Na pytania rolników dotyczące zasad rozliczania podatku VAT odpowiada Anna Czarkowska, doradca Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie.

Jestem rolnikiem ryczałtowym i dodatkowo prowadzę działalność gospodarczą w zakresie wykonywania robót związanych z zakładaniem ogrodzeń. W tym zakresie korzystam ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Czy jeśli zrezygnuję ze statusu rolnika ryczałtowego i zarejestruję się jak podatnik VAT czynny w ramach działalności rolniczej, to będę mógł korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT w zakresie pozostałej działalności?

Podmiot, który dokonuje dostawy produktów rolnych lub świadczy usługi rolnicze może korzystać ze zwolnienia od podatku, posługując się statusem rolnika ryczałtowego. Rolnik ryczałtowy, sprzedający produkty rolne i świadczący usługi w zakresie rolnictwa, jest zwolniony z szeregu obowiązków dotyczących podatników VAT. Działalność rolnicza może być również rozliczana z podatku VAT na zasadach ogólnych. Wybierając status czynnego podatnika VAT rolnik zobowiązany jest do rejestracji dla potrzeb tego podatku, prowadzenia ewidencji wymaganych przepisami ustawy oraz składania JPK_V7M lub JPK_V7K.

Istnieje również możliwość stosowania wariantów „mieszanych” przy wyborze formy opodatkowania. Jeżeli podatnik poza działalnością rolniczą prowadzi jeszcze inną działalność gospodarczą ma do wyboru jedną z trzech możliwości:

• korzystać ze zwolnienia jako rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych bez względu na ich wartość i korzystać ze zwolnienia od podatku z tytułu wykonywania robót związanych z zakładaniem ogrodzeń, w przypadku gdy wartość pozostałej sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku limitu (tj. 200 tys. zł),
• korzystać ze zwolnienia jako rolnik ryczałtowy i równocześnie być opodatkowanym podatnikiem VAT z tytułu świadczenia usług; opodatkowanie to może być skutkiem wyboru podatnika – jeśli wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczyła limitu 200 tys. zł lub też może być obligatoryjne – jeśli sprzedaż taka przekroczyła ten limit,
• zrezygnować ze statusu rolnika ryczałtowego i zarejestrować się jako czynny podatnik VAT i wówczas cała prowadzona przez niego działalność zostanie objęta podatkiem VAT na ogólnych zasadach.

Jeżeli zrezygnuje Pan ze statusu rolnika ryczałtowego i dokona rejestracji jako podatnik VAT czynny, przy prowadzeniu dodatkowej działalności gospodarczej nie może korzystać Pan ze zwolnienia podmiotowego z VAT. W takiej sytuacji cała prowadzona działalność gospodarcza zostanie objęta podatkiem VAT na zasadach ogólnych

Otrzymałem fakturę za instalację systemu fotowoltaicznego na kwotę 70 tys. zł. Na fakturze nie było zapisu „mechanizm podzielonej płatności”. Zapłaciłem przelewem na konto widniejące na białej liście, ale z pominięciem MPP. Czy grożą mi sankcje z tego tytułu?

Instalacje systemów fotowoltaicznych klasyfikowane są jako roboty związane z wykonaniem pozostałych instalacji elektrycznych, a więc klasyfikowane są na gruncie PKWiU w grupowaniu o symbolu 43.21.10.2 i są w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. W przypadku faktur, w których kwota należności ogółem przekracza 15 tys. zł (lub równowartość tej kwoty), obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, faktura powinna zawierać wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”. Wyrazy „mechanizm podzielonej płatności” należą do obowiązkowych elementów faktury w ściśle określonej sytuacji – gdy kwota należności ogółem przekracza 15 tys. zł, a faktura dokumentuje sprzedaż towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Właśnie taka usługa została nabyta przez Pana. W konsekwencji oznaczałoby to, że za przedmiotową fakturę miał Pan obowiązek zapłacić z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności mimo braku adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” na otrzymanej fakturze. Jeśli zauważył Pan ten błąd wówczas można zwrócić się do sprzedawcy systemów fotowoltaicznych i poprosić o zwrot środków na rachunek bankowy i ponownie opłacić fakturę według mechanizmu podzielonej płatności lub dokonując w odpowiednim czasie zawiadomienia w ramach tzw. czynnego żalu. Możemy to zrobić do momentu otrzymania wezwania nas przez Urząd Skarbowy. Ustawa o VAT wprowadza sankcje zarówno dla sprzedawców za brak adnotacji na fakturze, jak i dla nabywców za brak płatności przy zastosowaniu MPP.

W styczniu 2021 r. otrzymałem fakturę dokumentującą częściowe wykonanie zleconej usługi budowlanej na kwotę nieprzekraczającą 15 tys. zł brutto. Czy w przypadku faktury zaliczkowej na kwotę poniżej 15 tys. zł trzeba opłacić ją w ramach mechanizmu podzielonej płatności?

Obowiązek stosowania zapisu mechanizm podzielonej płatności nie dotyczy podatników dokonujących zapłaty za faktury na kwotę nieprzekraczającą 15 tys. zł. Jeżeli faktura dokumentująca częściowe wykonanie zleconej usługi nie przekracza kwoty 15 tys. zł, tak jak jest w tym przypadku nie jest Pan zobowiązany do zapłaty według mechanizmu podzielonej płatności pomimo, że jest to usługa, która znajduje się w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Artykuł: Zapytaj o VAT? – Wiadomości Rolnicze Nr 3/2021  strona 31