Rolniku! Czy Twoje uprawy ucierpiały na skutek ujemnych skutów przezimowania? Możesz złożyć wniosek do Urzędu Gminy o powołanie komisji w celu oszacowania strat w uprawach. Zobacz na jaką pomoc możesz liczyć.
Rolnicy podczas zimy z dużym niepokojem obserwowali zasiane jesienią ubiegłego roku oziminy. Niestety pewna ich część będzie wymagać przesiewu. Na zły stan ozimin wpłynęła długo panująca jesienna susza, która uniemożliwiała rolnikom przeprowadzenie terminowego siewu. Zostały również opóźnione wschody i rośliny przed okresem zimy nie osiągnęły odpowiedniej fazy rozwojowej. W styczniu przyszły wiatry i silne mrozy, co przy braku okrywy śnieżnej doprowadziło do wypadnięcia części roślin. Wystąpienie powyższych zjawisk na znacznej powierzchni spowodowało, że część rolników wnioskuje o powołanie komisji w celu oszacowania strat.
Ujemne skutki przezimowania to szkody spowodowane wymarznięciem, wymoknięciem, wyprzeniem, wysmaleniem lub wysadzeniem roślin, w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 30 kwietnia, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U z 2015 r. poz.187 z późn.zm.), ARiMR może stosować dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody wywołane przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.
Rolnicy, u których wystąpiły straty stwierdzone przez komisję powołaną do ich szacowania mogą występować także o odroczenie bądź umorzenie składek ubezpieczenia w KRUS oraz rat podatku rolnego.
Przedmiotem szacowania szkód w rolnictwie w rozumieniu powyższych przepisów są następujące szkody: powódź – oznaczająca szkody powstałe wskutekzalania terenów w następstwie podniesienia się poziomu wód płynących i stojących; deszcz nawalny – oznaczający szkody powstałe wskutek deszczu o współczynniku wydajności co najmniej 4; grad – oznaczający szkody powstałe wskutek opadu atmosferycznego składającego się z bryłek lodu; huragan – oznaczający szkody powstałe w wyniku działania wiatru o prędkości nie mniejszej niż 24 m/s; piorun – oznaczający szkody będące następstwem wyładowania atmosferycznego; susza – oznaczająca szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego (KBW) poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb; przymrozki wiosenne – oznaczające szkody spowodowane przez obniżenie się temperatury poniżej 0°C, w okresie od dnia 15 kwietnia do dnia 30 czerwca, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części oraz wspomniane na wstępie ujemne skutki przezimowania.
Niekorzystnym zjawiskiem atmosferycznym musi być dotknięty pewien obszar, na którym znajdują się poszkodowane gospodarstwa, w rozmiarach stanowiących zagrożenie dla dalszego ich funkcjonowania. Za podstawę określenia zakresu i wysokości szkód w produkcji rolnej przyjmuje się całość produkcji prowadzonej w gospodarstwie rolnym tj. w zarówno w produkcji roślinnej jak i zwierzęcej niezależnie od tego czy szkody wystąpiły wyłącznie w uprawach, czy wyłącznie w produkcji zwierzęcej. Rozmiary szkód w pojedynczych poszkodowanych gospodarstwach muszą przekraczać 30% średniej rocznej produkcji rolnej z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody.
Wysokości szkody
Ustalenia wysokości szkody dokonuje komisja powołana przez wojewodę, właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód w ciągu 2 miesięcy od dnia zgłoszenia przez producenta rolnego wystąpienia tych szkód, jednak nie później niż do czasu zbioru plonu głównego danej uprawy albo jej likwidacji (zaorania).
Ponadto Komisja jest zobowiązana w terminie 30 dni od oszacowania szkód złożyć wojewodzie właściwemu ze względu na miejsce wystąpienia tych szkód protokół oszacowania szkód. W przypadku szkód w uprawach ozimych spowodowanych przez ujemne skutki przezimowania wymagających zaorania lub ponownego obsiewu, poziom szkód w uprawach ustala się uwzględniając szacunki strat określone przez komisję, jednak nie mogą być one wyższe niż 50% plonu. W razie kilkakrotnego uszkodzenia tej samej uprawy, wysokość każdej następnej szkody ustala się z uwzględnieniem wysokości poprzednio ustalonych szkód w skali całego gospodarstwa rolnego w odniesieniu do średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody.
Protokół z oszacowania szkód
Komisja jest zobowiązana sporządzić protokół z oszacowania wszystkich szkód, które wystąpiły w gospodarstwie rolnym. Protokół powinien zawierać co najmniej:
- imiona i nazwiska członków komisji
- datę oszacowania szkód
- datę wystąpienia szkód
- datę zgłoszenia przez producenta rolnego wystąpienia szkód
- imię i nazwisko, adres i miejsce zamieszkania oraz numer identyfikacyjny producenta rolnego;
- informację o powierzchni gospodarstwa rolnego, w tym powierzchni upraw rolnych w dniu wystąpienia szkód (zgodnie z wnioskiem złożonym do biura powiatowego ARiMR o płatności w ramach wsparcia bezpośredniego);
- informacje o zakresie i wysokości szkód w uprawach, zwierzętach gospodarskich lub środkach trwałych;
- informację o kwotach uzyskanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych, zwierząt gospodarskich lub środków trwałych;
- informację o średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym;
- informację o kosztach, które nie zostały poniesione ze względu na wystąpienie szkód;
- informację o kwocie obniżenia dochodu, o którym mowa w art.25 ust.6 rozporządzenia nr 702/2014;
- informacje o kosztach poniesionych z tytułu niezebrania plonów w wyniku wystąpienia szkód np. koszty związane z zakupem pasz, o ile ten zakup wynika z ujemnego bilansu paszowego w gospodarstwie rolnym spowodowanego szkodami powstałymi w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, ilość nabytych pasz nie może przekroczyć ilości pasz nie wyprodukowanych w gospodarstwie, w związku z wystąpieniem niekorzystnego zjawiska atmosferycznego;
- czytelne podpisy członków komisji oraz producenta rolnego.
W przypadku posiadania przez rolnika gruntów w kilku gminach, komisja powołana przez wojewodę dokonuje oszacowania szkód w skali całego gospodarstwa rolnego danego rolnika. W przypadku, gdy gospodarstwo rolne położone jest na terenie dwóch lub więcej województw i szkody powstały na terenie więcej niż jednego województwa protokół jest sporządzony przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na wystąpienie szkód. Następnie protokół zbiorczy sporządza komisja powołana przez wojewodę właściwego ze względu na położenie największej części gospodarstwa, na podstawie protokołów przedłożonych przez producenta rolnego.
Tadeusz Kulik