W pierwszym półroczu bieżącego roku tysiące gospodarstw rolnych poniosło straty spowodowane przez suszę. Poszkodowani potrzebują znacznych środków finansowych, aby wznowić produkcję i poprawić sytuację finansową swoich gospodarstw. Jedną z form pomocy są kredyty „klęskowe” obrotowe z dopłatami do oprocentowania – linia K02. Warunkiem niezbędnym do ubiegania się o kredyt „klęskowy” jest oszacowanie strat spowodowanych przez dane zdarzenie losowe – w tym przypadku przez suszę.
Kredyty przeznaczone na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji mogą być udzielane przez banki w terminie do 12 miesięcy od daty oszacowania szkód.
Udzielenie kredytu „klęskowego” uzależnione jest od wysokości strat poniesionych przez gospodarstwo rolne. Kwota kredytu z linii K02 nie może przekroczyć kwoty obniżenia dochodu, zwiększonej o koszty poniesione i zmniejszonej o koszty nieponiesione oraz wynosić więcej niż 5 mln zł dla gospodarstw rolnych lub 8 mln zł dla działów specjalnych produkcji rolnej. Od kredytobiorcy nie wymaga się wniesienia wkładu własnego.
Kredyt „klęskowy” obrotowy może zostać udzielony na sfinansowanie nakładów poniesionych po dniu wystąpienia szkody i przeznaczony może być na zakup wszelkich środków obrotowych do produkcji rolnej, np. kwalifikowanego materiału siewnego i szkółkarskiego, pasz treściwych i objętościowych oraz koncentratów paszowych dla zwierząt gospodarskich, nawozów, środków ochrony roślin, paliwa. Należy podkreślić, że kredyt ten nie musi być wykorzystany na odtworzenie wyłącznie tej produkcji, która została zniszczona. Korzystając z tej linii można sfinansować również bieżące nakłady ponoszone w celu odtworzenia zdolności kreowania odpowiednich dochodów z produkcji rolnej. Wydatkowanie środków z udzielonego kredytu musi zostać rozliczone w co najmniej 50%.
Kredyty „klęskowe” udzielane są przez następujące banki:
- SGB Bank S.A. i zrzeszone banki spółdzielcze,
- Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. i zrzeszone banki spółdzielcze,
- BGŻ PNB Paribas S.A.,
- Raiffeisen bank Polska S.A.,
- Bank Zachodni WBK S.A.,
- Bank PEKAO S.A.,
- Krakowski Bank Spółdzielczy
Obecnie oprocentowanie kredytu płacone przez rolnika wynosi:
- 1,74% – 2,09%, jeżeli w dniu wystąpienia szkód co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem łąk i pastwisk, lub co najmniej 50% liczby zwierząt gospodarskich w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej było ubezpieczonych od wystąpienia co najmniej jednej z klęsk żywiołowych;
- 2,61% – 3,1350% w przypadku gdy rolnik nie posiadał takiego ubezpieczenia.
Warto podkreślić, że Agencja posiada obecnie środki na finansowanie kredytów „klęskowych w wysokości zapewniającej pełną dostępność kredytów dla wszystkich zainteresowanych, którzy spełniają wymogi stawiane przez przepisy określające warunki pomocy oraz warunki stawiane przez bank. Podmioty zainteresowane ubieganiem się o kredyt „klęskowy” powinny złożyć w banku współpracującym z Agencją stosowny wniosek o kredyt wraz protokołem oszacowania strat i innymi dokumentami wymaganymi przez bank.
Jeżeli starty wynoszą 30% lub mniej średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym, to dopłaty Agencji będą stosowane jako pomoc de minimis w rolnictwie.
Tegoroczna susza może przyczynić się również do powstania trudności ze spłatą zaciągniętych w poprzednich latach preferencyjnych kredytów inwestycyjnych. Warto przypomnieć, że istnieją w takich sytuacjach rozwiązania takie jak:
- prolongata spłaty rat kapitału i odsetek, o ile określony w umowie kredytu termin ich spłaty jeszcze nie minął,
- wydłużenie okresu kredytowania poza przewidziany w umowie kredytu, o ile określony w umowie kredytu okres kredytowania jeszcze nie minął i nie zostanie przekroczony maksymalny okres kredytowania właściwy dla danej linii kredytowej,
- wydłużenie okresu kredytowania o dodatkowe trzy lata poza okres maksymalny (w zależności od linii kredytowej – do 11 lub do 18 lat), przy czym kwota dopłat może zostać zwiększona, o ile nie spowoduje to przekroczenia właściwej w danym przypadku łącznej wysokości pomocy.
Istnieją też inne formy pomocy dla poszkodowanych rolników w wyniku suszy. Są to:
- odroczenie terminu płatności bieżących składek KRUS i rozłożenie ich na dogodne raty;
- odroczenie terminu płatności i rozłożenie na raty z tytułu umów sprzedaży i dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz udzielenie ulg w czynszu;
- możliwość stosowania przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast ulg w podatku rolnym.
Warunkiem uzyskania pomocy jest posiadanie protokołu z oszacowania szkód, potwierdzonego przez wojewodę.
Anna Czarkowska