Obowiązki przedsiębiorców wynikające z nowelizacji prawa żywnościowego w zakresie rejestracji gospodarstw agroturystycznych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz wymagania w zakresie wprowadzania żywności do obrotu w ramach dostaw bezpośrednich.
Gospodarstwo agroturystyczne, w którym prowadzone jest żywienie turystów jest zakładem wykonującym działalność w zakresie zorganizowanego żywienia konsumentów.
Sprzedaż żywności pochodzącej od producentów małych ilości żywności nieprzetworzonej pochodzenia roślinnego (czyli takich, które dostawca może wyprodukować we własnym gospodarstwie) jest wprowadzaniem żywności do obrotu w ramach dostaw bezpośrednich.
Działalność ta może odbywać się bezpośrednio pomiędzy producentem surowców, czyli płodów rolnych i konsumentem finalnym albo lokalnym sklepem detalicznym lub lokalną restauracją, nie w celu dalszej odsprzedaży innemu podmiotowi gospodarczemu, lecz w celu zaopatrzenia konsumentów finalnych.
Działalność w ramach dostaw bezpośrednich dotyczy wyłącznie surowców, czyli żywności nieprzetworzonej i swym zakresem obejmuje:
- produkty produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego, takie jak: zboża, owoce, warzywa, zioła, grzyby (dopuszcza się stosowanie takich czynności jak, np. mycie warzyw, usuwanie liści; suszenie zbóż),
- produkty uprawne, pochodzące wyłącznie z własnych upraw lub hodowli producentów produkcji pierwotnej, nie stanowiących działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- pozostałe surowce pochodzące z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego,
- środki spożywcze pochodzące z produktów lub surowców w postaci kiszonej lub suszonej.
Natomiast stosowanie takich czynności jak na przykład: obieranie ziemniaków; krojenie marchewek; pakowanie sałaty w woreczki; stosowanie gazów konserwujących – nie może być zaliczone do czynności wykonywanych w ramach produkcji pierwotnej ani za operacje związane z produkcją pierwotną.
Na podstawie art. 68 ust. 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia zostało wydane rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych, które obowiązuje od dnia 12 lipca 2007r.
Żywienie turystów w gospodarstwie agroturystycznym oraz wprowadzanie żywności do obrotu w ramach dostaw bezpośrednich wymaga spełnienia określonych warunków, które określają przepisy prawa żywnościowego unijnego i krajowego.
Spełnienie wymagań powyższych przepisów podlega kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
W myśl aktualnie obowiązujących przepisów tj. Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2006 r., nr 171, poz. 1250, z późn. zm.), znowelizowanej w styczniu 2010 r. Ustawą z dnia 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywości i żywienia oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z 2010 r., nr 21, poz. 105) każde gospodarstwo agroturystyczne, w którym odbywa się żywienie turystów oraz rolnicy sprzedający żywność w ramach dostaw bezpośrednich powinni powiadomić właściwy organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej o prowadzonej działalności, składając stosowny wniosek o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli.
Organem dokonującym rejestracji gospodarstw agroturystycznych oraz sprzedaży żywności w ramach dostaw bezpośrednich jest właściwy dla danego powiatu państwowy powiatowy inspektor sanitarny.
Państwowy powiatowy inspektor sanitarny prowadzi rejestr zakładów, na bieżąco uaktualnia dane zawarte w rejestrze; wydaje decyzje o wykreśleniu oraz wydaje zaświadczenie o wpisie do rejestru zakładów.
Wpis do rejestru można uzyskać po uprzednim złożeniu do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wniosku w terminie co najmniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności, w formie pisemnej, według określonych wzorów.
Gospodarstwa agroturystyczne już funkcjonujące, a nie wpisane do rejestru są obowiązane w okresie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (11.03.2010 r.), tj do dnia 11 września 2010 r. złożyć wnioski o wpis do rejestru zakładów.
Jest to ostateczny termin rejestracji nie zgłoszonych do chwili obecnej gospodarstw agroturystycznych.
W przypadku jakichkolwiek zmian dotyczących np. zakresu prowadzonej działalności, należy również złożyć wniosek o dokonanie zmian w rejestrze zakładów, w formie pisemnej, według określonego wzoru w terminie 30 dni od dnia powstania zmiany.
Wpis zakładu do rejestru nie podlega opłacie. Natomiast brak rejestracji podlega karze pieniężnej, która może być wymierzona do 5000 zł, nie mniej niż 1000 zł.
Wzory wniosków o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS, o dokonanie zmian oraz o wykreślenie zakładu z rejestru zawierają załączniki do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29.05.2007 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących rejestracji i zatwierdzania, zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność podlegających urzędowej kontroli PIS (Dz.U. nr 106, poz. 730) (dostępne na stronie http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20071060730)
Wniosek winien zawierać m.in.:
- Imię, nazwisko lub nazwę wnioskodawcy;
- Adres lub siedzibę wnioskodawcy wg KRS lub EDG, lub numeru identyfikacyjnego ARiMR;
- PESEL lub numer REGON oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), jeżeli podmiot takie numery posiada;
- Odrębnie nazwy i siedziby wszystkich zakładów objętych wnioskiem;
- Określenie rodzaju i zakresu działalności prowadzonej działalności, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), określonej w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) lub Ewidencji Działalności Gospodarczej (EDG);
- Określenie rodzaju żywności, która ma być przedmiotem produkcji lub obrotu.
Wnioski o wpis zakładu do rejestru należy składać do właściwego ze względu na siedzibę zakładu lub miejsce prowadzenia przez zakład działalności państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.
Rejestracja na terenie woj. podlaskiego odbywa się w Powiatowych Stacjach Sanitarno-Epidemiologicznych (PSSE).
Dodatkowe informacje oraz dane kontaktowe dostępne są na stronie Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Białymstoku