Żywienie z wykorzystaniem pastwiska – to najtańsza produkcja mleka

lip 13, 2011

Pastwisko racjonalnie nawożone i użytkowane pozwala najtaniej produkować mleko. Ruch i świeże powietrze korzystnie wpływają na produkcyjność, płodność i zdrowotność bydła. Przeprowadzone badania i obserwacje wykazały, że krowy utrzymywane w systemie alkierzowym na uwięzi są mniej produkcyjne, a ich użytkowanie jest przeciętnie o jedną czwartą krótsze w porównaniu do korzystających latem z pastwiska, a zimą z ruchu i słońca na wybiegu. Wypas należy tak zorganizować, aby krowy każdego dnia miały dostatek młodej zielonki oraz możliwość odpoczynku na zacienionej kwaterze wypoczynkowej ze stałym dostępem do wody i lizawek solnych. Przy wysokiej wydajności krów oraz małej powierzchni pastwisk dobrze jest, gdy krowy raz w ciągu doby korzystają z wypasu, a w następnym odpasie są karmione zielonką dowożoną do obory lub na wybieg.

Najlepsza do wypasu jest trawa o odroście 12 do 20 cm.

Taka zielonka posiada najwyższą koncentrację składników pokarmowych. Odznacza się wysoką strawnością i jest chętnie zjadana przez bydło w dużych ilościach. Krowa z dobrego pastwiska przy pobraniu do woli młodej zielonki może wyprodukować ok. 20 litrów mleka, bez wyraźnego pogorszenia kondycji. Natomiast przy skarmianiu starej trawy zaledwie 5 do 10 litrów. Należy pamiętać, że zielonka młoda w stosunku do potrzeb krów zawiera:
– stosunkowo dużo białka,
– wystarczającą ilość witamin oraz dostateczną wapnia i fosforu,
– mało włókna i niektórych składników głównie sodu.
Białko zielonek w 80% ulega rozkładowi w żwaczu do amoniaku, a w ponad 20% przechodzi przez przedżołądki bez zmian, podlegając trawieniu wraz z białkiem obumarłych drobnoustrojów w trawieńcu i jelicie cienkim skąd składniki są wchłaniane do krwi i służą do produkcji mleka. Przy niedoborze związków energetycznych duża ilość amoniaku jest niewykorzystana przez bakterie i ten amoniak przenika do krwi, obciąża wątrobę i jest wydalany z moczem z organizmu w postaci mocznika. Dlatego też wykorzystaniu amoniaku i wyższej produkcji mleka sprzyja zaopatrzenie krów w łatwo strawne węglowodany np.: skrobię zbóż.

Żywienie uzupełniające zielonki

Krowom o wydajności do 18-20 litrów mleka dziennie (przy skarmianiu młodych zielonek do woli) wystarczy dostęp do słomy i soli lizawki. Natomiast przy wydajności wyższej trzeba stosować dodatek energetycznej paszy treściwej (suche wysłodki buraczane, śruty zbożowe) w ilości 0,5 kg na produkcję każdego dodatkowego litra mleka i mieszankę mineralną w ilości 50-100 g na krowę dziennie.

Dawka paszy treściwej wystarczy do 6 kg na krowę dziennie

Pobranie zielonki przez krowę w znacznej mierze określane jest przez ilość zadawanej paszy treściwej. Każdy dodany 1 kg paszy treściwej zmniejsza pobranie średnio około 0,5 kg suchej masy traw. Wraz ze wzrostem ilości paszy treściwej ilości te są jeszcze większe. Przy podaniu 5-6 kg paszy treściwej 1 kg s.m. paszy treściwej zmniejsza pobranie 1 kg s.m. trawy. Od 6 kg paszy treściwej na dzień jest prawie niemożliwe zwiększenie pobrania paszy ogólnej (zielonki i paszy treściwej). Dlatego też stosując wyłącznie wypas pastwiskowy i paszę treściwą trudno jest uzyskać wyższą wydajność krowy niż 30 litrów dziennie bez jej schudnięcia. Ze względów ekonomicznych nie powinno się podawać więcej niż 6 kg paszy treściwej dziennie na krowę. Podwyższenie o 1 do 2 kg dziennie jest jednak uzasadnione przy złej pogodzie i niewystarczającym odroście trawy.
Uzyskanie wydajności większej niż 30 litrów mleka dziennie bez korzystania ze składników własnego ciała można uzyskać, kiedy krowy są na pastwisku pół dnia i w oborze dodatkowo podaje się wysokoenergetyczną paszę podstawową (bardzo dobrej jakości kiszonkę z kukurydzy) i treściwą o wysokiej koncentracji energii. Jednak skarmianie kiszonki z kukurydzy szczególnie w ciepłych miesiącach jest utrudnione z powodu wtórnej fermentacji i pleśnienia. Zapobiec temu można przez specjalne kiszenie kukurydzy z dodatkiem konserwantów.

mgr inż. Stanisław Nowowiejski

Skip to content