Taką decyzję podjął młody rolnik Wiesław Jarmołowski gospodarujący na 45 ha w Kamionce w gminie Jasionówka. Rolnika cieszy doskonała zdrowotność stada, duża tolerancja zwierząt na zmienne warunki środowiskowe. Przewiduje również znacznie dłuższy okres użytkowania krów oraz niskie koszty opieki weterynaryjnej.
Pan Wiesław zanim został rolnikiem poznał gospodarstwa w krajach UE jak to określa „dokładnie od kuchni, bezpośrednio obcując z farmerami”. W Kamionce, w której pełni funkcję sołtysa rolników jest mało, ale w istniejącej zwartej zabudowie dla niego brakowało miejsca do wygodnego gospodarowania. Dopiero, gdy kupił gospodarstwo z budynkami na kolonii znalazł miejsce na realizację swoich pomysłów.
Istniejącą stodołę połączoną z oborą w prosty i tani sposób adaptował na oborę wolnostanowiskową. W budynku wykonano 40 przyściennych boksów legowiskowych dla krów dojnych, kojce zbiorowe i porodówkę. Dój odbywa się w wygodnej hali udojowej typu rybia ość. Bezpośrednio z obory bydło wychodzi na obszerny i suchy wybieg, gdzie bardzo chętnie przebywa.
Krowy czeskie czerwono-białe sprawdzają się w Kamionce
Rolnik rozpoczynał gospodarowanie z krowami czarno-białymi, z których nie był zadowolony. Jak twierdzi najwięcej problemów było z rozrodem i zdrowotnością wymion. Dlatego też skorzystał z oferty firmy Maryland i zakupił czeskie bydło czerwono-białe.
Rolnik twierdzi, że nowe krowy nie chorują i wykazują dużą tolerancję na gorsze warunki żywienia i utrzymania, a ich mleko odznacza się wysoką zawartością białka i zawiera mało komórek somatycznych. Przy ograniczonym limicie mleka (240 tys. kg na gospodarstwo) duże znaczenie ma również mleczno-mięsny kierunek użytkowania tego bydła. Pozwoli to na dodatkowy dochód z nielimitowanej produkcji młodego bydła rzeźnego lub na sprzedaż cieląt do dalszego opasu. Średnia wydajność stada za 2005 rok przy średniorocznym stanie krów 31,7 sztuk wyniosła 5978 kg mleka i 413 kg białka i tłuszczu.
Pan Wiesław planuje krowy krzyżować nasieniem rasy montbeliarde, a mniej wydajne rasami mięsnymi.
Montbeliarde to mleczno-mięsna rasa francuska (simental francuski) o umaszczeniu czarno-białym z białą głową. Niepowtarzalne zalety tej rasy to: wysoka wydajność życiowa mleka nadającego się do produkcji serów wysokogatunkowych oraz wyrównana wydajność w całym okresie laktacji.
W celu zachowania zrównoważonego udziału genów krzyżowanych ras u mieszańców reprodukcyjnych zaproponowałem rolnikowi krzyżowanie tak zwane rotacyjne. Krzyżowanie to jest następujące: krowa czeska x buhaj montbeliarde i następnie: krowa mieszaniec x buhaj czeski; następne krzyżowanie: krowa mieszaniec x buhaj montbeliarde itd.
Krowy, od których potomstwo nie będzie przeznaczane na reprodukcję stada – będą krzyżowane nasieniem ras mięsnych. W stadzie pana Wiesława, do 35% krów o niższej wydajności można unasienniać nasieniem ras mięsnych. Ustalono razem z rolnikiem, że będzie to głównie nasienie rasy limousine, a krowy wieloródki o łatwych porodach nasieniem rasy belgijskiej błękitno-białej.
Hodowcy belgijscy w tej rasie szczególnie cenią: wybitne umięśnienie, bez tendencji do odkładania tłuszczu, wysoką efektywność wykorzystania pasz, niezwykle łagodne usposobienie przy grupowym utrzymaniu. Cielęta krzyżówkowe po urodzeniu mają gabaryty i masę porównywalne z parametrami cieląt krowy krzyżowanej, a dopiero w wieku ok. 6 miesięcy następuje szybki rozwój mięśni zadu, szczególnie ud oraz łopatki i zmienia się umaszczenie niektórych partii ciała. Warto nadmienić, że przy hodowli w czystości rasy większość porodów odbywa się z poprzez cesarkę.
Rezygnacja ze sporządzania sianokiszonek w belach
Struktura użytkowania gruntów i zasiewów ukierunkowana jest na produkcję pasz dla bydła. Z 45 ha użytków rolnych: pastwiska i łąki zajmują 25 ha, a kukurydza uprawiana jest na 12 ha, pozostały areał przeznaczony jest pod zasiew zbóż. Podstawę żywienia bydła stanowi kiszonka z kukurydzy i sianokiszonka z traw skarmiane do woli.
Dotychczas kiszonkę z traw podsuszonych rolnik sporządzał w belach. Była to technologia wygodna, ale kosztowna ze względu na duże zużycie folii. Dlatego też od tego roku kiszonki z traw będą sporządzane w pryzmach. Ma to istotnie obniżyć koszty produkcji kiszonek oraz do minimum ograniczyć niekorzystne oddziaływanie zużytej folii na środowisko.
Stanisław Nowowiejski