Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie wraz z Fundacją na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA) realizuje projekt pod nazwą „Odnawialne źródła energii dla domu i dla biznesu”, beneficjentami tego projektu są Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Celem projektu jest kompleksowe i efektywne edukowanie i informowanie z zakresu odnawialnych źródeł energii, zmian klimatu i ich wpływu na rolnictwo i obszary wiejskie. W ramach tego projektu w Podlaskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Szepietowie zostanie zorganizowane w dniu 26 maja br. seminarium szkoleniowe dla 14 koordynatorów sekcji Ekologii i Ochrony Środowiska (Powiatowych Punktów Konsultacyjnych d/s OZE). Następnie podczas Targów Ogrodniczych „Jesień w sadzie i ogrodzie” w dniu 17 października odbędzie się konferencja dla 100 uczestników (rolnicy i przedsiębiorcy oraz samorządy lokalne) na temat „Odnawialne źródła energii dla domu i dla biznesu”.

Rozwój odnawialnych źródeł energii oraz racjonalne ich wykorzystanie są fundamentalnymi wyznacznikami odpowiedzialnej polityki na rzecz przyszłości. Racjonalne wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych tj. energii rzek, wiatru, promieniowania słonecznego, energii geotermalnej lub biomasy, jest jednym z istotnych komponentów zrównoważonego rozwoju przynoszącym wymierne efekty ekologiczno-energetyczne. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym świata, przyczynia się do poprawy efektywności wykorzystania i oszczędzania zasobów surowców energetycznych, poprawy stanu środowiska poprzez redukcję zanieczyszczeń do atmosfery i wód oraz redukcję ilości wytwarzanych odpadów. W związku z tym wspieranie rozwoju tych źródeł staje się coraz poważniejszym wyzwaniem dla niemalże wszystkich państw świata.

Na poziomie europejskim rozwój odnawialnych źródeł energii został wyrażony w tzw. pakiecie klimatycznym, w którym priorytety stanowią bezpieczeństwo dostaw i walka ze zmianami klimatu oraz rozwój innowacji i gospodarki. Pakiet klimatyczny, który zakłada przede wszystkim redukcję unijnych emisji CO2 o 20% do 2020 roku, powinien być wykorzystany do rozwoju wszystkich krajów członkowskich z zastosowaniem wiedzy oraz wysokowydajnych i wysokosprawnych technologii. Zrównoważona europejska polityka energetyczna zakłada równie oszczędność energii oraz zwiększenie efektywności energetycznej. Dyrektywa o promocji energii odnawialnej, której częścią jest pakiet klimatyczno-energetycznego nakłada na kraje członkowskie UE wiążące prawnie cele w
zakresie odnawialnych źródeł energii. Polska została zobowiązana do wytworzenia 15% energii odnawialnej w 2020 roku. Stanowi to duże wyzwanie nie tylko dla sektora energetycznego, ale przede wszystkim dla rolnictwa i obszarów wiejskich.

Glówne kierunki działań Polski w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii zawiera „Polityka energetyczna Polski do 2025 roku” Dokument mówi,  że wykorzystanie biomasy stanowić będzie nadal podstawowy kierunek rozwoju odnawialnych źródeł energii. Kierunek ten jest podtrzymany w dokumencie „Polityka energetyczna Polski do roku 2030” przyjętej przez Radę Ministrów 10 listopada 2009 r. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki ilość biomasy pochodzącej z rolnictwa powinna wynosić 5% ogólnej ilości biomasy wykorzystywanej do celów energetycznych w 2008 r. i wzrastać każdego roku o 10%, aż do osiągnięcia 60% udziału w 2014 r. Tak więc rolnictwo musi pogodzić produkcję żywności i pasz, która powinna być okalizowana na lepszych glebach, z produkcją na cele energetyczne, która z konieczności prowadzona jest na glebach o ograniczonej przydatności rolniczej.

Odnawialne źródła energii mogą stanowić istotny udział w bilansie energetycznym poszczególnych gmin, czy powiatów. Mogą przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego regionu, a zwłaszcza do poprawy zaopatrzenia w energię na terenach o słabo rozwiniętej infrastrukturze energetycznej. Potencjalnie największym odbiorcą energii ze źródeł odnawialnych może być rolnictwo, a także mieszkalnictwo i komunikacja. Szczególnie dla regionów, dotkniętych bezrobociem, odnawialne źródła energii stwarzają nowe możliwości, w zakresie powstawania nowych miejsc pracy. Natomiast tereny rolnicze, które z uwagi na silne zanieczyszczenie gleb, które nie nadają się do uprawy roślin jadalnych, mogą być wykorzystane do uprawy roślin rzeznaczonych do produkcji biopaliw. Nadmiar produktów żywnościowych na rynkach europejskich, fatalna sytuacja dochodowa gospodarstw i wysokie ceny energii to sygnał, że rolnik może stać się w bardzo krótkim czasie producentem energii bądź dostarczycielem surowca na cele energetyczne.

W realizację ambitnych celów UE i naszego państwa aktywnie mogą włączyć się nie tylko rolnicy, ale drobni i średni przedsiębiorcy oraz samorządy lokalne.

Planowane działania:

• podniesienie świadomości zarówno doradców rolnych, rolników i władz lokalnych z zakresu odnawialnych źródeł energii, które mogliby stosować w swoich domach i gospodarstwach, przy jednoczesnym uświadomieniu uczestnikom wagi ich działań poprzez zaprezentowanie wpływu zmian klimatycznych na obszary wiejskie i rolnictwo
• kompleksowe i efektywne edukowanie i informowanie z zakresu odnawialnych źródeł energii, zmian klimatu i ich wpływu na rolnictwo i obszary wiejskie
• promocja wykorzystania odnawialnych źródeł energii jako sposobu na: ochronę środowiska, ograniczenie kosztów utrzymania gospodarstw domowych i przedsiębiorstw oraz źródło dochodów, sposób na biznes
• zachęta do zastępowania konwencjonalnych źródeł energii innowacyjnymi sposobami zalecanymi przez politykę energetyczną Polski.

Eugeniusz Mystkowski