Konferencja pt. „Nowe technologie w uprawie roli i zastosowanie rolnictwa precyzyjnego w kontekście zmian klimatycznych”, odbyła się 16 listopada br. w siedzibie Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie. Celem konferencji było umożliwienie przesłania ze strefy naukowej do praktyki rolniczej fachowej wiedzy i przykładów dobrych praktyk w zakresie stosowania innowacyjnych technologii uprawy roli.

Podczas otwarcia konferencji Pan Adam Niebrzydowski – Dyrektor PODR w Szepietowie podkreślił, iż niska opłacalność w produkcji rolniczej zmusza rolników do poszukiwania wiedzy w zakresie rozwiązań obniżających koszty produkcji. Również na wstępie głos zabrał profesor Stanisław Krasowicz – Z-ca Dyrektora do spraw naukowych w zakresie badań środowiskowych IUNG-PIB w Puławach, który był moderatorem konferencji. Profesor Krasowicz wskazał na ważną rolę doradców rolniczych będących pośrednikiem wiedzy pomiędzy Instytutami badawczymi a rolnikami.

– Zabiegów uprawowych powinno się stosować tak dużo jak to jest konieczne, aby stworzyć uprawianej roślinie korzystne warunki wzrostu i rozwoju, a zarazem tak mało jak to jest możliwe – powiedział podczas konferencji profesor Janusz Smagacz z Zakładu Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej IUNG-PIB w Puławach. Opierając się na wynikach badań przedstawił obecne możliwości stosowania w praktyce różnych systemów uprawy roli. Profesor Smagacz szczegółowo omówił korzyści środowiskowe i ekonomiczne związane ze stosowaniem nowych technologii w uprawie roli, których nadrzędnym celem jest ochrona gleby i ograniczenie zużycia energii.

Istota i możliwości zastosowania rolnictwa precyzyjnego w praktyce to temat, który przedstawił dr Rafał Pudełko, kierownik Zakładu Biogospodarki i Analiz Systemowych IUNG-PIB w Puławach. Omówił zagadnienie gromadzenia danych, polegające na monitorowaniu plonu roślin uprawnych, jako ważnego elementu rolnictwa precyzyjnego. Analiza oceny zróżnicowania plonu na polu powinna zostać wykonana przed rozpoczęciem wdrażania metod precyzyjnych w gospodarstwie. Występowanie zróżnicowania właściwości fizycznych i chemicznych gleby jest główną przesłanką dla wprowadzania systemu rolnictwa precyzyjnego w gospodarstwie. Mapowanie gleby jest pierwszą i najważniejszą czynnością poprzedzającą dalsze kroki. Rolnik decydując się na wdrożenie metod rolnictwa precyzyjnego może jedynie szacować potencjalne korzyści, gdyż wynika to z faktu wysokiej dynamiki uwarunkowań wpływających na sukces wdrożenia (przebieg pogody, możliwość wystąpienia klęsk żywiołowych, zmieniające się ceny skupu płodów rolnych, polityka wsparcia ze strony państwa, postęp technologiczny).

            – Przeciętnie w naszym kraju straty azotu rocznie wynoszą 10-20 kg/ha i przeliczając na czysty składnik, zbędne nakłady na zakup nawozów mineralnych liczą 25-50 zł/ha – stwierdziła dr Tamara Jadczyszyn, kierownik Zakładu Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG-PIB w Puławach. Najważniejszą przyczyną strat azotu z rolnictwa jest to, iż dawki nawozów są niedostosowane do rzeczywistych potrzeb nawożenia. Najważniejszym działaniem ograniczającym straty azotu oraz innych składników mineralnych jest optymalizacja nawożenia a narzędziami wspomagającymi racjonalne nawożenie są programy komputerowe oraz powszechnie dostępne kalkulatory internetowe. Podczas stosowania nawozów organicznych również dochodzi do dużych strat azotu i podstawowym działaniem ograniczającym straty jest natychmiastowe przykrycie nawozów glebą. Dr Jadczyszyn przedstawiła terminy stosowania nawozów mineralnych i organicznych, również obowiązujących na obszarach OSN.

            Stan aktualny zakwaszenia gleb w Polsce, jego przyczyny oraz skutki omówił dr Piotr Ochal z Zakładu Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG-PIB w Puławach. Jednym z podstawowych a zarazem najważniejszych czynników limitujących produkcję roślinną w Polsce jest duże zakwaszenie gleb. Gleby gruntów ornych wykazują znaczne zakwaszenie wynikające z przebiegu procesów glebotwórczych, oddziaływań człowieka i zbyt małego zużycia nawozów wapniowych. Około 40% gleb użytków rolnych charakteryzuje się bardzo kwaśnym i kwaśnym odczynem. Najbardziej odczuwalnym skutkiem zakwaszenia gleb jest ograniczenie przyswajalności dla roślin składników pokarmowych. Wykonanie zabiegu wapnowania podnosi żyzność gleby, reguluje fizyczno-chemiczne warunki wzrostu korzeni roślin, decyduje o warunkach i intensywności życia organizmów glebowych, a te z kolei decydują o szybkości uwalniania składników pokarmowych. Wapnowanie poprzez usprawnienie gospodarki składnikami mineralnymi w glebie, korzystnie oddziałuje na środowisko przyrodnicze.

            Na zakończenie konferencji, przedstawiciel z firmy Team-Rol Pan Tomasz Wyszkowski, zaprezentował nowy nawóz organiczno-mineralny z aktywnym hydratem wapnia o nazwie „OrCal”, mający zastosowanie w skutecznej regulacji odczynu gleby z równoczesnym jej użyźnianiem.
Współczesna koncepcja rozwoju rolnictwa zrównoważonego kładzie duży nacisk na ochronę środowiska przyrodniczego, wzrost żyzności gleby oraz racjonalne zmniejszenie nakładów produkcyjnych, bez wyraźnego ujemnego wpływu na plonowanie roślin. Zastosowanie energooszczędnych i precyzyjnych technik uprawy roli doskonale wpisuje się w tematykę koncepcji rozwoju rolnictwa zrównoważonego. Uczestnictwo rolników w konferencji umożliwiło pozyskanie ważnej wiedzy agrotechnicznej, tak by wykonywane przez nich zabiegi były prawidłowe, dały pożądany efekt oraz miały pozytywny wpływ na środowisko przyrodnicze i potencjał produkcyjny gleb.

Operacja opracowana przez Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie.

Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich

Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Krzysztof Kulik