Ważne jest wykorzystanie sadzeniaków zdrowych i nieporażonych chorobami wirusowymi, dostatecznie dużych, o dobrej żywotności i nieuszkodzonych mechanicznie. W zależności od odmiany masa bulw przeznaczonych do sadzenia nie powinna przekroczyć 50-70 g. Własne sadzeniaki powinny być sprawdzone w laboratorium (test Elisa). Przed właściwym sadzeniem sadzeniaki muszą być odpowiednio przygotowane.
Mechaniczne przygotowanie sadzeniaków. Duży wpływ na zużycie sadzeniaków i pracę sadzarki ma selekcja bulw na 1-2 grupy wg wielkości. Zakupione sadzeniaki są już w ten sposób przygotowane. Własne sadzeniaki trzeba przygotować.
Podkiełkowanie jest niezbędnym warunkiem do wyspecjalizowanej uprawy ziemniaków. Dzięki niemu przyspiesza się (skraca) wegetację, co może być decydujące dla ograniczenia uszkodzeń powodowanych przez zarazę ziemniaka. Poza tym zapewnia to też wiele innych korzyści. Uprawy ziemniaków z podkiełkowanych sadzeniaków wyprzedzają w rozwoju zwykłe uprawy nawet o 14 dni. Wiąże się z tym także wcześniejsze dojrzewanie roślin i utrzymanie gleby w lepszym stanie, zmniejszenie potrzeby zabiegów przeciwko zarazie ziemniaka i chwastom, jak również wcześniejszy zbiór (wykopki), lepsze dojrzewanie, mocniejsza skórka i większy plon. Poprawia się też skład chemiczny bulw- spada zawartość azotanów i cukrów.
Należy odróżnić podkiełkowanie ( w celu uzyskania 1,5- 2,0 cm długości, mocnych, ale elastycznych kiełków odpowiednich odmian bez tworzenia korzeni) od pobudzania (w celu uzyskania 1-2 mm długości kiełków wielkości łebka od szpilki).
Właściwe podkiełkowywanie rozpoczynamy w przybliżeniu 6 tygodni przed sadzeniem. Przez pierwszych 10 dni pozostawiamy bulwy w temperaturze 8-12ºC w ciemności do pobudzenia. Po wytworzeniu przez bulwy kiełków o długości 3-5 mm należy rozpocząć oświetlanie. Temperaturę w pomieszczeniu, w którym przeprowadza się podkiełkowywanie, trzeba podwyższyć i utrzymywać w przedziale 12-18ºC, w warunkach względnej wilgotności 80-90%. Przez 20-25 dni należy oświetlać 12 godzin dziennie. Tydzień przed sadzeniem obniża się temperaturę do 6-10ºC, bulwy hartuje się przez wietrzenie i w ten sposób przystosowuje je do warunków środowiska glebowego. Podkiełkowane sadzeniaki trzeba dostarczyć bezpośrednio do sadzarki bez żadnych manipulacji nimi Sadzenie należy przeprowadzać specjalnymi sadzarkami do podkiełkowanych ziemniaków.
Pobudzanie nie jest tak wymagające jak podkiełkowanie, dlatego można je zastosować we wszystkich gospodarstwach rolnych. Nie wymaga żadnych specjalnych ani kosztownych urządzeń. Zapewnia pobudzenie bulw i wytworzenie kiełków do 5 mm. Trzy tygodnie przed sadzeniem podwyższa się temperaturę do 8ºC. Na bulwach tworzą się białe punkty – kiełki. Bulwy te są już aktywne, a kiełki podczas sadzenia zwykłymi sadzarkami się nie odłamują. Pobudzenie można przeprowadzić również z wykorzystaniem gwałtownych zmian temperatury w bulwach. Sadzeniaki składowane w temperaturze 3-4ºC podgrzewa się przez 8-12 dni (w zależności od intensywności kiełkowania poszczególnych odmian) do temperatury 18-20ºC i potem chłodzi do 8ºC. W ciągu jednego tygodnia należy posadzić. Kiełki nie mogą być dłuższe niż 5 mm. Sposób ten jest wymagający ze względu na zużycie energii. W przypadku przedwczesnego wykiełkowania bulwy trzeba oczyścić z kiełków i następnie pozostawić do pobudzenia (okres około 3 tygodni).
Opracowała: Grażyna Dobrzyń
Literatura:
- Rolnictwo ekologiczne w praktyce- red. naukowa wersji polskiej- dr inż. Halina Jankowska- Huflejt, prof. dr hab. Jerzy Szymona- Warszawa- Falenty 2012
- Podręcznik rolnictwa ekologicznego- Dorota Metera, Tomasz Sakowski, Radom 2008