W roku 2008 do rejestru odmian, opracowywanego przez COBORU w Słupi Wielkiej, wpisano kolejne nowe odmiany łubinu żółtego, bobiku i grochu.
Powierzchnia uprawy roślin strączkowych w naszym województwie jest niezadowalająca. Zwłaszcza żal łubinów, które w sytuacji słabych gleb i dużego udziału zbóż w strukturze zasiewów są „lekarstwem” dla pól. Strączkowe znikają z powodu niskiej opłacalności uprawy czy też trudności z opanowaniem szkodników i chorób takich jak na przykład antraknozy łubinów. Hodowcy ciągle pracują nad nowymi odmianami wyżej plonującymi, bardziej odpornymi na choroby i szkodniki.
Łubin żółty
Aktualnie jest 8 odmian łubinów, w tym 6 tradycyjnych i 2 samokończące. Nowymi (zarejestrowanymi w 2008 roku) odmianami są:
Talar – odmiana tradycyjna, przeznaczona na nasiona paszowe. Plon nasion bardzo duży, białka duży. Termin dojrzewania wczesny, okres od siewu do dojrzałości technicznej około 109 dni. Wyleganie przed zbiorem dość małe. Podatność na choroby grzybowe mała. Dobra równomierność dojrzewania. Masa 1000 nasion średnia. Koncentracja alkaloidów w nasionach bardzo mała. Odpowiednia na gleby kompleksu żytniego dobrego. Zalecana optymalna obsada roślin około 90 sztuk na m2.
Perkoz – odmiana samokończąca, przydatna do uprawy na zbiór nasion paszowych. Wyleganie przed zbiorem średnie. Termin dojrzewania bardzo wczesny, okres od siewu do dojrzałości technicznej około 108 dni. Równomierność dojrzewania bardzo dobra. Wykazuje większą podatność na antraknozę. Plon nasion średni, zawartość białka względnie mała. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość alkaloidów w nasionach bardzo mała. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksu żytniego dobrego. Wymagana obsada około 120 sztuk na 1 m2.
Łubin wąskolistny
W rejestrze znajduje się 8 odmian tradycyjnych i 2 odmiany samokończące. Dwie – tak zwane gorzkie (Karo i Mirela ) cechują się wysoką zawartością alkaloidów w nasionach. W 2008 roku nie zarejestrowano nowych odmian, a skreślono z rejestru odmianę – Elf.
Bobik
Aktualnie w rejestrze znajduje się 18 odmian bobiku w tym: 4 samokończące wysokotaninowe (Granit, Martin, Optimal i Titus) oraz 7 odmian niesamokończących wysokotaninowych i 7 odmian niesamokończących, niskotaninowych. W 2008 roku do rejestru wpisano jedną nową odmianę.
Amulet – tradycyjna (niesamokończąca) o znikomej zawartości tanin w nasionach. Plon nasion dość duży, białka duży. Termin dojrzewania średni – około 119 dni od siewu do dojrzałości technicznej. Wyleganie przed zbiorem małe. Równomierność dojrzewania dobra, podatność na choroby grzybowe średnia do małej. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Masa 1000 nasion dość duża – około 473 g, zawartość białka w nasionach duża – 30,4% w suchej masie. Wymagania glebowe średnie jak dla bobiku. Optymalna obsada – 50 roślin na 1 m2.
Groch siewny
W rejestrze jest 35 odmian grochu, w tym 24 o większych wymaganiach glebowych i 11 o mniejszych wymaganiach glebowych. W 2008 roku wpisano do rejestru 4 nowe odmiany.
Groch jadalny i ogólnoużytkowy o większych wymaganiach glebowych:
Cysterski – odmiana wąskolistna, przeznaczona na paszę i konsumpcję. Plon nasion duży, białka średni. Termin dojrzewania wczesny – około 93 dni od siewu do dojrzałości technicznej. Rośliny średniowysokie cechujące się średnią sztywnością przed zbiorem. Równomierność dojrzewania bardzo dobra, skłonność do pękania strąków i osypywania nasion nieco większa. Nasiona żółte. Przydatna na gleby kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin około 110 szt. na 1 m2.
Lasso – odmiana wąskolistna, przeznaczona na suche nasiona (konsumpcyjne i na paszę). Plon nasion dość duży, białka średni. Termin dojrzewania średni – około 95 dni od siewu do dojrzałości technicznej. Rośliny dojrzewają równomiernie. Odmiana żółto nasienna o małej skłonności do pękania strąków i osypywania nasion. Nasiona średniej wielkości, szybko rozgotowują się. Masa tysiąca nasion około 247 g. Zalecana na gleby kompleksów pszennych – optymalna obsada około 110 roślin na 1 m2.
Groch pastewny
W rejestrze jest 14 odmian w tym 3 o większych wymaganiach i 11 o mniejszych wymaganiach glebowych. W 2008 roku zrejestrowano dwie nowe odmiany:
Dymek – odmiana wąsolistna. Plon nasion i białka dość duży, stabilny w latach. Odmiana żółto nasienna. Termin dojrzewania średni – około 96 dni od siewu do dojrzałości technicznej. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion mała. W bardzo małym stopniu podatna na choroby grzybowe. Nasiona średniej wielkości – masa tysiąca nasion – około 234 g. Wymaga gleb kompleksów pszennych. Zalecana optymalna obsada roślin około 120 szt. na 1 m2.
Klif – odmiana o liściach parzystopierzastych. Plon nasion średni, białka dość duży. Termin dojrzewania dość późny – około 97 dni od siewu do dojrzałości technicznej. Równomierność dojrzewania dość dobra. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion mała. Nasiona o barwnej okrywie, średniej wielkości – masa tysiąca nasion około 212 g. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego. Optymalna obsada roślin około 100 szt. na 1 m2.
W województwie podlaskim uprawiane są z dobrym skutkiem mieszanki zbożowo-strączkowe – pszenica, jęczmień, owies i peluszka. Do tych mieszanek z aktualnego rejestru zaleca się odmiany grochu pastewnego (peluszki) o mniejszych wymaganiach glebowych, średniowysokich typu nasiennego: Pomorska, Sokolik, Wiato, Eureka, Gwarek, Hubal, Milwa, ewentualnie z wyższych nasiennych – Marych lub nasienno-zielonkawych: Fidelia i Roch. Okres od siewu do dojrzałości technologicznej tych odmian wynosi w granicach 98-102 dni i jest zbieżny z terminem dojrzewania zbóż.
W ślad za niskim zainteresowaniem uprawą roślin strączkowych ograniczona jest w naszym województwie produkcja i podaż materiału siewnego. W poszukiwaniu nowych odmian można zwracać się bezpośrednio do hodowców w kraju. Oto telefony najbardziej liczących się hodowli roślin strączkowych:
Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o., tel. 061/8727974,65,64, e-mail: biurohandlowe@phr.pl
Hodowla Roślin Strzelce Sp. z. o.o., tel. 024/3566900, e-mail: hr-strzelce@post.pl
Hodowla Roślin Smolice Sp. z. o.o., tel. 065/5482420, e-mail: smolice@hrsmolice.pl
W opracowaniu wykorzystano: Listę opisową odmian COBORU, Słupia Wielka 2008
Tadeusz Puścian
