Realizacja operacji zakresem wsparcia obejmuje rozwiązania w zakresie nowych lub udoskonalonych produktów czy też technologii, metod organizacji i marketingu w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym, w tym na rzecz rozwijania produkcji w systemach jakości żywności oraz rolnictwa 4.0. Operacje skoncentrowane będą w zakresie produkcji i przetwarzania produktów rolnych.

Wsparcie utworzonej Grupę Operacyjną EPI może zostać przyznane w dwóch formach:

• w formie ryczałtu w oparciu o planowany budżet do 350 tys. zł
• w formie refundacji kosztów kwalifikowalnych do 2,5 mln zł

Terminy naboru:

1. II kwartał 2025 r. – 21 kwietnia 2025 r.
2. II kwartał 2026 r.

Kto może zostać beneficjentem

– partnerzy GO EPI nieposiadającej zdolności prawnej

– GO EPI posiadająca zdolność prawną

Koszty kwalifikowalne

Centrala Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie przyznaje pomoc finansową Grupie Operacyjnej w następujących zakresach:

• 100% kosztów ogólnych, przy czym koszty te mogą stanowić maksymalnie 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych,
• 100% kosztów badań, przy czym koszty te mogą stanowić maksymalnie 50% kwoty pomocy na daną operację,
• 65% kosztów inwestycji materialnych i niematerialnych oraz do 100 % w przypadku inwestycji nieprodukcyjnych – inwestycje, które nie prowadzą do znacznego wzrostu wartości ani rentowności gospodarstwa rolnego w rozumienia art. 2 pkt 39 rozporządzenia Komisji UE 2022/2472,
• w ramach realizacji operacji koszty bieżące/administracyjne w tym koszty związane z działaniami na rzecz rozwijania produkcji w systemach jakości żywności wypłacane będą w formie ryczałtu w wysokości do 20% kosztów inwestycyjnych i badań.

Koszty ogólne – 100 %, w szczególności:

• przygotowanie dokumentacji technicznej operacji, w tym:

– kosztorysów inwestorskich,

– projektów technologicznych i budowlanych,

– wypisów i wyrysów z ewidencji gruntów i budynków,

– opinii o innowacyjności przedmiotu operacji;

• sprawowanie nadzoru inwestorskiego lub autorskiego,
• zakup wyników badań naukowych, ekspertyz, analiz, raportów badawczych dla operacji, w których nie będzie występował podmiot tworzący system szkolnictwa wyższego i nauki – koszty usług;
• związane z kierowaniem robotami budowlanymi.

Koszty badań – 100 %, w szczególności:

• zakup materiałów i sprzętu laboratoryjnego niebędących środkami trwałymi;
• zakup materiałów lub podzespołów lub wytworzenie elementów służących do stworzenia prototypu lub instalacji pilotażowej, jeżeli te materiały, podzespoły i elementy po stworzeniu tego prototypu lub instalacji będą stanowić ich część składową;
• dokonane za okres realizacji operacji odpisy amortyzacyjne od aparatury naukowo-badawczej lub innych urządzeń służących do wykonywania badań w ramach tej operacji, ujętych w ewidencji środków trwałych wnioskodawcy ubiegającego się o przyznanie pomocy, niezbędnych do prawidłowej realizacji operacji i bezpośrednio wykorzystywanych w związku z realizacją operacji – w przypadku, gdy całkowity okres amortyzacji tej aparatury lub tych urządzeń przekracza okres realizacji operacji;
• koszty ponoszone z tytułu odpłatnego korzystania w okresie realizacji operacji z aparatury naukowo-badawczej lub innych urządzeń służących do wykonywania badań w ramach tej operacji;
• koszty ponoszone z tytułu odpłatnego korzystania w okresie realizacji operacji ze specjalistycznych środków transportu wewnętrznego;
• wynagrodzenia osób bezpośrednio wykonujących badania w ramach operacji oraz innych świadczeń pieniężnych przyznanych tym osobom w związku z wykonywanymi badaniami w ramach operacji, wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne oraz składkami na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w wysokości nie większej niż 1,5-krotność minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego dla profesora w uczelni publicznej;
• zakup środków produkcji i usług, w tym usług rolniczych, ponoszonych w związku z prowadzeniem badań;
• koszty podróży służbowych osób, o których mowa w pkt 5, do i z miejsc prowadzenia badań w ramach operacji, nieprzekraczające wysokości należności ustalonej na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. poz. 167 oraz z 2022 r. poz. 1481) przysługującej tym osobom z tytułu podróży służbowej.

Koszty inwestycyjne – 65 %, w szczególności:

• transport do miejsca realizacji operacji materiałów służących realizacji operacji oraz maszyn i urządzeń objętych operacją, a także koszty montażu,
• rozbiórka i utylizacja materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki pod warunkiem, że rozbiórka jest niezbędna w celu realizacji operacji,
• budowa, przebudowa lub remont połączony z modernizacją obiektów lub infrastruktury,
• zakup lub instalacja nowych maszyn lub urządzeń, w tym środków transportu,
• zakup lub instalacja nowej aparatury naukowo-badawczej lub innych nowych urządzeń służących do wykonywania badań aplikacyjnych w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce lub prac rozwojowych w rozumieniu art. 4 ust. 3 tej ustawy – w przypadku, gdy całkowity okres amortyzacji tej aparatury lub tych urządzeń nie przekracza okresu realizacji operacji,
• zakup wartości niematerialnych i prawnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217, 2105 i 2106 oraz z 2022 r. poz. 1488), w tym koszty zakupu lub instalacji oprogramowania i licencji na oprogramowanie.

Koszty bieżące, w szczególności:

• koszty operacyjne;
• koszty personelu;
• koszty szkolenia;
• koszty związane z kształtowaniem wizerunku;
• koszty finansowe;
• koszty związane z tworzeniem sieci kontaktów.

Warunki udziału

Operacje może realizować także EPI, która nie skorzystała ze Wsparcia przygotowawczego.

• Utworzenie GO EPI, oznacza to, że została zawarta umowa partnerstwa zawierająca postanowienia w zakresie współdecydowania, podziału zadań i obowiązków, udział co najmniej 2 różnych partnerów, obowiązkowy udział rolnika, w przypadku przedsiębiorcy udział tylko z kodem PKD adekwatnym do operacji (dotyczy każdej operacji),
• W operacji, w której występują koszty badań udział jednostki naukowej (obowiązkowo),
• W przypadku operacji na rzecz rozwijania produkcji w systemach jakości żywności udział podmiotów uczestniczących w krajowych lub unijnych systemach jakości (obowiązkowo),
• Wsparcie będzie przyznawane wyłącznie na operacje innowacyjne,
• Przedmiot operacji związany jest z rozwiązaniem problemów/potrzeb rolnika/gospodarstwa rolnego będących członkami GO EPI,
• Upowszechnianie informacji dotyczących operacji oraz jej rezultatów za pomocą strony internetowej.

Za co można otrzymać punkty

• udział w EPI w ramach PROW 2014-2020/udział członków EPI w ramach PROW 2014 – 2020/ udział w realizacji projektów horyzontalnych,
• doświadczenie partnerów, w tym udział partnerów z co najmniej 3 – letnim doświadczeniem adekwatnym do operacji,
• adekwatność operacji do czasu, budżetu i rezultatów (efektów),
• wnioskowana kwoty pomocy wynosi 350 tys. zł,
• partnerstwo powstało z inicjatywy rolnika,
• udział rolnika, który zainicjował utworzenie GO EPI,
• operacja dotyczy projektu pilotażowego/prototypu/projektu eksperymentalnego,
• adekwatność metodologii badawczej do rozwiązania problemu (o ile dotyczy),
• realizacja celów strategii „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego,
• możliwość wdrożenia na poziomie małych i średnich gospodarstw.

Wnioskodawca składa wniosek o przyznanie pomocy na Realizację operacji podczas ogłoszonego naboru wniosków wyłącznie drogą elektroniczną za pomocą platformy usług elektronicznych ARiMR (PUE). Pomoc może być przyznana dla wnioskodawcy, który uzyska przynajmniej 64 pkt. (maksymalna liczba punktów do uzyskania – 128).

Zasady wdrażania

• operacja realizowana będzie w nie więcej niż dziesięciu etapach;
• złożenie pierwszego wniosku o płatność pośrednią nastąpi w terminie 9 miesięcy od dnia zawarcia umowy;
• zakończenie realizacji operacji i złożenie WOP końcową nastąpi w terminie 36 miesięcy (opcjonalnie 48 miesięcy) od dnia zawarcia umowy o przyznaniu pomocy, lecz nie później niż do dnia 30 czerwca 2029 r.

Zobowiązania beneficjenta

Beneficjent ma obowiązek:

1. prowadzenia i aktualizowania strony internetowej, na której w szczególności będą umieszczane informacje na temat realizowanej operacji oraz jej rezultatów określone przez Agencję w dokumentacji konkursowej, w okresie realizacji operacji oraz przez 5 lat od dnia otrzymania płatności końcowej;
2. upowszechniania informacji dotyczących operacji, o których mowa w pkt 3 za pośrednictwem Sieci WPR, w okresie realizacji operacji wraz z każdym składanym wnioskiem o płatność;
3. współpracy z brokerami innowacji w zakresie przekazywania informacji o realizowanej operacji, w okresie realizacji operacji.

Ułatwienia dla beneficjentów

1. Beneficjent ma możliwość uzyskania finansowania wyprzedzającego – może wnioskować o uzyskanie do 44% kwalifikowalnej kwoty pomocy finansowania wyprzedzającego na początku realizacji projektu.
2. Beneficjent również ma możliwość uzyskania zaliczki w wysokości do 50% kwalifikowalnej kwoty pomocy na początku realizacji projektu.
3. Został wprowadzony Centralnego Systemu Obsługi Beneficjenta z elektronicznym obiegiem dokumentów – Generator Wniosków ARiMR.

Główne zobowiązania Grupy Operacyjnej

Grupa Operacyjna ma obowiązek podpisać weksel in blanco przygotowany przez ARiMR, jednakże wewnętrzną decyzją konsorcjum będzie, który podmiot i w jakiej wysokości podpisze deklarację wekslową. Ważne jest, aby weksel lub suma weksli podpisanych przez konsorcjantów była równa kwocie pomocy wypłacanej przez ARiMR.

Grupa Operacyjna ma obowiązek do wniosku o przyznanie pomocy na realizację operacji załączyć opinię o innowacyjności wystawionej przez podmiot tworzący system szkolnictwa wyższego i nauki posiadający kategorię naukową A+, A lub B+ w dyscyplinie naukowej niezbędnej do realizacji operacji, potwierdzającą prawidłowość sformułowanych celów i efektów realizacji planu operacji, a także adekwatność zaproponowanych rozwiązań do wskazanych problemów rolnika lub gospodarstwa rolnego.

Jak utworzyć Grupę Operacyjną

Aby złożyć wniosek w naborze Grupa Operacyjna musi składać się przynajmniej z 2 podmiotów z poniższej listy:

• rolnik – posiadający numer EP oraz posiadający samoistnie lub zależnie gospodarstwo o wielkości co najmniej 1 ha,
• właściciel lasu,
• podmiot tworzący system szkolnictwa wyższego i nauki,
• przedsiębiorca, jeżeli wykonywany przez nich rodzaj działalności ujętej w PKD jest związany z operacją realizowaną przez grupę operacyjną,
• podmiot świadczący usługi doradcze.

Forma organizacyjna Grupy Operacyjnej:

• nie posiada zdolności prawnej – konsorcjum,
• posiada zdolność prawną – np. spółka celowa.

W przypadku Grupy Operacyjnej nieposiadającej zdolności prawnej, umowa konsorcjum zawierać powinna co najmniej:

• nazwę i skład EPI;
• formę organizacyjną EPI;
• cel utworzenia, opis partnerstwa, inicjatorów powstania i zakres działalności EPI;
• sposób podziału zadań i obowiązków, zaplanowanych w ramach realizacji operacji, między podmioty wchodzące w skład EPI, współdecydowania, ponoszenia odpowiedzialności przez te podmioty z tytułu realizowanych zadań;
• sposób podejmowania decyzji wewnątrz EPI;
• zasady podziału praw nabytych w trakcie realizacji operacji i do dnia upływu 5 lat od dnia otrzymania płatności końcowej między podmioty wchodzące w skład EPI;
• zasady reprezentowania podmiotów wchodzących w skład EPI;
• określenie lidera konsorcjum.

W sytuacji, gdy dany członek EPI może zostać zakwalifikowany do więcej niż jednej kategorii, np. rolnik jest jednocześnie przedsiębiorcą, składa oświadczenie, w którym deklaruje w jakiej kategorii podmiotu będzie realizował zadania w Grupie Operacyjnej.

W przypadku Grupy Operacyjnej realizującej operację:

• w której występują koszty badań – wymagany jest również podmiot tworzący system szkolnictwa wyższego i nauki;
• na rzecz rozwijania produkcji w systemach jakości żywności – wymagany jest podmiot uczestniczący w krajowych lub unijnych systemach jakości;

Przedsiębiorca, prywatny podmiot doradczy i rolnik mogą brać udział tylko w jednej grupie EPI w ramach danego naboru; ograniczenie nie dotyczy publicznych jednostek doradztwa rolniczego oraz podmiotów tworzących system szkolnictwa wyższego i nauki. Podmioty wchodzące w skład EPI uważa się za różne, jeżeli nie są one powiązane ze sobą osobowo lub kapitałowo. W skład danej EPI nie mogą wchodzić podmioty powiązane ze sobą rodzinnie/osoba najbliższa.

Natalia Kościelniak

PODR Szepietowo

Źródło:

1. PS WPR 2023-2027 Interwencja „Współpraca Grup Operacyjnych EPI” – najważniejsze informacje o interwencji, trwające nabory, wymagania.
2. Sposoby identyfikacji innowacji w rolnictwie oraz omówienie metod tworzenia Grup Operacyjnych w ramach działania „Współpraca”