W dniach 17.06-20.06.2024 r. Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie zorganizował operację – wyjazd szkoleniowy, finansowany ze środków Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i obszarach wiejskich (SIR). Celem przedsięwzięcia było upowszechnianie wiedzy wśród mieszkańców obszarów wiejskich województwa podlaskiego, na temat innowacyjnych kanałów i platform sprzedaży (innowacyjne sklepy produktu regionalnego i lokalnego, inkubatory przetwórstwa lokalnego itp.) produktów i usług wytwarzanych na obszarach wiejskich w ramach działalności pozarolniczej, z wykorzystaniem formuły grupowej współpracy i lokalnego potencjału. Działanie przyczyniło się do zapoznania uczestników z nowatorskimi rozwiązaniami w zakresie zakładania i prowadzenia działalności związanej ze sprzedażą/ wprowadzaniem do obrotu produktów żywnościowych wysokiej jakości i monetyzacji usług okołorolniczych, które z powodzeniem przyjęły się i funkcjonują na obszarach wiejskich w oparciu o zasoby i dziedzictwo lokalne. Przybliżyło również przykłady tworzenia otoczenia turystycznego wzmacniającego efekt ekonomiczny. Organizacją przyjmującą było Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania na Rzecz Rozwoju Gmin Powiatu Lubelskiego „Kraina wokół Lublina”.
W operacji wzięło udział 20 uczestników, w tym rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich zainteresowani sprzedażą i wprowadzaniem do obrotu swoich produktów regionalnych, lokalnych i usług okołorolniczych, prowadzący RHD, członkowie grup EPI, KGW, doradcy.
W pierwszym dniu wyjazdu podlaska grupa odwiedziła olejarnię Skarby Natury w Zabłociu. Jest to gospodarstwo ekologiczne prowadzące także rolniczy handel detaliczny. W gospodarstwie uprawia się i przetwarza zboża (na mąki, kasze i oleje). Ponadto prowadzi ono zagrodę edukacyjną. Gospodarstwo należy do Grupy Operacyjnej EPI „Lokalnie Naturalnie”. Następnie uczestnicy udali się do Przybysławic, gdzie zlokalizowane jest niewielkie wiejskie przedsiębiorstwo zajmujące się przetwarzaniem chmielu pod marką lokalną Chmiele Nałęczowskie. Lubelszczyzna jest kolebką uprawy tej rośliny, a spośród łącznego areału wszystkich plantacji ponad 80% znajduje się właśnie na Lubelszczyźnie, gdzie produkuje się blisko 90% krajowych zbiorów. Lokalny producent wykorzystuje z powodzeniem potencjał regionu.
Drugi dzień wyjazdu rozpoczął się od wizyty w Inkubatorze Przetwórstwa Pszczelarskiego w Pszczelej Woli. Z zaplecza technologicznego inkubatora korzystają okoliczni pszczelarze. Obiekt pełni też funkcję szkoleniową, czego mogli osobiście doświadczyć nasi kursanci na ścieżce edukacyjnej po infrastrukturze inkubatora, podczas pokazu funkcjonalności jego urządzeń. Kolejnym punktem programu była wizyta w gospodarstwie Lawendowe Wzgórze w Kolonii Kiełczewicach Dolnych, gdzie właściciele prowadzą plantację lawendy. Gospodarstwo prowadzi także innowacyjną destylarnię oleju, sklep online i stacjonarny o szerokim asortymencie produktów z lawendy (kosmetyki, produkty żywnościowe itp.). Udostępnia również ofertę turystyczną. W dalszej części wizyty studyjnej grupa udała się do Leśniczówki, gdzie miejscowy serowar warzy sery, twarde i miękkie, m. in. na malinach, czy z aktywnym węglem. Wykorzystuje przy tym lokalne produkty roślinne i zwierzęce (mleko od krów z własnej hodowli). Następnie uczestnicy skierowali swe kroki do Mikołajówki, w której to miejscowości znajduje się małe przedsiębiorstwo sadownicze Frux Solis. Wchodzi ono w skład grupy operacyjnej EPI SOKOWOC. Właściciele przetwarzają własne lokalne produkty (m.in. jabłka, śliwki, maliny, dynie) na dżemy, powidła, octy, czy syropy. Gospodarstwo prowadzi zagrodę edukacyjną i usługi okołoturystyczne pod nazwą „wiejskie SPA”. Ostatnim wizytowanym miejscem drugiego dnia wizyty było Koło Gospodyń Wiejskich w Łopienniku. Zajmuje się produkcją i sprzedażą dań garmażeryjnych wysokiej jakości (m.in. pierogi z lokalnych składników) na lokalny rynek, wpisując się w ideę skracania łańcuchów żywności. Koło jest także doskonałym przykładem sieciowania współpracy z samorządem gminnym – o czym z ust wójta gminy Borzechów, (który wzmocnił swoim wystąpieniem rangę spotkania), dowiedzieli się uczestnicy wyjazdu.
W trzecim dniu wyjazdu miało miejsce szkolenie-dyskusja panelowa, nt. ekonomizacji grupowej działalności pozarolniczej i innowacyjnych form sprzedaży. Panel poprowadziły panie: Małgorzata Olechowska – prezeska Zarządu LGD Kraina wokół Lublina oraz Ewa Boguta – koordynatorka grupy operacyjnej EPI Naturalnie Lokalnie. Tematyka spotkania skupiała się wokół zagadnień takich jak: możliwości tworzenia grup operacyjnych, doświadczenia z realizacji projektów w tym zakresie, specyfika rolnictwa i obszarów wiejskich Lubelszczyzny, szanse i ograniczenia w budowaniu współpracy między różnymi sektorami gospodarki itd. Podczas szkolenia wymieniano się opiniami, zadawano pytania, nawiązywano kontakty branżowe. Następnie podlaska grupa udała się do Wąwolnicy, gdzie funkcjonuje manufaktura różana. Rodzinne gospodarstwo wytwarza tradycyjnymi metodami przetwory z owoców i płatków dzikiej róży oraz pigwowca pochodzącymi z własnej plantacji. Prowadzi sklep internetowy i stacjonarny. Manufakturę wraz z izbą produktu lokalnego wybudowano w ramach szwajcarskiego programu współpracy. Gospodarstwo należy do Grupy Operacyjnej EPI „Lokalnie Naturalnie”. Z Wąwolnicy uczestnicy udali się do Lublina, do niewielkiego przedsiębiorstwa pn. Lubartowska 77. To miejsce kreatywne, tworzone przez ludzi z pasją, zlokalizowane w budynku z wyjątkową historią i ciekawą industrialną architekturą. W ramach działalności prowadzona jest szeroka współpraca z producentami żywności lokalnej i tradycyjnej z obszarów wiejskich Lubelszczyzny. Organizowane są co soboty kiermasze produktów tradycyjnych oraz cykliczne eventy np. Święto lubelskiego mleczarstwa i serowarstwa. Miała tutaj miejsce pogadanka z osobami zarządzającymi tą inicjatywą, prowadzono ożywione dyskusje, zadawano pytania, podpatrywano innowacje.
Ostatniego dnia wyjazdu studyjnego uczestnicy zrealizowali wizytę w Szczepanówce. Znajduje się tu gospodarstwo ogrodnicze wraz z tłocznią. Sprzedaje w sklepie stacjonarnym i internetowym własne owoce, soki, oksymel, octy i inne produkty pochodzące z gospodarstwa. Gospodarstwo posiada bogate doświadczenie w pozyskiwaniu środków zewnętrznych na rozwój, stąd też właścicielka chętnie dzieliła się doświadczeniami w tym zakresie z naszymi uczestnikami. Warto też zaznaczyć, że gospodarstwo realizuje działalność edukacyjną i turystyczną (apidomek). Znajduje się na Lubelskim Szlaku Kulinarnym „Zasmakuj w Tradycji”.
Dzięki uczestnictwu w wyjeździe studyjnym podlaska grupa zapoznała się z szeregiem innowacji organizacyjnych, marketingowych, zarządczych, sprzedażowych i produktowych w zakresie grupowej działalności pozarolniczej i innowacyjnych form sprzedaży jako narzędzia rozwoju współpracy wielu podmiotów, sieciowania usług i produktów w ramach drobnej przedsiębiorczości. Pozyskano nową wiedzę, zdobyto nowe doświadczenia, zawiązano szereg nowych kontaktów, docelowo przydatnych przy tworzeniu grup operacyjnych EPI w woj. podlaskim. Organizator zapewnił uczestnikom transport wraz z ich ubezpieczeniem w czasie wyjazdu, noclegi, wyżywienie, opiekę merytoryczno-organizacyjną.
Tomasz Śnieciński
PODR Szepietowo
