W rolnictwie precyzyjnym zabiegi wykonuje się przy zastosowaniu komputera, technologii GPS w oparciu o mapy zasobności pól.
Z roku na rok zwiększa się wykorzystywanie technologii GPS w rolnictwie. Początkowo pomiary GPS służyły głównie do pomiarów powierzchni pól i wytyczania punktów granicznych działek, obecnie zaś oferowane są urządzenia do kierowania pracą ciągników, rozsiewaczy i opryskiwaczy. Coraz bardziej popularne określenie rolnictwo precyzyjne oznacza wykonywanie zabiegów przy użyciu komputera, technologii GPS w oparciu o opracowane mapy zasobności pól. W produkcji roślinnej największy udział w kosztach bezpośrednich produkcji stanowią nawozy mineralne i środki ochrony roślin, a rolnictwo precyzyjne ma na celu dokładniejsze, a co się z tym wiąże oszczędniejsze ich stosowanie. Konieczne jest przy nawożeniu wykonanie pomiarów zasobności gleby.
Badanie gleby
Celem precyzyjnego nawożenia jest dostarczenie do gleby optymalnych ilości nawozów przy uwzględnieniu jej zasobności w składniki, a w efekcie uzyskanie wysokiego i wyrównanego plonu. W tym celu należy z pól pobrać próbki gleby do badań i opracować mapę zasobności pól. Badania takie należy zlecić specjalistycznej firmie, która pobierze próbki do badań. Obecnie są firmy oferujące usługowe wykonanie pomiarów zasobności gleb przy użyciu profesjonalnego sprzętu, używając do tego GPS oraz quadów z zainstalowanym sprzętem do pobierania prób. Dzięki odbiornikom GPS zlokalizować można dokładnie pozycje, z których pobierane są próby. Miejsca pobrania próbek zostają zapisane. Przydatne to jest do porównywania wyników w przyszłych latach. Po zarejestrowaniu miejsc pobrania prób opracowywane są izoliniowe mapy zmienności i zasobności gleby. Ze względu na dużą zmienność zawartości składników w obrębie jednego pola wyznaczane są parcele pomiarowe, o powierzchni maksymalnie do 4 ha, z których pobiera się próbę zbiorczą. Próba taka składa się z kilkunastu – maksymalnie 16 nakłuć pobranych równomiernie z jednej parceli. Pojazdów typu quady używa się ponieważ można nimi sprawnie i szybko poruszać się po polu i nie niszczą struktury gleby oraz roślin uprawnych dzięki niedużej wadze i niskiemu naciskowi kół na powierzchnię gleby. Posiadając mapę zasobności glebowej można zaplanować ile nawozu zostanie wysiane w każdej ze stref. Na podstawie wyników badań gleb tworzona jest elektroniczna mapa aplikacyjna, na której uwzględnione są już strefy zmiennego dawkowania.
Precyzyjne dawkowanie
Wysiew wykonuje się siewnikiem sterowanym przez komputer z mapą i GPS. Wielu producentów sprzętu rolniczego oferuje już nowoczesne rozsiewacze nawozów z możliwością regulacji dawki do nawożenia precyzyjnego, ale możliwa jest też adaptacja zwykłych rozsiewaczy, tyle, że trzeba do nich dokupić elektroniczną konsolę kontrolującą wysiew. Urządzenie to umożliwia wykonanie zabiegu z dowolną prędkością. Mając dokładną mapę dane zapisuje się w urządzeniach sterujących, które później regulują wysiew nawozów, dawkując odpowiednie ilości na poszczególnych poletkach, zgodnie z wynikami badań zasobności gleb. W komputerze sterującym zapisywane są podczas pracy informacje o ilości wysiewu nawozów, wymagane dawki dla poszczególnych parceli, granice pól oraz przejazdów. Urządzenia sterujące mogą składać się z konsoli sterującej i czujników, które umieszcza się na maszynach – ciągniku i rozsiewaczu lub z komputera z wyświetlaczem i części wykonawczej do umieszczenia na rozsiewaczu.
W sprzedaży są też podobne urządzenia do regulacji innych maszyn np. rozsiewaczy wapna, opryskiwaczy polowych sterujące np. dawką cieczy przy opryskach ze środkami ochrony roślin oraz do kombajnów zbożowych – mierzące podczas zbioru plon – do opracowania tzw. map plonów.
W precyzyjnym rolnictwie dzięki temu, że stosuje się tylko tyle nawozów czy środków ochrony ile na danym obszarze potrzeba przynosi oszczędności, zależnie od wyliczeń od 20 do 40% kosztów produkcji. Nie zalicza się tu tylko zmniejszenia zużycia agrochemikaliów, ale też oszczędności paliwa, bo jest mniej przejazdów, jak też niższe koszty robocizny, bo praca urządzeń jest w większym stopniu zautomatyzowana. Zakup maszyn i zakup urządzeń do opracowania map jest ekonomicznie uzasadniony w dużych, co najmniej kilkudziesięciohektarowych gospodarstwach.
Poza wymienionymi korzyściami w rolnictwie precyzyjnym ze względu na bardziej wyrównany wzrost roślin uzyskiwane są wyższe plony.
Piotr Chilimoniuk
