Prowadzenie pasieki oraz sprzedaż produktów pszczelich podlega wielu przepisom prawnym. Posiadanie nawet jednej rodziny pszczelej wymaga zgłoszenia w formie pisemnej powiatowemu lekarzowi weterynarii właściwemu ze względu na miejsce lokalizacji pasieki. Wprowadzenie do rejestru ma za zadanie ułatwienie państwowym służbom weterynaryjnym zwalczanie chorób zakaźnych wśród pszczół. Przy rejestracji właściciel podaje miejsce stacjonowania pasieki, liczbę uli, wnosi odpowiednią opłatę skarbową i otrzymuje numer pasieki.

Odrębną sprawą jest sprzedaż miodu lub innych produktów pszczelich pozyskiwanych z własnej pasieki określanej mianem sprzedaży bezpośredniej. Taka sprzedaż podlega odrębnej rejestracji prowadzonej przez powiatowego lekarza weterynarii oraz spełnienie wszystkich wymagań weterynaryjnych obowiązujących przy produkcji i sprzedaży produktów pochodzenia zwierzęcego (zawartych w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006r). Rejestracji należy dokonać, co najmniej na 30 dni przed dniem rozpoczęcia prowadzenia tej działalności.

Przy rejestracji sprzedaży bezpośredniej pszczelarz musi przedstawić projekt technologiczny (forma opisowa), w którym określa się:

• rodzaj działalności,
• wielkość produkcji oraz rodzaj sprzedawanych produktów,
• opis pomieszczeń ze wskazaniem przeznaczenia,
• sposób zaopatrzenia w wodę,
• wykaz urządzeń i narzędzi,
• opis stosowanych zabiegów czyszczenia i dezynfekcji,
• przedstawienie zabezpieczenia przed dostępem zwierząt (owadów, ptaków, gryzoni),
• konfekcjonowanie produktów pszczelich .

Po zatwierdzeniu projektu technologicznego możemy złożyć wniosek o zarejestrowanie sprzedaży bezpośredniej. Przed wydaniem decyzji Powiatowy Lekarz Weterynarii przeprowadza kontrolę miejsca zgłoszonego we wniosku i sprawdza czy są spełnione wszystkie wymogi weterynaryjne dla miejsc pozyskiwania i prowadzenia sprzedaży produktów pszczelich. Po pozytywnej kontroli wydawana jest decyzja o wpis do rejestru działalności nadzorowanej i nadawany jest numer pasieki prowadzącej działalność bezpośrednią. Ponadto należy się liczyć z kontrolami Inspekcji Weterynaryjnej, która może być co pół roku, co rok lub co dwa lata a to w zależności od oceny Inspekcji.

Rejestracja działalności pozwala pszczelarzowi na sprzedaż produktów na terenie województwa, na którym pozyskiwane są produkty pszczele jak również sąsiednich województw. Należy nadmienić, że jeśli pszczelarz zamierza sprzedawać swoje produkty na obszarze innego powiatu niż obszar powiatu w którym jest zarejestrowana sprzedaż bezpośrednia to o tym fakcie ma obowiązek powiadomić Powiatowego Lekarza właściwego ze względu na miejsce prowadzenia sprzedaży w terminie 7 dni przed rozpoczęciem tej sprzedaży. Niezależnie czy powiaty są w ramach tego samego województwa czy innego. Miejscem sprzedaży bezpośredniej może być pasieka, targowisko, zakłady prowadzące handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego (jeżeli zostały opakowane w opakowania jednostkowe).

Pszczelarz zajmujący się sprzedażą bezpośrednią powinien posiadać aktualne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy wymagającej kontaktu z żywnością. Powinien też przestrzegać zasad higieny w procesie produkcji i sprzedaży. Używać czystej, w jasnym kolorze odzieży roboczej, nakrycia głowy zasłaniającego włosy oraz obuwia roboczego, myć ręce przed każdym przystąpieniem do pracy lub po ich zabrudzeniu. Należy zapewnić odpowiednie warunki do przechowywania i usuwania odpadów stałych i płynnych zgodnie z zasadami higieny oraz przepisami o odpadach.

Pakowanie produktów przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej powinno odbywać się zawsze w obecności kupującego z wyłączeniem produktów pszczelich które zostały opakowane w miejscu produkcji w opakowaniach jednostkowych. Na opakowaniach umieszcza się imię i nazwisko albo nazwę producenta oraz adres miejsca prowadzenia działalności. Dodatkowo te informacje umieszcza się w miejscu sprzedaży w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta końcowego.

Za prowadzenie sprzedaży bez zarejestrowania przewidziane są kary w wysokości od 200 do 5000zł (Rozporządzenie MRiRW z dnia 26 maja 2010 r.).

Dochody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli , nie stanowiących działów specjalnych (pasieki powyżej 80 rodzin) są zwolnione od podatku dochodowego.

Anna Barcicka
Specjalista sp. programów i projektów
PZDR Łomża

Aktualizowano: 28 kwietnia 2021r. Beata Puławska PZDR Szepietowo