 łyżek oliwy z oliwek, sok i skórka otarta z wyszorowanej cytryny, po łyżeczce świeżych listków tymianku i rozmarynu lub po pół łyżeczki suszonych, łyżka drobno posiekanej natki pietruszki, pieprz, sól.
Makaron ugotować w osolonej wodzie, przelać zimną wodą i starannie odcedzić. Umyte i oczyszczone z gniazd nasiennych strąki papryki pokroić na małe kawałki. Cukinię umyć i po odcięciu końcówek pokroić w cienkie plastry. Na patelni rozgrzać 2 łyżki oliwy, włożyć warzywa i smażyć, mieszając, około 5 minut, po czym odstawić, by wystygły. Pozostałą oliwę dokładnie wymieszać z sokiem i skórką z cytryny oraz ziołami i natką, przyprawić do smaku solą i pieprzem (najlepiej zrobić to w słoiku typu twist). Polać warzywa przygotowanym sosem i odstawić na 30 min w chłodne miejsce. Ser pokroić w niedużą kostkę. Wszystkie składniki sałatki dokładnie wymieszać, udekorować oliwkami.

Joanna Czarkowska