Winniśmy wykorzystać szansę na uzyskanie masy zielonej na gruntach ornych bardzo wczesną wiosną w pierwszej lub drugiej dekadzie maja poprzez siew poplonów ozimych. W zależności od warunków klimatycznych zimą i na przedwiośniu można uzyskać do 300 dt zielonej masy z 1 ha.
Zielonka z poplonów ozimych w zależności od potrzeb może być wykorzystana bezpośrednio na polu poprzez wypasanie lub konserwowana na późniejsze potrzeby poprzez zakiszanie. Termin zbioru winien być kompromisem między chęcią uzyskania jak największej ilości i jakości paszy a możliwością terminowego zasiewu na tym polu plonu wtórego np. w postaci kukurydzy na kiszonkę lub innej rośliny pastewnej.
W naszych warunkach najwierniej plonują i nadają się do siewu jeszcze we wrześniu:
1. Żyto z wyką ozimą* (kosmatą) – wysiew w ilości 80 kg żyta + 40 kg wyki najlepiej w terminie do 10 września. Mieszanka ta największą przydatność paszową ma w chwili po wykłoszeniu żyta. Zaletami mieszanki są:
– mniejsze zapotrzebowanie na nawożenie azotowe wiosną – wystarczy zastosować około 30 kg N na hektar gdyż wyka przy pomocy bakterii brodawkowych korzysta z azotu atmosferycznego i w pewien sposób dzieli się nim z żytem,
– większa zawartość białka w paszy,
– lepsza jakość stanowiska dla plonu wtórego.
2. Żyto – wysiew w ilości – 180-200 kg na hektar najlepiej w drugiej dekadzie września. Nawożenie azotem uzależniamy od sposobu wykorzystania zielonki.
Przy użytkowaniu pastwiskowym, kiedy wypas rozpoczynamy gdy żyto osiągnie 20-30 cm wysokości – wystarczy 50-70 kg N na hektar.
Przy użytkowaniu kośnym – zbiór rozpocząć należy od czasu wytworzenia przez żyto drugiego kolanka (wysokość 40-50 cm) i trwać powinien do fazy kłoszenia – nawożenie azotem winno wynosić co najmniej 90 kg na 1 hektar.
Zakiszanie najlepiej wykonać gdy żyto jest w fazie kłoszenia – zalecane nawożenie azotem w granicach 90 do 120 kg na hektar.
3. Pszenżyto ozime – może być wysiewane na poplon ozimy – na glebach lepszych, najlepiej w drugiej dekadzie września w ilości 180 kg na 1 hektar a użytkowanie i terminy wykorzystania – podobnie jak żyta.
Zaplanować należy także wiosenne wykonanie wsiewek: na glebach słabych przydatna może być seradela, wsiewana w żyto w ilości 50 kg na ha, na glebach lepszych koniczyna lub trawy wsiewane najlepiej w jęczmień jary. Do wykonania wsiewek należy wybierać pola najmniej zachwaszczone lub po wykonaniu pełnych uprawek pożniwnych (w tym pielęgnowana podorywka) i przedsiewnych aby zniszczyć maksymalną ilość chwastów gdyż w zbożach z wsiewkami zwalczanie chwastów jest utrudnione lub kosztowniejsze (mniejszy dobór przeważnie droższych herbicydów).
mgr inż. Tadeusz Puścian
———————————–
*) Aktualnie w rejestrze odmian znajdują się 2 odmiany wyki kosmatej (ozimej) – Rea i Wista. Nasion można poszukiwać raczej bezpośrednio u hodowców. W tym przypadku – jest to Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o. Tulce k. Poznania, ul. Kasztanowa 5,63-004 TULCE, tel. 061/ 8727950