Od marca trwa kampania naboru  wniosków bezpośrednich z deklaracją płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych  oraz płatności ekologicznych  w ramach PROW 2014-2020. Wnioski należy składać wyłącznie drogą elektroniczną.

Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne

Od tego roku umożliwiono podejmowanie zobowiązań dotyczących ochrony siedlisk lęgowych ptaków w ramach wariantów 4.8., 4.9., 4.10., i 4.11. na całym obszarze Natura 2000. Dotychczas warianty tzw. ”ptasie” Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 mogły  być realizowane  tylko na działkach rolnych położonych na wyznaczonych obszarach specjalnej ochrony ptaków (OSO).

W ramach Pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie objęto wsparciem dodatkowo dwie rasy owiec: polską owcę górską i białogłową  owcę mięsną oraz dwie rasy kóz: kozę kazimierzowską  i kozę sandomierską. Wymogiem jaki należy spełnić to posiadanie minimum 15 szt. owiec matek oraz co najmniej 3 kozy matki. W ramach Pakietu 7. wspierana jest hodowla  ras zachowawczych zwierząt, dla których Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy prowadzi programy ochrony.

Kolejną zmianą jaka została wprowadzona to dopuszczenie mulczowania międzyplonów w Pakiecie 1. Rolnictwo zrównoważone oraz  Pakiecie 2. Ochrona gleb i wód.

Dotychczas w okresie jesienno-zimowym zabronione były wszelkie zabiegi agrotechniczne na polach obsianych międzyplonem w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego. Jednak ze względu na postępujące zmiany klimatu i wydłużenie okresu wegetacyjnego wprowadzono uelastycznienie przepisów.  Rośliny wysiane jako międzyplon osiągają jesienią dużą masę, co utrudnia uprawę rośliny następczej. Uznano więc, że mulczowanie (ścięcie, rozdrobnienie i pozostawienie na polu masy roślinnej jako okrywy ochronnej, bez naruszania struktury gleby) wykonane późną jesienią zapewnia ochronę i wzbogacenie gleby.

Dwa nowe pakiety rolnośrodowiskowe od 2022 r.

Ostatnia ze zmian dotyczy wprowadzenia dwóch nowych pakietów w Działaniu rolno-środowiskowo-klimatycznym.

Pierwszy z nich to Pakiet 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk który ma zachęcić do prowadzenia zrównoważonej gospodarki na trwałych użytkach zielonych położonych poza obszarami Natura 2000. Wsparcie w ramach tego pakietu rolnicy otrzymają w przypadku posiadania w okresie  15 marca – 30 września co najmniej 1 sztuki zwierzęcia z gatunków: bydło domowe, bawoły domowe, kozy, owce lub konie.

Jest to zobowiązanie roczne do którego należy sporządzić plan działalności rolnośrodowiskowej . Stawka płatności za TUZ będący w ekstensywnym użytkowaniu kośnym, kośno-pastwiskowym lub pastwiskowym wynosi  838 zł/ha.

Wymogi obowiązkowe  w ramach pakietu we wszystkich typach użytkowania:

• Zakaz stosowania komunalnych osadów ściekowych,
• Zakaz przeorywania,
• Zakaz włókowania, a także bronowania w określonych terminach- zakaz ten na obszarach nizinnych obowiązuje między 1 kwietnia a 1 września, natomiast na obszarach wyżynnych i górskich od 15 kwietnia do 1 września
• Zakaz stosowania środków ochrony roślin,
• Zakaz tworzenia nowych, rozbudowy i odtwarzania istniejących urządzeń melioracji wodnych (z wyjątkiem przypadków dotyczących dostosowania tych urządzeń do potrzeb związanych z utrzymaniem lub poprawą wartości przyrodniczej trwałego użytku zielonego),
• Zakaz składowania biomasy wśród kęp drzew i zarośli, w rowach, jarach i innych obniżeniach terenu
• Dopuszczone jest ograniczone nawożenie – dawka nie większa niż 60 kg N/ha na rok

Wymogi obowiązkowe przy użytkowaniu kośnym:

• Częstotliwość koszenia – dwa pokosy w roku, w terminie od 1 czerwca do 30 września,
• Zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy);
• Pozostawienie nieskoszonego fragmentu działki rolnej o powierzchni wynoszącej 5–10% powierzchni tej działki: w obydwu stosowanych pokosach należy pozostawić te same fragmenty działki rolnej nieskoszone, dopuszcza się niepozostawianie fragmentów nieskoszonych w przypadku działek rolnych nieprzekraczających powierzchni 1 ha;

Wymogi obowiązkowe przy użytkowaniu  kośno-pastwiskowym:

• Częstotliwość koszenia: jeden pokos w roku, w terminie od 1 czerwca do 30 września,
• Zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy),
• Pozostawienie nieskoszonego fragmentu działki rolnej o powierzchni wynoszącej 5–10% powierzchni tej działki: dopuszcza się niepozostawianie fragmentów nieskoszonych w przypadku działek rolnych nieprzekraczających powierzchni 1 ha,
• Wypas – od 1 maja do 15 października na obszarach do 300 m n.p.m. lub od 20 maja do
  1 października na obszarach powyżej 300 m n.p.m.,
• Obsada zwierząt – od 0,3 DJP/ha do 1,5 DJP/ha gruntów objętych wsparciem;

Wymogi obowiązkowe przy użytkowaniu pastwiskowym:

• Minimalna obsada zwierząt – od 0,5 DJP/ha do 2 DJP/ha gruntów objętych wsparciem,
• Wypas od 1 maja do 15 października na obszarach do 300 m n.p.m. lub od 20 maja do 1 października na obszarach powyżej 300 m n.p.m.,
• Wykaszanie niedojadów – raz w roku, do 31 października oraz zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy).

Pakiet 9.  Retencjonowanie wody  ma na celu rekompensatę strat spowodowanych utrzymywaniem wody na trwałych użytkach zielonych. Płatność przysługuje do TUZ lub obszarów przyrodniczych, które w danym roku zostały zalane lub podtopione , przez co najmniej 12 następujących po sobie dni w okresie między 1 maja a 30 września.

Podtopienie lub zalanie potwierdzone będzie na podstawie danych z monitoringu satelitarnego IUNG-PIB w Puławach udostępnionych ARiMR do 10 października.

Pakiet może być realizowany jedynie na powierzchni na której jednocześnie rolnik podjął zobowiązanie w ramach Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 (poza wariantem  4.3.), wybranych wariantów  Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 (z wyjątkiem wariantu 5.3.) lub Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk.

Zobowiązanie w ramach tego pakietu jest 1- roczne. Brak obowiązku posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej oraz dokumentacji przyrodniczej, a także prowadzenia rejestru działalności. Stawka płatności wynosi 260 zł/ha.

Długość trwania poszczególnych zobowiązań w ramach działania rolno-środowiskowo-klimatycznego:

• Wszystkie zobowiązania podjęte przed 15 marca 2021r. są 5-letnie
• Zobowiązania podjęte po 14 marca 2021 r. w ramach:
• Pakietu Rolnictwo zrównoważone, Pakietu  4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach natura 2000 oraz Pakietu  5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 są 5-letnie
• Pakietu 2. Ochrona gleb i wód, Pakietu Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych, pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie oraz pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie są 2-letnie
• Pakietu 8. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk i Pakietu 9. Retencjonowanie wody są 1-roczne

W 2022 roku nie wprowadzono żadnych zmian w działaniu Rolnictwo ekologiczne.

Zachęcamy do  konsultacji z doradcami Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie oraz przystępowania do działań środowiskowych w ramach PROW.

Źródło: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa Rozwoju Wsi zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 585).

Gabriela Włostowska