Pod koniec marca w Minikowie, województwo kujawsko-pomorskiego odbyła się konferencja podsumowująca dwuletni projekt pn. „Poprawa pozycji konkurencyjnej rolników dzięki ograniczeniu roli pośredników w łańcuchu produkcji wołowiny”. Spotkanie było również zwieńczeniem dwóch wyjazdów studyjnych w ramach II etapu operacji: do województwa warmińsko-mazurskiego dla 50 rolników z Kujaw i Wielkopolski i do województwa kujawsko-pomorskiego dla 50 rolników z Podlasia, Warmii i Mazur.
Operacja została zrealizowana przez Federację Grup i Producentów Wołowina Polska wraz z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Podlaskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, Warmińsko-Mazurskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Olsztynie i Wielkopolskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.
W konferencji, oprócz rolników biorących udział w wyjazdach i będących kluczowymi uczestnikami operacji, wzięli także udział zaproszeni gości reprezentujący podmioty i instytucje zajmujące się szeroko pojętym wsparciem sektora rolnego, w tym przede wszystkim integracją oraz sektorem wołowiny. Wśród uczestników obecni byli doradcy, reprezentanci świata nauki, samorządu terytorialnego, organizacji producenckich i branżowych oraz przedstawiciele mediów.
Na konferencji podsumowującej projekt, Ryszard Zarudzki, Zastępca Dyrektora Kujawsko-Pomorskiego ODR ds. transferu wiedzy i innowacji omówił obszary działalności lokalnego ODR-u skupiając się na funkcjonowaniu gospodarstw rolnych o profilu zwierzęcym. Omówił także nowe zasady funkcjonowania płatności bezpośrednich ze szczególnym uwzględnieniem produkcji bydła i wołowiny.
O dotychczasowych działaniach podjętych w ramach projektu mówił Prezes Zarządu Federacji Grup i Producentów Wołowina Polska. Głos zabrali również przedstawiciele dyrekcji pozostałych ośrodków z województw biorących udział w operacji i dyrektor OT KOWR w Bydgoszczy. Koordynatorzy regionalni dokonali prezentacji potencjału poszczególnych województw i omówili zrealizowane wyjazdy studyjne z perspektywy każdego województwa.
Cele i założenia projektu
Głównym celem projektu była poprawa sytuacji finansowej producentów wołowiny, którzy często są narażeni na niestabilność rynku i niekorzystne warunki handlowe oferowane przez pośredników. Dzięki redukcji roli pośredników w łańcuchu produkcji wołowiny, rolnicy będą mieli możliwość osiągnięcia wyższych zysków i ciągłej kontroli produkcji.
Projekt uzmysłowił uczestnikom skalę problemów i wyzwań z jakimi zmaga się branża mięsna i produkcja zwierzęca. Pokazał jak olbrzymia nierównowaga panuje w łańcuchu produkcji wołowiny i ile jest w tym zakresie do zrobienia. Bardzo wyraźnie wybrzmiały braki w integracji, zarówno poziomej jak i pionowej i niezgodność interesów między rolnikami sprzedającymi młode bydło (cielęta i odsady), a tymi, którzy kupują młodzież do dalszego opasu. Otwiera to olbrzymią przestrzeń dla pośredników, którzy bezlitośnie ją wykorzystują i zbudowali dominującą pozycję w łańcuchu produkcji wołowiny nie tylko na tym etapie. Bardzo ważny jest również niedoceniany obecnie problem certyfikacji jakości i standardów produkcji. W tym obszarze olbrzymie nadzieje pokładane są w prowadzonym projekcie paszportyzacji polskiej żywności.
Podstawą i pierwszym impulsem do zmian musi być przemyślana i efektywna edukacja, budowa wzajemnego zaufania i gotowość do zmiany w bezpośrednich relacjach pomiędzy rolnikami. Należy przełamać istniejące bariery poprzez transformację łańcucha produkcji, aby stał się bardziej innowacyjny i zrównoważony. Doprowadzi to do jego optymalizacji, budowy partnerskich relacji, zwiększy generowaną wartość dodaną i da szansę na sprawiedliwy podział zysków.
Wszyscy uczestnicy konferencji wyrazili zadowolenie ze zrealizowanego projektu i jego rezultatów. Ustalono, iż wspólne działania będą kontynuowane. Wstępnie zaplanowano kolejne kroki w staraniach o poprawę pozycji konkurencyjnej rolników w łańcuchu produkcji wołowiny i ograniczenie dominującej w nim roli pośredników.
Podkreślono rolę wyjazdów studyjnych, które umożliwiają wymianę doświadczeń rolników z poszczególnych województw charakteryzujących się odmienną specyfiką i strukturą w produkcji bydła. Zwrócono również uwagę na konieczność dążenia do wzrostu spożycia wołowiny w Polsce i zwiększenie współpracy w tym zakresie z Funduszem Promocji Mięsa Wołowego.
Według założeń lidera projektu, operacja zwiększy świadomość rolników w zakresie wyzwań przed którymi stoją i będzie impulsem do realizacji działań wpływających na poprawę ich pozycji w łańcuchu produkcji wołowiny. Konferencja umożliwiła wymianę i upowszechnianie wiedzy oraz doświadczeń a także dobrych praktyk wypracowanych w ramach operacji.
Blok edukacyjny konferencji
- dr inż. Sławomir Jarka z SGGW, Adam Patkowski –„Integracja pionowa w łańcuchach produkcji żywności na przykładzie wołowiny”
Sławomir Jarka podzielił się ze słuchaczami swoją wiedzą akademicką jak i doświadczeniem zawodowym. Przedstawił zasady i uwarunkowania skutecznej budowy integracji pionowej, jako kluczowego elementu wzajemnego zaufania i korzyści płynących z realizacji wspólnych celów. Adam Patkowski omówił na przykładzie rynków zagranicznych dobre praktyki i skuteczne działania w zakresie integracji pionowej zarówno w krótkich jak i rozbudowanych, ale zoptymalizowanych łańcuchach produkcji żywności w tym wołowiny. Podstawowym warunkiem osiągnięcia sukcesu jest zaawansowana integracja pozioma, czyli współpraca między rolnikami – producentami żywca wołowego.
- Michał Brzozowski, Krzysztof Juśkiewicz – „Profilaktyka w produkcji bydła i jej wpływ na efektywność produkcji”.
Michał Brzozowski przedstawił podstawowe zasady i znaczenie postępowania z cielętami w pierwszym miesiącu ich życia. Jest to kluczowy element wpływający na zdrowie, przyrosty, tempo wzrostu i walory użytkowe opasów. Krzysztof Juśkiewicz omówił problemy pojawiające się w procesie odchowu cieląt, znaczenie profilaktyki i dostępne rozwiązania w tym zakresie, które pozwalają wyeliminować lub przynajmniej ograniczyć ryzyka i upadki oraz budować odpowiedni zdrowotność bydła. Efektem prezentacji był dynamiczny panel dyskusyjny.
- Adam Patkowski i Roman Grzesiak –„Krajowe i międzynarodowe certyfikaty jakości, paszportyzacja polskiej żywności ze szczególnym uwzględnieniem wołowiny”.
Pierwszy z wykładowców omówił funkcjonujące w Polsce i na rynkach zagranicznych certyfikaty i standardy jakości. Podkreślił ich znaczenie w handlu międzynarodowym (ponad 80% polskiej wołowiny trafia na eksport) i komunikacji z konsumentami. Drugi z prelegentów przedstawił zasady i postępy prac dotyczących paszportyzacji polskiej żywności. Projekt prowadzony jest przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wspólnie z Naukową i Akademicką Siecią Komputerową. Nakreślił znaczenie projektu i szanse jakie otwiera przed sektorem produkcji polskiej wołowiny. W panelu dyskusyjnym, podkreślano rolę procesów certyfikacji standardów i jakości produkcji. Wyrażono nadzieję na szybki postęp i sukces projektu paszportyzacji polskiej żywności.
- Dr inż. Monika Gębska SGGW i Adam Patkowski – „Światowe rynki agro i przyszłość produkcji mięsnej ze szczególnym uwzględnieniem wołowiny”.
Monika Gębska omówiła problematykę bezpieczeństwa żywnościowego, trendy rynkowe i kwestię oczekiwań oraz rosnącej świadomości konsumentów. Adam Patkowski przedstawił problemy i zarzuty z jakimi boryka się branża mięsna i generalnie produkcja zwierzęca. Podkreślił znaczenie edukacji, budowy świadomości i otwartości na innowacje. W czasie panelu dyskusyjnego omówiono dobre praktyki w zakresie budowy bezpośrednich partnerskich relacji handlowych i wzajemnego zaufania. W trakcie dyskusji poruszono tematy związane z aktualnymi problemami w rolnictwie związanymi z wojną w Ukrainie i transformacją energetyczną.
Katarzyna Olszewska
PODR Szepietowo
Odwiedź portal KSOW – https://ksow.pl. Zostań partnerem Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich
Instytucją odpowiedzianą za treść informacji jest Federacja Grup i Producentów
Wołowina Polska