W integrowanej ochronie roślin, podczas zwalczania agrofagów, zawsze pierwszeństwo mają metody niechemiczne (agrotechniczne, mechaniczne, fizyczne, biologiczne, hodowlane i inne), a gdy okażą się one niewystarczające, wówczas można zastosować metodę chemiczną. Procedura użycia pestycydu wymaga jednak spełnienia pewnych ściśle określonych warunków, jak np. oparcie decyzji o przeprowadzeniu zabiegu o analizę ekonomiczną przewidywanej, potencjalnej straty plonu na podstawie prawidłowej diagnostyki agrofaga i oceny progu jego szkodliwości; fachowego przygotowania osoby wykonującej zabieg chemiczny; urzędowego certyfikatu sprawności technicznej opryskiwacza; bezwzględnego przestrzegania informacji zawartej w etykiecie dotyczącej stosowania środka ochrony roślin, w tym okresu karencji. W integrowanej ochronie roślin nie zakłada się całkowitej likwidacji populacji organizmu szkodliwego, lecz ograniczenie jego liczebności do takiej wielkości, aby nie powodowała istotnych strat gospodarczych i środowiskowych. Głównym celem integrowanej ochrony roślin jest utrzymanie populacji agrofagów poniżej progów szkodliwości oraz zabezpieczenia efektu ekonomicznego produkcji.

Spośród upraw rolniczych rzepak jest rośliną o wysokich wymaganiach agrotechnicznych i nawożeniowych, a także wymaga postawionej na wysokim poziomie ochrony przed liczną grupą szkodników, chorób i chwastów. Dlatego też w odniesieniu do tej uprawy integrowana ochrona roślin ma szczególne znaczenie, a jej zastosowanie w praktyce ma duże uzasadnienie zarówno ekonomiczne, jak i środowiskowe.

W integrowanej ochronie rzepaku ważny jest wybór odmiany cechującej się podwyższoną odpornością na porażenie przez patogeny, użycie zdrowego, kwalifikowanego i zaprawionego materiału siewnego, sposób uprawy roli, zbilansowane nawożenie oraz użycie środków ochrony roślin o najwyższej skuteczności działania przy zastosowaniu możliwie najniższej dawki. Decyzja o zastosowaniu ochrony chemicznej powinna być oparta na doskonałej znajomości biologii i ekologii głównych agrofagów występujących w rzepaku, z uwzględnieniem progów szkodliwości. W miarę możliwości należy przy tym opierać się na wskazaniach systemów wspomagania decyzji.

Przystępując do zwalczania sprawców chorób należy określić sprawcę głównego zagrożenia oraz możliwość występowania w tym samym czasie innych, aby dokonać wyboru fungicydu zawierającego substancje aktywne, które umożliwią całkowitą kontrolę nad zdrowotnością plantacji. Wybór środka powinien być związany z fazą wzrostu rzepaku i warunkami agroklimatycznymi. W przypadku stosowania kilku zabiegów należy posługiwać się zasadami strategii antyodpornościowej. W zwalczaniu szkodników ważna jest znajomość szkód morfologicznych przez nie wywoływanych. Istotne jest też używanie naczyń chwytnych, pułapek lepowych i innych urządzeń umożliwiających precyzyjne monitorowanie nasilenia występowanie szkodnika w łanie. W zwalczaniu szkodników należy również zwrócić uwagę na użycie takich substancji aktywnych, które nie będą miały negatywnego wpływu na pożyteczne owady występujące w tej uprawie. Zwalczanie chwastów w rzepaku w ramach integrowanej ochrony roślin jest kłopotliwe. Siew wąskorzędowy utrudnia wykonanie zabiegów mechanicznych. Należy uwzględnić terminy stosowania herbicydów, zwłaszcza w rzepaku ozimym, którego ochronę należy rozpocząć w okresie siewu oraz w terminie jesiennym. Elementem ograniczającym dawki herbicydów jest precyzyjne stosowanie mieszanin łącznie z użyciem adiuwantów. Ponadto umiejętne stosowanie środków chwastobójczych eliminuje takie zjawiska w ochronie roślin jak masowe występowanie jednego lub dwóch gatunków chwastów (kompensacja chwastów) oraz ich uodparnianie się.

Krzysztof Kulik