W powiecie sokólskim nadal dużo uprawia się żyta ozimego. Jest gatunek, który radzi dobrze ze zmiennymi zimami i okresami suszy. Radzi też ze słabymi glebami i łatwo uzyskane plony sprzedać. Jednak nadal plony żyta są słabe (zwykle do 3 ton z hektara). Rolnicy więc szukają sposobów zwiększenia plonów, ale starają się zbytnio nie zwiększać nakładów.
Ostatnio wśród rolników sporo mówi się o życie „heterozyjnym” (zwanym też żytem „niemieckim”). Ci którzy byli w Niemczech podkreślają, że jest to żyto bardzo popularne w tym kraju i bardzo wysoko plonuje.
Cóż to jest i jak plonuje to żyto?
Chodzi tu fachowo o żyto mieszańcowe.
W prowadzonych przez Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie doświadczeniach z serii Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego od wielu lat obok odmian żyta populacyjnego (tradycyjnego) są odmiany żyta mieszańcowego. Doświadczenia pozwalają sprawdzić poziom plonowania oraz zebrać informacje o cechach poszczególnych odmian.
W roku 2017 w doświadczeniu na terenie powiatu sokólskiego było 16 odmian (w tym 8 odmian żyta mieszańcowego). Żyto populacyjne plonowało średnio, jednak żyto mieszańcowe plonowało w tych samych warunkach pogodowo – glebowych i przy tej samej agrotechnice zdecydowanie lepiej (aż o 32%).

Tabela przedstawiająca porównanie w plonowaniu żyta ozimego

Podsumowując:
• Warto wprowadzić żyto mieszańcowe do uprawy w gospodarstwie, choć są lata gdy różnice miedzy odmianami mieszańcowymi i populacyjnymi są mniejsze. Uważa się, żyto mieszańcowe wymaga dobrej pogody w czasie kwitnienia.
• Należy jednak wybrać odmiany sprawdzone i radzące z chorobami i wyleganiem.
• Należy pamiętać, że żyto mieszańcowe wymaga corocznej wymiany materiału siewnego, a siew ziaren zebranym powoduje znaczny spadek plonu.

Jan Reńko

st. spec. ds. doświadczalnictwa