Poferment z biogazowni rolniczych nawozem dla rolnictwa był tematem konferencji, która odbyła się w dniu 24 marca 2015 r. w Centrum Szkoleniowym Zielna w Warszawie.

Konferencja była częścią projektu pod tą samą nazwą, zrealizowanego przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA) w Warszawie we współpracy z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego w kraju, w ramach Planu działania Sekretariatu Centralnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2014-2015. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Jego celem jest upowszechnianie innowacyjnych badań z zakresu przygotowania i zagospodarowania pofermentu z biogazowni rolniczych w środowisku doradców rolnych, rolników i producentów biogazu, jako elementu wsparcia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i promocji odnawialnych źródeł energii OZE w rolnictwie.
W ramach projektu zostało przeszkolonych w IUNG w Puławach 40 doradców rolnych z całej Polski, następnie w okresie do 15 marca odbyło się 16 seminariów informacyjnych dla zainteresowanych rolników, doradców oraz przedsiębiorców posiadających biogazownie rolnicze. Uczestnicy przeprowadzonych seminariów  otrzymali materiały konferencyjne opracowane przez osoby prowadzące seminaria w poszczególnych Ośrodkach Doradztwa Rolniczego, a były to Pani dr Magdalena Szymańska z SGGW w Warszawie i Pani dr Alina Kowalczyk-Juśko z UP w Lublinie Wydziału Nauk Rolniczych w Zamościu. Ponadto w ramach projektu przygotowywane jest opracowanie w formie podręcznika pt. ,,Poferment nawozem dla rolnictwa”, który zostanie przekazany do poszczególnych ODR i trafi do doradców, zainteresowanych rolników oraz przedsiębiorców.

Konferencja zamyka ogólnopolską kampanię edukacyjno-szkoleniową, która rozpoczęła się  w 2013 roku jako cykl informacyjno-szkoleniowy w temacie biogazowni rolniczych w Polsce. który również został przeprowadzony w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Szepietowie we współpracy z FDPA w Warszawie. Spotkanie to było okazją do podsumowania projektu oraz dyskusji nad znaczeniem końcowego produktu (masy pofermentacyjnej zwanej pofermentem) jaki powstaje po procesie beztlenowej fermentacji metanowej w biogazowniach rolniczych. Dzięki jego wysokiej wartości nawozowej oraz obecności materii organicznej, zastępującej nawozy organiczne, jest pełnowartościowym produktem stosowanym do użyźniania gleby. Jego skład zależy od substratów, jakie były wykorzystane w biogazowni oraz warunków prowadzenia procesu (czas, temperatura, mieszanie). Większe plony, zmniejszenie zapotrzebowania na nawozy mineralne, ograniczenie procesu wymywania azotanów i zanieczyszczeń wód oraz zmniejszenie uciążliwości zapachowej gnojowicy i obornika to jedynie niektóre z zalet stosowania pofermentu. Jednak poferment niewłaściwie przygotowany lub użytkowany może okazać się problemem.

Większość pytań skierowanych przez uczestników konferencji dotyczyła obowiązujących przepisów w zakresie wykorzystania pofermentu jako nawozu rolniczego w Polsce. Wśród panelistów obecni byli przedstawiciele ministerstwa rolnictwa i środowiska, naukowcy prowadzący badania nad pofermentem oraz inwestorzy z Polski i z biogazowni rolniczej z Niemiec, którzy w praktyce doceniają korzyści i znaczenie biogazowni jako zakładów utylizujących odchody zwierzęce i odpady z przemysłu rolno-spożywczego i mierzą się z problemami, związanymi z efektywnym funkcjonowaniem biogazowni i z zastosowaniem pofermentu jako nawozu rolniczego. Na podstawie wypowiedzi niemieckich biogazowników można stwierdzić, że w Niemczech poferment z biogazowni rolniczych jest zakwalifikowany jako „nawóz gospodarczy” i nie ma żadnych problemów ze stosowaniem jego na gruntach rolnych bez potrzeby przeprowadzania dodatkowych badań i uzyskiwania zezwoleń na jego wykorzystanie w rolnictwie.

Podsumowując dotychczasowe działania w temacie biogazowni rolniczych należy stwierdzić, że konferencja praktycznie zakończyła zmagania szkoleniowe dotyczące biogazowni rolniczych. Seminarium informacyjne, które odbyło się 6 marca 2015 r. w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Szepietowie było wydarzeniem, w którym aktywnie uczestniczyli rolnicy, doradcy i przedsiębiorcy z biogazowni rolniczych z CHP Energia w Wojnach Wawrzyńcach w gminie Szepietowo, z AdlerBiogaz w Rybołach k.Białegostoku i z Eko-Farm-Energia w Sokółce. Obecna na seminarium  dr. Katarzyna Gowin z firmy Polskie Biogazownie w Krakowie dodatkowo przekazała dużo informacji na temat istniejącej w rozruchu biogazowni rolniczej w gminie Szepietowo, z którą firma Polskie Biogazownie w Krakowie współpracowała w czasie budowy biogazowni.

Zdobyta wiedza podczas przeprowadzonych seminariów szkoleniowych i konferencji w ramach projektów z FDPA pozwoli na kontynuowanie pracy doradczej i szkoleniowej w ramach zadań statutowych z ukierunkowaniem na:

• informowanie rolników i władz lokalnych o możliwościach stosowania innowacyjnych rozwiązań z zakresu odnawialnych źródeł energii, które mogliby stosować w swoich domach, gospodarstwach, lub przedsiębiorstwach,
• doradztwo z zakresu odnawialnych źródeł energii, zmian klimatu i wpływu na rolnictwo i obszary wiejskie,
• promocja i działalność edukacyjna i szkoleniowa wykorzystania odnawialnych źródeł energii jako sposobu na ochronę środowiska oraz źródło dodatkowych dochodów,
• wskazywanie możliwości korzystania ze wsparcia z Regionalnych Programów Operacyjnych woj. podlaskiego i z dofinansowania realizowanego przez banki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej itp.
• wspieranie i rozpowszechnianie wszelkich inicjatyw związanych z OZE i ludzi przedsiębiorczych (liderów), którzy w zakresie odnawialnych źródeł energii podejmują przedsięwzięcia inwestycyjne prowadzące do kompleksowych rozwiązań w zakresie pełnego wykorzystania energii z tych źródeł oraz rolników i mieszkańców wsi, którzy są zainteresowani wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w celu zapewnienia potrzeb energetycznych swoich gospodarstw.

Eugeniusz Mystkowski