Ostropest plamisty Silabum marianum jest ważną rośliną przemysłową uprawianą w wielu krajach. W Polsce obszar upraw ortopestu obejmował przed laty powierzchnię około 2000 ha. Uprawia się go ze względu na nasiona zawierające bioflawonoidy, w których najbardziej czynną grupą jest sulimaryna, występująca w nasionach w ilości do 3%. Sylimaryna stanowi mieszaninę flawonoliganów wśród których dominuje sylibina najbardziej aktywny flawonoid. Ostropest już w czasach Cesarstwa Rzymskiego stosowany był do zwiększenia przepływu żółci, a także do ochrony przed chorobami wątroby. Sylimaryna chroni przed wirusowym zapaleniem wątroby, przed czynnikami uszkadzającymi jej komórki, np. alkohol, metale ciężkie, pomaga również w ich regeneracji. Działa jak silny antyutleniacz silniejszy od witaminy E chroniąc przed utratą glutationu, najważniejszego antyutleniacza wewnątrzkomórkowego, jaki wytwarza organizm. Ostropest plamisty jest rośliną jarą. Głównymi producentami tej rośliny w świecie są Chiny i Bułgaria. Znaczne ilości ostropestu uprawia się w Czechach. W technologii przerobu ostropestu głównym produktem jest makuch. Natomiast olej jest traktowany jako odpad i przeznacza się go do produkcji biopaliw. Makuch z ostropestu poszukiwany jest jako surowiec do pozyskiwania metodą ekstrakcji sylimaryny, leku wątrobowego.

Z uwagi na to, że niewielka część sylimaryny przechodzi do oleju podczas tłoczenia, olej nie może być traktowany jako spożywczy, chociaż jego skład kwasów tłuszczowych jest jak najbardziej dobry. Z przeprowadzonej ekstrakcji makuchu z ostropestu pozostaje doskonała pasza o zawartości białka ok. 25%, jednak podczas tłoczenia na zimno istnieje potrzeba dokonania procesu ekstruzji tej śruty.

Z uprawy tej rośliny można osiągnąć zbiór rzędu 1,8 tony z ha, a przychód dla rolnika jest wiekszy niż z uprawy rzepaku. Poza tym roślina ta nie ma dużych wymagań; udaje się dobrze na ziemiach słabych. Może być uprawiana kilka razy na tym samym stanowisku.

Informację na temat ostropestu udało mi się pozyskać podczas konferencji poświęconej biopaliwom, która odbyła się w dniu 28 lutego 2005 roku w Wyższej Szkole Agrabiznesu w Łomży.

Tłoczenie nasion oleistych to nie tylko rzepak. Okazuje się, że można robić doskonały interes tłocząc inne nasiona oleiste zwłaszcza dla farmacji.
Przykładem tego typu działań, według mojego rozmówcy są istniejące w kraju firmy tworzące pewien zamknięty krąg mający się wręcz doskonale…

Wiadomo, że uprawę ostropestu plamistego prowadzą rolnicy na terenie powiatu hajnowskiego. Jest to powierzchnia kilku hektarowa. Z nasion pochodzących z tej plantacji tłoczony jest olej. Chcąc, aby ta roślina była uprawiana na cele farmakologiczne musi być więcej plantatorów i wówczas możliwa będzie korzystniejsza sprzedaż nasion tej rośliny. Więcej informacji w sprawach uprawowych udzieli doradca PZDR Hajnówka pracujący na gminie Kleszczczele pan Jarosław Gierasimiuk tel.085 6818004 w.24.

Opracował: mgr inż. Eugeniusz Mystkowski