Jesienią 2019 roku występujące warunki agrometeorologiczne na ogół sprzyjały siewom zbóż ozimych. Większość gatunków udało się wysiać w optymalnych terminach. W miejscach, gdzie wystąpiły problemy z wykonaniem orek siewnych (zbyt sucho) siewy zbóż wydłużyły się. Z informacji terenowych wynika, że część rolników doświadczonych suszą ubiegłoroczną dodatkowo zwiększyli powierzchnię zasiewów zbóż ozimych kosztem roślin jarych. Warunki glebowo-klimatyczne po zasiewach do zakończenia wegetacji jesiennej były na ogół sprzyjające. Temperatura obniżała się powoli i stopniowo, sprzyjając systematycznemu hartowaniu się roślin. Rośliny weszły w stan zimowania w dobrej kondycji, chociaż część plantacji była zbyt wyrośnięta i istniały obawy co do przezimowania. Przedłużająca się jesień spowodowała wyższe niż zwykle porażenie roślin chorobami grzybowymi. Dość wysokie jak na tą porę roku temperatury połączone z dobrym uwilgotnieniem sprzyjały temu zjawisku.
Poczynione na polach obserwacje wykazały zwłaszcza duże porażenie roślin mączniakiem. Zdecydowanie największe było na jęczmieniu i pszenżycie, gdzie rośliny zostały w znacznym stopniu pokryte watowatą grzybnią. Stosunkowo niewielkie porażenie wystąpiło na pszenicy, a najniższe w życie. Stopień porażenia był zróżnicowany w zależności od gatunku zboża i odmiany. Na młodych roślinach zbóż obserwowano także objawy rdzy brunatnej. Na liściach jęczmienia ozimego uwidoczniła się również plamistość siatkowa. Również miejscowo uaktywniły się szkodniki w tym mszyce, które są wektorem dla rozprzestrzeniania się chorób wirusowych. Na jesieni większość plantacji zbóż była dość dobrze rozrośnięta i osiągnęła fazę krzewienia. Na przedwiośniu obserwowano dokrzewianie się zbóż głównie pszenic.
Warunki panujące w okresie zimowym były nietypowe. W miesiącach styczeń, luty i marzec na ogół występowały wyższe niż zwykle temperatury powietrza, opadów śniegu praktycznie nie było, poza lokalnym zaleganiem niewielkiej okrywy, która i tak szybko topniała. Taka aura utrzymywała się właściwie przez cały okres zimowy. Jednak oprócz temperatur dodatnich występowały na przemian kilkudniowe okresy z temperaturami poniżej zera. W okresie miesięcy zimowych gleba nie była do końca zamarznięta a wizualnie miejscami można było obserwować pewne oznaki życia roślin.
Po trwałym ruszeniu wegetacji, które odnotowano w I dekadzie marca została dokonana ocena przezimowania zbóż. W skali województwa przezimowanie było dobre, stwierdzono tylko niewielkie odorania jęczmienia.
Stan około połowy plantacji oceniono jako bardzo dobry, około 25% jako dobry. Na około 15% plantacji stan roślin oceniono jako średni, a na pozostałych jako słaby i bardzo słaby.
Szacunkowa ocena przezimowania zbóż w województwie
Gatunek | Ocena stanu roślin – plantacji (procentowy udział) | Ogólna ocena
w województwie 1 – 50 |
||||
Bardzo dobry | dobry | średni | słaby | Bardzo słaby x1 | ||
Żyto ozime | 55,9 | 23,4 | 17,1 | 3,3 | 0,3 | 4,5 |
Pszenica ozima | 56,0 | 26,3 | 14,4 | 3,3 | 0,0 | 4,4 |
Pszenżyto ozime | 56,2 | 24,5 | 17,2 | 2,1 | 0,0 | 4,4 |
Jęczmień ozimy | 53,2 | 27,9 | 14,3 | 3,9 | 0,7 | 4,3 |
Ogółem | 55,3 | 25,5 | 15,7 | 3,2 | 0,3 | 4,4 |
X1 – stan roślin bardzo słaby oznacza, że plantacja kwalifikuje się do odorania
- – Stan najsłabszy, 5 – stan najlepszy
Krzysztof Zawojski