Na spotkanie zorganizowane w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) zaproszono Panią prof. dr hab. inż. Irenę Sielamowicz, której zaproponowano współpracę w dziedzinie wprowadzenia na rynek nowego produktu jak również współpracę z brokerem innowacji i utworzenia potencjalnej grupy operacyjnej na rzecz innowacji (EPI) w dziedzinie przechowalnictwa.

Pani Profesor jest autorką nowej konstrukcji silosu wykonanego z masy kompozytowej. Zalety takiego rozwiązania to przede wszystkim to, że silos nie jest narażony na korozję oraz kondensację pary wodnej na wewnętrznej powierzchni silosu. Badania przepływów materiałów ziarnistych w modelach silosów prowadzono w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN w Warszawie. Nowoutworzona grupa uczestników mogłaby docelowo złożyć projekt do działania „Współpraca”. Wybór grupy docelowej podyktowany jest faktem, iż generalnie podlascy rolnicy, a zwłaszcza rolnicy posiadający średniej wielkości gospodarstwa rolne, posiadają znikomą wiedzę w zakresie innowacyjnego przechowalnictwa ziaren zbóż i nasion.

Z powodu braku na rynku innego rozwiązania technicznego obecnie panująca w Polsce jest tendencja przechowywania ziaren zbóż w metalowych zbiornikach. Jest to technologia przestarzała, determinująca różne niekorzystne zjawiska, np. łatwość rozwoju i powstawania pleśni, grzybów, czy kondensację pary wodnej na wewnętrznej powierzchni silosu (określane potocznie, jako „pocenie się” zbiornika), a następstwem tych zjawisk jest korozja zbiornika oraz zjawisko samonagrzewu ziarna.

Proponowane innowacyjne metody przechowywania ziaren zbóż to m.in. silosy kompozytowe z wewnętrznymi powłokami antygrzybicznymi. Takie silosy nie są jeszcze dostępne na rynku. Te innowacyjne rozwiązania są w fazie promocji i rolnicy o nich jeszcze zbyt wiele nie wiedzą, jak również nie posiadają świadomości jak bardzo korzystne i diametralnie lepsze są to rozwiązania techniczne.

Do tej pory wielu rolników i przedsiębiorców z naszego województwa miało nierozwiązany problem przechowalnictwa i magazynowania zbóż, roślin strączkowych, nasion rzepaku, pasz i innych materiałów granulowanych oraz odpadów poubojowych. Silosy wykonane z masy kompozytowej gwarantują bardzo dobre warunki przechowywania ziaren zbóż gwarantując zachowanie ich wysokiej jakości. Kompozyty są to bezpieczne, ekologiczne materiały, które mogą mieć zastosowanie w konstrukcji silosów przeznaczonych do magazynowania i przechowywania ziaren zbóż, pasz, innych materiałów granulowanych, substancji agresywnych oraz tam, gdzie konstrukcja narażona jest na zjawiska korozyjne.

W wyniku realizacji planowanego projektu zostanie wprowadzony na rynek nowy produkt – innowacyjny silos kompozytowy, o korzystnych cechach a mianowicie:
1. Eliminacji zjawiska korozji i kondensacji pary wodnej na wewnętrznej powierzchni silosu. Zapobieganie zjawisku samonagrzewu ziarna. Zjawisko „pocenia się” ścian silosu ma miejsce w silosach wykonanych z blachy, gdzie wytrącona i skroplona na wewnętrznej powierzchni silosu para wodna zostaje wchłonięta przez ziarno, a tym samym powoduje jego zwilgacanie. W silosach kompozytowych zjawisko to nie występuje.
2. Wyposażenie silosu w układ zdalnego pomiaru: wilgotności ziarna, temperatury oraz pomiaru poziomu składowanego ziarna.
3. Poprawa jakości przechowywanych granulatów w silosach kompozytowych. Ziarna zbóż do tej pory często przechowywane jest luzem w magazynach lub w silosach z blachy narażonych na korozję, szczególnie w miejscach połączeń elementów płaszcza silosu, (połączenia nitowane).
4. Oszczędność, eliminacja worków, a co za tym idzie wzrost dochodów rolnika i eliminacja strat.
5. Poprawa ergonomii pracy w gospodarstwie.
6. Łatwość w obsłudze, załadunku i wyładunku ziarna to cecha korzystna tych zbiorników.
7. Odporność na środowiska agresywne, brak korozji.

Planowane w ramach projektu działania wpłyną na podniesienie innowacyjności i konkurencyjności województwa podlaskiego oraz w dużej mierze przyczynią się do jego rozwoju.

Filmy mają pokazać rolnikom, jak zachowuje się płynący granulat i co się dzieje w silosie w czasie wypływu ziarna.

W silosach obserwujemy zjawiska, które mogą okazać się niebezpieczne, w przypadku wystąpień zaburzeń przepływu. Najkorzystniejszy przepływ to przepływ masowy, pokazany na filmie 1 (mass flow), kiedy cała masa zgromadzonego materiału wypływa z silosu.

https://www.facebook.com/podlaskiodr/videos/570755976411720/?theater

Kolejny film pokazuje przepływ mniej korzystny – przepływ kominowy (na filmie „funnel flow”). Część materiału przysklepia się do wewnętrznej powierzchni silosu a część płynie w wytworzonym kanale (określanym jako „ratholing”), część zawiesza się tworząc sklepienia nad otworem wylotowym (tzw. „arching”).

Filmy pokazują badania amerykańskiej firmy Jenike & Johanson, z którą współpracuje autorka silosów kompozytowych. Pani Profesor bada przepływy granulatów, diagnozuje zjawiska powstające w silosach od ponad 20 lat, jest ekspertem przy Komisji Europejskiej w Brukseli m. in. w programie Agriculture (rolnictwo), jest członkiem komitetów naukowych międzynarodowych konferencji i kongresów o tematyce składowania i przechowywania granulatów w silosach, współpracuje z europejskimi instytutami naukowo badawczymi miedzy innymi Politechniką w Madrycie, Politechniką w Salerno, Duńskim Funduszem Innowacji, Instytutem naukowych z Tromso w Norwegii, członkiem Komisji Rolnictwa i Obrotu Rolnego przy Krajowej Izbie Gospodarczej.
Jednostki te zajmują się również badaniem kinematyki przepływów granulatów w silosach i transfer wiedzy w obszar rolnictwa podlaskiego dzięki utworzeniu grupy działającej na rzecz EPI i opracowaniu wspólnego przedsięwzięcie mające na celu przygotowanie wspólnego produktu o charakterze innowacyjnym i wprowadzenie na rynek Polski byłby to poważny wkład w rozwój naszego regionu w tym obszarze.

Bożena Pruszyńska