System Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) zastąpił działające dotychczas gminne ewidencje działalności gospodarczej. Obecnie organem ewidencyjnym dla jednoosobowego przedsiębiorcy nie jest gmina właściwa ze względu na miejsce jego zamieszkania, a minister gospodarki.
Od 1 stycznia 2012 roku gminne Ewidencje Działalności Gospodarczej przestały istnieć. W drugiej połowie 2011 roku mieliśmy do czynienia z okresem przejściowym. W praktyce oznaczało to proces polegający na przenoszeniu przedsiębiorców wpisanych do Ewidencji Działalności Gospodarczej prowadzonych przez gminy do systemu CEIDG. Obecnie siedząc przed komputerem za pomocą sieci na domenach www.ceidg.gov.pl, www.firma.gov.pl lub BIP Ministerstwa Gospodarki możemy założyć firmę, dokonać zmian i korekt we wpisie prowadzonej działalności, rozszerzyć działalność itp. W nowym systemie rejestracja firmy może się odbyć przez Internet, można jej także dokonać w dowolnym Urzędzie Gminy lub Miasta. Nie musimy tego robić tak jak dawniej w miejscu zamieszkania. Można więc założyć działalność w dowolnym miejscu Polski.
Osoba chcąca rozpocząć działalność gospodarczą składa wniosek o wpis do CEIDG poprzez takie możliwości jak:
1. Rejestrację/logowanie w CEIDG , wypełnianie wniosku online i złożenie go przez Internet,
2. Rejestrację/logowanie w CEIDG , wypełnianie wniosku online , wydrukowanie i dostarczenie do urzędu gminy’
3. Pomijając logowanie, wypełnianie wniosku online, wydrukowanie i dostarczenie do urzędu gminy
4. Pobranie i złożenie wniosku (w formie papierowej) w gminie, gdzie zostanie przekształcony na wniosek elektroniczny
5. Przesłanie wniosku listem poleconym do wybranej gminy. Podpis musi być notarialnie potwierdzony.
Wniosek jest zwolniony od opłat. Wszelkie informacje zachęcające do dokonania wpłaty związanej z rejestracją działalności gospodarczej osoby fizycznej w Polsce są nielegalne. Formularz musi zostać podpisany.
W tym względzie istnieją trzy rozwiązania:
•opatrzenie elektronicznym podpisem (który jest stosunkowo drogi)
•skorzystanie z instytucji bezpłatnego zaufanego profilu.
•złożenie podpisu w Urzędzie Gminy lub Miasta w oparciu o kod weryfikacyjny.
Elektroniczny podpis jest rzadko stosowany z powodu wysokich kosztów i stosunkowo niewielkiego rozpowszechnienia. Podpis elektroniczny można kupić od jednej z firm świadczących usługi z zakresu podpisu elektronicznego wpisanych do rejestru Ministra Gospodarki. Są to:
– Krajowa Izba Rozliczeniowa ( Szafir)- (www.elektronicznypodpis.pl)
– Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych ( Sigillum)- (www.pwpw.pl)
– Unizeto Technologies (CERTUM)- (www.unizeto.pl)
– Enigma S.O.I. (PEM-HEART)- (www.enigma.com.pl)
Po zarejestrowaniu przedsiębiorcy na stronie internetowej www.firma.gov.pl, zostanie przesłany link aktywacyjny na podany w formularzu e-mail. Wówczas ponownie należy zalogować się na stronie i uzupełnić formularz rejestracyjny CEIDG-1. Na wypełnionym wniosku należy złożyć podpis elektroniczny i wysłać go do platformy Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej. Przedsiębiorca, który popełnił błędy w formularzu rejestracyjnym zostanie niezwłocznie poinformowany przez system o niepoprawności wniosku. Przedsiębiorca z chwilą wysłania formularza rejestracyjnego CEIDG-1 może rozpocząć działalność gospodarczą. Jeśli osoba fizyczna chce rozpocząć działalność gospodarczą w innym dniu niż zostanie złożony wniosek, należy umieścić taką informację w składanym wniosku. Data rozpoczęcia działalności gospodarczej nie może być wcześniejsza niż dzień składania wniosku.

Zaufany profil jest wybierany zdecydowanie częściej. Jest on weryfikowany za pomocą certyfikatu kwalifikowalnego . Aby go pozyskać trzeba udać się do urzędu gminy w celu weryfikacji tożsamości. Niemniej jednak wcześniej przedsiębiorca musi zalogować się na stronie www.epuap.gov.pl w celu złożenia wniosku o założenie profilu zaufanego.

Kod weryfikacyjny otrzymuje się po wypełnieniu wniosku i przesłaniu go do systemu CEIDG bez logowania się na stronie internetowej. Osoba fizyczna uzupełnia wtedy wniosek na formularzu CEIDG-1 ze strony internetowej www.ceidg.gov.pl i wysyła go do systemu. Po wysłaniu wniosku, system wyśle kod zwrotny na pocztę przedsiębiorcy. Otrzymany kod lub wydrukowany wniosek należy okazać pracownikowi gminy w ciągu 7 dni roboczych. Przy pomocy kodu pracownik urzędu gminy odszuka anonimowy formularz w sieci, wydrukuje go i przedłoży wnioskodawcy do podpisania. Weryfikacja tożsamości będzie odbywała się na podstawie okazania pracownikowi dokumentu tożsamości (należy wziąć ze sobą dowód osobisty). Pracownik gminy dopełni reszty formalności związanych z rejestracją firmy. W przypadku błędów w formularzu, urząd gminy wzywa przedsiębiorcę do naniesienia poprawek we wniosku lub uzupełnienia formularza w terminie 7 dniu roboczych.
Poza możliwością złożenia wniosku on-line, można również wydrukować wypełniony on-line wniosek i złożyć go osobiście w gminie. Dopuszczalne jest również pobranie i wypełnienie wniosku w tradycyjnej papierowej formie i – analogicznie – złożenie go w gminie. Wysłanie wypełnionego wniosku do gminy drogą pocztową – listem poleconym -również jest jedną z możliwości, jednakże w tej sytuacji podpis wnioskodawcy musi być potwierdzony notarialnie. We wyżej wskazanych przypadkach to gmina dokonuje wprowadzenia danych do systemu elektronicznego.
Przedsiębiorca może rozpocząć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku, jednakże dopuszczalne jest określenie innej daty podjęcia działalności. Wpis do CEIDG powinno się uzyskać z chwilą prawidłowego wprowadzenia danych do systemu, jednakże nie później niż następnego dnia po dniu wpływu wniosku. Razem z wnioskiem należy złożyć oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, iż w stosunku do wnioskodawcy nie zostały orzeczone zakazy prowadzenia działalności. Zmiany danych można wnosić w terminie 7 dni liczonych od dnia złożenia wniosku. Numerem identyfikacyjnym przedsiębiorcy w CEIDG jest numer identyfikacji podatkowej (NIP). Jeżeli wnioskodawca nie posiada, bądź nie pamięta swojego NIP powinien we wniosku o wpis do CEIDG zaznaczyć rubrykę „Nie posiadam numeru NIP”. Po zarejestrowaniu działalności gospodarczej NIP zostanie nadany lub zweryfikowany i umieszczony we wpisie przedsiębiorcy w CEIDG automatycznie. Dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą numerem identyfikacyjnym w CEIDG oraz właściwym identyfikatorem we wszelkich kontaktach z administracją podatkową jest numer NIP.
Obecnie przy rejestracji firmy istnieje zasada „jednego okienka”. Oznacza to, iż wniosek CEIDG-1 dla osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą jest jednocześnie:
1. Wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON)
2. Zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym NIP
3. Oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania PIT
4. Zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do ZUS
5. Oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.
Zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wpisowi do CEIDG nie podlega wykonanie:
1. Działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa
2. Leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych.
3. Świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyrobów wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrw wina w ciągu roku gospodarczego.
Od niedawna zaczął funkcjonować Rejestr pełnomocnictw działający w ramach CEIDG. Ustanowienie przez przedsiębiorcę pełnomocnika i rejestracja jego danych w systemie pozwoli pełnomocnikowi reprezentować swego mocodawcę w postępowaniu administracyjnym przed organami administracji publicznej.

Bożena Pruszyńska