Terminy stosowania nawozów naturalnych pochodzenia zwierzęcego tj. gnojówki, gnojowicy obornika i pomiotu ptasiego określa obowiązujący od 27 lipca 2018 roku „Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu”. Różne są terminy stosowania nawozów płynnych (gnojówka i gnojowica) oraz nawozów stałych (obornik i pomiot ptasi), dodatkowo zróżnicowanie dotyczy rodzaju użytkowanych gruntów oraz ich położenia administracyjnego.
Grunty orne
Zgodnie z „Programem działań …” grunty orne można nawozić nawozami azotowymi mineralnymi i naturalnymi płynnymi np. gnojowicą w terminie od 1 marca do 20 października. W przypadku nawozów stałych np. obornikiem jest to termin 1 marca – 31 października.
W województwie podlaskim wyjątek stanowią grunty orne, położone na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 2 do Programu (Dz. U. z 2018 r. poz. 1339), które można nawozić w terminie 1 marca -15 października. Jesienne nawożenie na gruntach ornych gnojowicą i gnojówką do 15 października obowiązuje w następujących gminach województwa podlaskiego: Augustów (gm. Miejska i wiejska), Bakałarzewo, Bargłów Kościelny, Czarna Białostocka, Dąbrowa Białostocka, Filipów, Giby, Janów, Jeleniewo, Krasnopol, Krynki, Kuźnica, Lipsk, Nowinka, Nowy Dwór, Płaska, Przerośl, Puńsk, Raczki, Rutka – Tartak, Sejny (gm. m. i w.), Sidra, Sokółka, Suchowola, Suwałki (gm. m. i w.), Sztabin, Szudziałowo, Szypliszki i Wiżajny.
Dla gruntów ornych objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 3 obowiązuje termin 1 marca-25 października. Termin stosowania gnojowicy i gnojówki na GO do 25 października dotyczy wyłącznie gminy Szumowo.
TUZ, uprawy wieloletnie i uprawy trwałe
Dla wymienionych użytków obowiązują dwa terminy w zależności od rodzaju nawozu. Dla nawozów azotowych mineralnych i nawozów naturalnych płynnych jest to termin 1 marca – 31 października oraz dla nawozów naturalnych stałych termin 1 marca – 30 listopada.
Od wyżej wymienionych zasad możliwe są w szczególnych sytuacjach odstępstwa związane z opóźnionymi zbiorami lub specyficznymi warunkami pogodowymi uniemożliwiającymi terminowe wykonanie nawożenia. Sytuacje takie wymagają jednak bardzo szczegółowego dokumentowania, a granicznym nieprzekraczalnym terminem stosowania nawozów naturalnych jest zawsze 30 listopada.
Niekorzystne warunki pogodowe odnoszą się również do występowania suszy rolniczej oraz innych zdarzeń pogodowych (np. deszcz nawalny) i najczęściej występują lokalnie. W tej sytuacji producent rolny powinien samodzielnie ocenić, uwzględniając panujące warunki pogodowe, możliwość dokonania jesiennego zbioru i zastosowania nawożenia, jednak nie później niż do końca listopada.
Natomiast podczas lat o zwyczajowo panujących warunkach pogodowych jesienią należy dotrzymać terminów określonych w programie azotanowym.
Tabela 1.Terminy stosowania nawozów
Rodzaj nawozów
Rodzaj gruntów |
Nawozy azotowe mineralne i nawozy naturalne płynne |
Nawozy naturalne stałe |
Grunty orne | 1 marca-20 października | 1 marca-31 października |
Grunty orne na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 2 do Programu |
1 marca-15 października | |
Grunty orne na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik nr 3 do Programu |
1 marca-25 października | |
Uprawy trwałe
Uprawy wieloletnie TUZ |
1 marca-31 października | 1 marca-30 listopada |
Bożena Pruszyńska