Jesienią 2019 roku występujące warunki agrometeorologiczne na ogół sprzyjały siewom zbóż ozimych. Większość gatunków udało się wysiać w optymalnych terminach. W miejscach, gdzie wystąpiły problemy z wykonaniem orek siewnych (zbyt sucho) siewy zbóż wydłużyły się. Z informacji terenowych wynika, że część rolników doświadczonych suszą ubiegłoroczną dodatkowo zwiększyli powierzchnię zasiewów zbóż ozimych kosztem roślin jarych. Warunki glebowo-klimatyczne po zasiewach do zakończenia wegetacji jesiennej były na ogół sprzyjające. Temperatura obniżała się powoli i stopniowo, sprzyjając systematycznemu hartowaniu się roślin. Rośliny weszły w stan zimowania w dobrej kondycji, chociaż część plantacji była zbyt wyrośnięta i istniały obawy co do przezimowania. Przedłużająca się jesień spowodowała wyższe niż zwykle porażenie roślin chorobami grzybowymi. Dość wysokie jak na tą porę roku temperatury połączone z dobrym uwilgotnieniem sprzyjały temu zjawisku.

Poczynione na polach obserwacje wykazały zwłaszcza duże porażenie roślin mączniakiem. Zdecydowanie największe było na jęczmieniu i pszenżycie, gdzie rośliny zostały w znacznym stopniu pokryte watowatą grzybnią. Stosunkowo niewielkie porażenie wystąpiło na pszenicy, a najniższe w życie. Stopień porażenia był zróżnicowany w zależności od gatunku zboża i odmiany. Na młodych roślinach zbóż obserwowano także objawy rdzy brunatnej. Na liściach jęczmienia ozimego uwidoczniła się również plamistość siatkowa. Również miejscowo uaktywniły się szkodniki w tym mszyce, które są wektorem dla rozprzestrzeniania się chorób wirusowych. Na jesieni większość plantacji zbóż była dość dobrze rozrośnięta i osiągnęła fazę krzewienia. Na przedwiośniu obserwowano dokrzewianie się zbóż głównie pszenic.

Warunki panujące w okresie zimowym były nietypowe. W miesiącach styczeń, luty i marzec na ogół występowały wyższe niż zwykle temperatury powietrza, opadów śniegu praktycznie nie było, poza lokalnym zaleganiem niewielkiej okrywy, która i tak szybko topniała. Taka aura utrzymywała się właściwie przez cały okres zimowy. Jednak oprócz temperatur dodatnich występowały na przemian kilkudniowe okresy z temperaturami poniżej zera. W okresie miesięcy zimowych gleba nie była do końca zamarznięta a wizualnie miejscami można było obserwować pewne oznaki życia roślin.

Po trwałym ruszeniu wegetacji, które odnotowano w I dekadzie marca została dokonana ocena przezimowania zbóż. W skali województwa przezimowanie było dobre, stwierdzono tylko niewielkie odorania jęczmienia.

Stan około połowy plantacji oceniono jako bardzo dobry, około 25% jako dobry. Na około 15% plantacji stan roślin oceniono jako średni, a na pozostałych jako słaby i bardzo słaby.

Szacunkowa ocena przezimowania zbóż w województwie

X₁ – stan roślin bardzo słaby oznacza, że plantacja kwalifikuje się do odorania

• – Stan najsłabszy, 5 – stan najlepszy

Krzysztof Zawojski