Ocena przezimowania i stanu plantacji rzepaku ozimego wiosną 2015 r.

kwi 8, 2015

Ocena przezimowania i stanu plantacji rzepaku ozimego wiosną 2015 roku (2 kwietnia 2015 r.).

Przeprowadzona przez specjalistów PODR w Szepietowie ocena przezimowania stanu plantacji rzepaku wiosną 2015 roku w skali5-stopniowej została oceniona na 4o -jako dobra. Wskaźnik ten jest o 0,1o lepszy od roku ubiegłego.

Na wynik oceny przezimowania ma wpływ wiele czynników. Wśród nich są te, na które plantator ma decydujący wpływ ale są i te, na które nie ma większego wpływu jak chociażby panujące w danym okresie warunki klimatyczne. Aby ocena wypadła pomyślnie, plantator powinien mieć świadomość i podjąć odpowiednie działania już w okresie letnio-jesiennym poczynając od przygotowania odpowiedniego stanowiska poprzez właściwą agrotechniki, aby rośliny weszły w okres zimowy dobrze przygotowane.

Pojawiające się jakiekolwiek odchylenia będą miały zawsze wpływ na stan roślin przed zimą i w konsekwencji na właściwe przezimowanie.

W okresie letnim 2014 roku z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe nastąpiło pewne opóźnienie zbioru roślin przedplonowych, którymi były głównie rośliny kłosowe (pszenica ozima i pszenżyto). Dlatego w optymalnym terminie dla woj. podlaskiego, tj. do 10 sierpnia rolnicy, obsiali ok. 36,7% plantacji, ok. 52,5% w okresie 11-20 sierpnia, a ok. 10,8% do 30 sierpnia.

Do siewu, wykorzystano materiał kwalifikowany. Były to w ok. 45% odmiany populacyjne, a w 55% – mieszańcowe. Odmiany mieszańcowe w stosunku do populacyjnych, posiadają lepszy wigor i są odporniejsze na czynniki stresowe (późna orka lub siew, susza, niskie temperatury) występujące w czasie siewu i rozwoju roślin, stąd w warunkach wojewodztwa podlaskiego są polecane. Na plantacjach obsianych w terminie optymalnym, wschody i początkowy wzrost roślin był niezbyt równomierny. Najlepsze wschody roślin były na plantacjach, które zostały wysiane na glebach lżejszych i przepuszczalnych w terminie 11-20 sierpnia. Na glebach cięższych wschody roślin były nierównomierne i wyglądały słabiej z powodu głównie braku uwilgotnienia gleb i braku prawidłowego doprawienia gleby do siewu.

Panujące warunki pogodowe jakie wystąpiły jesienią 2014 r., aż do połowy stycznia 2015 r. sprzyjały wzrostowi i rozwojowi roślin. Dzięki takim warunkom rzepak, nawet ten później wysiany, wszedł w okres zimowego spoczynku w fazie 8-10 liści. Jesienią 2014 r. na ocenianych plantacjach odnotowano obsadę średnio ok. 55 roślin/m2. Wiosną 2015 r. na skutek naturalnego wypadnięcia części roślin odnotowano obsadę średnio ok. 45 roślin/m2. Najniższą obsadę wiosną (36 i 38 roślin/ m2) odnotowano w powiatch bielskim i zambrowskim  Najwyższą zaś obsadę (56 i 54 roślin/m2 ), odnotowano w powiecie: Augustów i Kolno.

Panująca ciepła i wilgotna pogoda z umiarkowanymi temperaturami jesienią 2014 roku oprócz dobrych warunków dla wzrostu i rozwoju roślin stwarzała także dogodne warunki dla rozwoju chorób grzybowych. Dlatego na 67% ocenianych plantacji, rolnicy zdecydowali się na walkę chemiczną z chorobami grzybowymi. Na pozostałych plantacjach nie odnotowano dużego stopnia porażenia roślin, stąd i walki chemicznej nie wykonano. Plantacje potraktowane fungicydem typu regulator wzrostu weszły dobrze przygotowane w okres zimowania. Rozety roślin miały pokrój płaski, stożek wzrostu wciągnięty a korzeń zgrubiały.

Opady śniegu, które wystąpiły w styczniu przykryły rośliny i zapobiegły wymarznięciu roślin podczas spadku temperatury do -230 w III dek. stycznia. Jedynie lokalnie na terenie powiatu Bielsk Podlaski na skutek wymarznięcia i wysmalania odorano 5 ha rzepaku.

Na 64 ha tj. 1,7%, ocenianej powierzchni w pow. Bielsk Podlaski i Siemiatycze odnotowano obsadę mierną na skutek częściowego wymarznięcia i wysmalania. Mimo miernej obsady plantacje rolnicy pozostawili. Na pozostałych ocenianych plantacjach w poszczególnych powiatach nie odnotowano zmniejszonej obsady i uszkodzeń roślin.                

Na dzień 2.04.2015r. wszystkie oceniane plantacje zostały zasilone pierwszą dawką azotu w początkach marca. Nieliczni wysiali nawet drugą dawkę. Wiele plantacji rolnicy zasilili dolistnie siarczanem magnezu i nawozami dolistnymi zawierającymi mikroelementy jak: bor, mangan, molibden, które są niezbędne do efektywnego wykorzystania azotu oraz prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin rzepaku.

Na ocenianych plantacjach rolnicy przestrzegając integrowanej ochrony roślin wystawili żółte naczynia i rozpoczęli prowadzenie monitoringu oraz obserwację nasilenia nalotów na plantację wiosennych szkodników w rzepaku jak: chowacza brukwiaczka, czterozębnego i podobnika oraz słodyszka, aby po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości podjąć walkę chemiczną i nie dopuścić do uszkodzeń roślin i obniżki plonów.

Dokonana ocena przezimowania rzepaku ozimego na powierzchni 3783 ha, stanowiła ok. 36% całości obsiewów rzepaku w województwie podlaskim w sezonie 2014/ 2015.

W przeprowadzonych badaniach odnośnie obsady roślin na 1m2 ocenę bardzo dobrą odnotowano na pow. 722 ha, co stanowi 19,1% ocenianych plantacji. W stosunku do roku ubiegłego jest to wzrost o 2,9%.

Największą powierzchnię -1872 ha, tj 49,5% stanowiły plantacje z obsadą na 1m2 oceniane jako dobre. W stosunku do roku ubiegłego jest to wzrost o 16,4%.

Plantacje ocenione jako dość dobre stanowiły 23,1% tj .875 ha. W roku ubiegłym- 33,4%.

Ocenę mierną odnotowano na powierzchni 64 ha tj. 1,7% . W roku 2014 stanowiły 2,9%.

Powierzchnia odorana w ilości 5 ha stanowiła zaledwie 0,1 % ocenianej powierzchni. W roku 2014 stanowiła 0,5% tj 20 ha. Przyczyną odorania plantacji w roku bieżącym było wymarznięcie i wysmalanie roślin. Z przeprowadzonej oceny przezimowani wynika, że rzepak w województwie podlaskim ogólnie przezimował dobrze.

Pojawiające się przyczyny słabego stanu plantacji:

-brak dotrzymania optymalnego terminu siewu rzepaku dla naszego regionu do 10 sierpnia,

-brak prawidłowego doboru odmian do warunków lokalnych gospodarstwa o podwyższonej odporności na przezimowanie, przemarzanie i choroby- zwłaszcza odmian mieszańcowych.

-pomijanie lub odkładanie zabiegu zwalczającego chwasty w okresie letnio-jesiennym na okres wiosenny (który powinien być raczej jako korygujący) powoduje, że chwasty konkurują w początkowy okresie wzrostu i rozwoju roślin rzepaku o wodę, światło i składniki pokarmowe obniżając tym samym obsadę roślin.  

-brak zastosowania jesienią fungicydu typu regulatora wzrostu mającego wpływ dodatni na przygotowanie roślin rzepaku do lepszego przezimowania (skrócenie stożka wzrostu, zgrubienie korzenia).

-brak uregulowanego odczynu gleb i stosowania nawożenia mineralnego w oparciu o mapy zasobności gleb.

-późne reagowanie i dostarczenie objawiających się na roślinach braków składników mikroelementowych.

Doskonalenie technologii uprawy w praktyce, przestrzeganie zasad prawidłowej agrotechniki w tym integrowanej ochrony roślin powinno być okazją do kontaktu i korzystania z usług doradcy by nie popełnić błędu w uprawie rzepaku w uzyskaniu zadawalających plonów.

 Eugeniusz Stefaniak 

główny specjalista ds. roślin przemysłowych i okopowych

Skip to content