Możliwość wyszukania starej matki pszczelej zależy w dużym stopniu od pory roku i siły rodziny. Łatwiej jest znaleźć matkę w rodzinach słabszych, gdzie mniej jest pszczół, niż w silnych.
Dlatego czynność tę należy zaplanować na dzień pogodny, kiedy pszczoły lotne są poza ulem. Odnalezienie matki znakowanej i czerwiącej nie powinno stwarzać trudności. Charakterystyczne ubarwienie i wielkość sprawia, że matka jest zauważalna wyraźniej, kiedy patrzymy na plaster z boku, wtedy jej jaśniejsze boki i dolna strona odwłoka rzucają się w oczy. Matka najczęściej przebywa na środkowych ramkach gniazda, chociaż w okresie lata można ją spotkać również dość często na bocznych ramkach. Po wyjęciu ramki najpierw patrzymy na kolejną ramkę pozostającą w ulu, a potem na ramkę wyjętą.
Jeżeli po obejrzeniu wszystkich ramek matki nie znajdziemy, trzeba w ten sposób powtórnie przejrzeć całe gniazdo. W ciasnym ulu, w celu stworzenia dobrej widoczności, część ramek z pszczołami chwilowo przenosi się do transportówki. Jeżeli po dwukrotnym przejrzeniu ramek matki nie znajdziemy, szukanie należy odłożyć do następnego dnia. Podczas wykonywania tych czynności trzeba ostrożnie postępować, aby nie przygniatać pszczół i nie używać zbyt dużo dymu, który może wypłoszyć matkę, która opuści ramki i przejdzie na ściany lub dno ula.
W ulach wielokorpusowych jeżeli matka ma do dyspozycji dwie kondygnacje, najczęściej znajduje się ją w górnej i dlatego tutaj należy rozpocząć przegląd.
Znacznie trudniej jest znaleźć matki młode nieunasienione, gdyż są one szczególnie ruchliwe i płochliwe. Podczas przeglądu gniazda schodzą często z ramki i kryją się między pszczołami w zakamarkach ula. Nieraz w celu odszukania takich matek przesiewa się pszczoły przez kratę odgrodową, przez którą przechodzą pszczoły, a pozostaje matka.
Po odnalezieniu starej matki należy poddać do rodziny nową matkę. Wiele jest sposobów poddawania matek do rodzin pszczelich, a przyjęcie ich bardziej zależy od warunków towarzyszących poddawaniu, niż od samych metod poddawania. Należy więc brać pod uwagę warunki pożytkowe, stan i cechy rodziny oraz jakość matek (czerwiące lub nieunasienione).
Czas, który upłynął od wycofania matki z rodziny do poddania następnej, wpływa na jej przyjęcie. Już po kilkunastu minutach po zabraniu matki pszczoły odczuwają bezmateczność. Robotnice wychodzą wówczas na mostek i przednią ścianę ula i szukają matki – „mrowią się”. Taki stan trwa około 6 godzin, a następnie przystępują do zakładania mateczników ratunkowych, aby wychować matkę na własnym czerwiu. Nową matkę należy poddać jeszcze przed momentem zakładania mateczników. Należy więc tak zorganizować pracę z wyszukaniem matek, aby przed upływem wspomnianego wyżej czasu poddać nową matkę.