Miniona zima w województwie podlaskim nie wpłynęła znacząco na złe przezimowanie rzepaku ozimego. Występujące spadki temperatury do ok. -200C występowały krótkotrwale, a dodatkowo w tym okresie rośliny rzepaku były zabezpieczone warstwą pokrywy śnieżnej. Rozpoczęcie wegetacji pozwoliło doradcom terenowym Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie na dokonanie oceny stopnia przezimowania rzepaku.
Przeprowadzona przez specjalistów ds. produkcji roślinnej PODR w Szepietowie ocena przezimowania stanu plantacji rzepaku ozimego wiosną 2017 roku w skali 5 stopniowej została średnio oceniona na 3,90 – jako dobra. Wskaźnik ten jest o 1,50 lepszy od roku ubiegłego.
Na wynik oceny przezimowania ma wpływ wiele czynników. Wśród nich są te, na które plantator ma decydujący wpływ, ale są i te, na które nie ma większego wpływu jak chociażby panujące w danym okresie warunki klimatyczne. Stąd aby ocena wypadła pomyślnie plantator powinien mieć świadomość i podjąć odpowiednie działania już w okresie letnio-jesiennym, poczynając od przygotowania odpowiedniego stanowiska, poprzez właściwą agrotechnikę, by rośliny weszły w okres zimowy dobrze przygotowane.
W okresie letnim 2016 roku u producentów, którzy zdecydowali się na wysiew rzepaku w terminie późniejszym, wschody roślin były nierównomierne i opóźnione, co spowodowane było brakiem uwilgotnienia gleb. W przypadku siewu w optymalnym terminie, przy wilgotnej glebie, rzepak równomiernie powschodził i poradził sobie dobrze z występującą w terminie letnio-jesiennym suszą. W optymalnym terminie dla naszego regionu tj. do 15 sierpnia rolnicy obsiali ok. 25% plantacji, ok. 57% w okresie 16-25 sierpnia (termin przekroczony) a ok. 18% do 5 września (termin opóźniony).
Do siewu rzepaku wykorzystano materiał kwalifikowany. Były to ok. 20% odmiany populacyjne, a w 80% – mieszańcowe. Odmiany mieszańcowe, w stosunku do populacyjnych, posiadają lepszy początkowy wigor i są odporniejsze na czynniki stresowe (późna orka siewna lub siew, susza, niskie temperatury) występujące w czasie siewu i rozwoju roślin, stąd w naszych warunkach są zalecane.
Panujące warunki pogodowe jakie wystąpiły jesienią 2016 r., aż do połowy grudnia sprzyjały wzrostowi i rozwojowi roślin. Dodatnia temperatura i wysoki poziom opadów jednak wpłynęły na zbyt bujny rozwój roślin i większa część rolników w celu lepszego zabezpieczenia roślin przed prawidłowym wejściem w stan spoczynku zimowego zdecydowała się na wykonanie dwukrotnego zabiegu regulatorem wzrostu. Dzięki temu zabiegowi oraz powolnemu hartowaniu się roślin w okresie jesiennym, rzepak właściwie wszedł w okres zimowego spoczynku w fazie 8-12 liści. Jesienią 2016 r. na monitorowanych plantacjach odnotowano korzystną obsadę wynoszącą średnio ok. 49 roślin/m2. Wiosną 2017 r. na skutek wypadnięcia części roślin obsada kształtowała się średnio na poziomie ok. 42 roślin/m2. Najniższą obsadę wiosną (32 i 35 roślin/m2) odnotowano na terenie powiatu: zambrowskiego i bielskiego. Najwyższą zaś obsadę (51 – 53 roślin/m2) odnotowano w powiecie: łomżyńskim, kolneńskim i suwalskim.
Duża ilość opadów, która miała miejsce jesienią 2016 r. oraz na przedwiośniu 2017 r. spowodowała, iż na plantacjach w terenach zagłębionych zaczęły tworzyć się zastoiska wody, co wpłynęło na punktowe wymakanie roślin. Uszkodzenia roślin po zejściu zastoisk wody zaobserwowano w największym stopniu w powiecie siemiatyckim, bielskim i wysokomazowieckim.
Dokonana ocena przezimowania rzepaku ozimego na powierzchni 4 243 ha, stanowiła ok. 40% całości zasiewów rzepaku w województwie podlaskim w sezonie 2016/2017.
Największą powierzchnię – 1 266 ha (29,84%) i 1 227 ha (28,92%) stanowiły plantacje z obsadą na 1m2 oceniane jako dość dobre i dobre. W stosunku do roku ubiegłego jest to wzrost o 12,97% i 25,03%.
Powierzchnia najmniejsza, która została odorana w ilości 40 ha stanowiła 0,94% ocenianej powierzchni w naszym województwie, a w roku 2016 procent ten wyniósł 23,77. Główną przyczyną odorania plantacji w roku bieżącym było wystąpienie punktowego wymakania roślin.
Z przeprowadzonej oceny przezimowania wynika, że rzepak ozimy w województwie podlaskim w sezonie 2016/2017 przezimował dobrze. Na dzień 28.03.2017 r. wszystkie oceniane plantacje zostały zasilone pierwszą regeneracyjną dawką azotu.
Krzysztof Kulik