Uproszczony bilans pasz w każdym gospodarstwie

lip 13, 2011

Porównanie zapotrzebowania zwierząt na pasze z ich produkcją jest ważną informacją dla rolnika i daje odpowiedź na pytanie „czy wystarczy pasz”? Ta informacja pozwala na podejmowanie skutecznych i przemyślanych decyzji. Uświadamia jednocześnie na przyszłość potrzebę posiadania rezerwy paszowej w postaci kiszonki w pryzmie, która doskonale się przechowuje bez żadnych strat. Na rezerwę każdego roku trzeba przeznaczać nową pryzmę.

W przedstawionym przykładzie bilansu pasz w gospodarstwie, rolnik z powodu suszy i obniżki plonu zielonek podjął słuszną decyzję i przeznaczył 3 ha zbóż na kiszonkę. Pozwoliło to na uzupełnienie braku kiszonek spowodowane suszą. Niedobór siana będzie uzupełniony słomą i kiszonką a brak pasz treściwych uzupełnią kupione mieszanki treściwe.

Zapotrzebowanie na słomę w gospodarstwie jest bardzo zróżnicowane i zależy głównie od systemu utrzymania zwierząt. W systemie bezściołowym praktycznie słoma jest niepotrzebna, a użyta na paszę powinna być pocięta na sieczkę. Orientacyjnie należy przyjąć, że zapotrzebowanie na uzupełnienie pasz i ściółkę na 1 szt. dorosłą w oborach ściołowych wynosi: bydło – 10 dt, konie 18 dt, owce 4 dt.

Każdy gospodarz powinien oszacować zasoby zgromadzonych pasz z uwzględnieniem poplonów i wszystkich możliwych źródeł ich uzupełnienia.

Wyliczenie posiadanych pasz ułatwią następujące dane:

  • kiszonki – ciężar 1 beli sianokiszonki 550-600 kg, 1 m3 kiszonki sporządzanej w pryzmie waży – 750 kg
  • siano – kostka z prasy waży 15-25 kg, bela z prasy zwijającej 300-350 kg, 1 m3 siana luzem w stodole waży 90 kg
  • słoma – kostka z prasy waży 10-15 kg, bela słomy z prasy zwijającej 200-250 kg.

Zalecenia dla rolników wynikające z trudnej sytuacji paszowej

  • Krowy i jałówki reprodukcyjne stanowią najważniejszy potencjał produkcyjny gospodarstw mlecznych i producentów bydła mięsnego. Dlatego też działania w warunkach krytycznych powinny być nakierowane na utrzymanie stada podstawowego.
  • W szczególnie trudnej sytuacji paszowej można ograniczyć stado poprzez wyprzedaż sztuk o najniższym potencjale produkcyjnym i zdrowotnym. Jednocześnie pamiętać należy o pozostawieniu odpowiedniej ilości wartościowych cieliczek na odtworzenie stada.
  • Niedobory kiszonek można uzupełnić ziemniakami (mają zbliżoną zawartość składników pokarmowych do bardzo dobrej jakości kiszonki z kukurydzy). Dzienna dawka ziemniaków na krowę do 10 kg, młode bydło 1 do 6 w zależności od wieku.
  • Cennym uzupełnieniem brakujących pasz dla bydła mogą być produkty uboczne przemysłu rolno-spożywczego (młóto, śruty poekstrakcyjne, otręby, wysłodki buraczane, wywar gorzelniany itp.).
  • Racjonalnie skarmiać pasze w dawkach zbilansowanych. Kiszonkę z kukurydzy
    stosować z sianokiszonką. Kiszonka ze zbóż
    ma wartość zbliżoną do sianokiszonki. Niedobór białka w śrutach zbożowych uzupełniać poprzez dodatek 20% śruty rzepakowej. Pamiętać o stosowaniu soli lizawki i dodatków witaminowo-mineralnych (gotowe mieszanki treściwe dla bydła w swoim składzie zawierają odpowiednią ilość witamin i związków mineralnych).
  • Stosować ciągłość żywienia. Zmiana pasz powoduje zakłócenia w trawieniu i odbija się niekorzystnie na wydajności. Wprowadzanie nowej paszy powinno następować stopniowo (w ciągu 10-14 dni), aby bakterie w żwaczu miały możliwość adaptacji do jej trawienia.
  • W gospodarstwach dotkniętych głębokim kryzysem można ograniczyć dawkę pasz objętościowych, a ich niedobór uzupełniać słomą. Słoma daje uczucie sytości, długo zalega w przedżołądku, utrzymuje odruch przeżuwania i dzięki mikroorganizmom żwacza pozwoli bydłu przetrwać. Konieczne jest zapewnienie stałego dostępu do wody i soli lizawki.

Opracował: mgr inż. Stanisław Nowowiejski

Przykładowy bilans pasz na okres żywienia zimowego dla zwierząt żywionych paszami objętościowymi w roku 2003/2004
Wyszczególnienie
Sztuk
Treściwe
Siano
Kiszonki i okop.
N
Razem
N
Razem
N
Razem
Krowy
30
4-10
240
6-10
180
60
1800
Jałówki cielne
6
1,5
9
7
42
40
240
Jałówki od 1 do 1,5 roku
7
2,0
14
5
35
35
245
Jałówki od 0,5 do 1 roku
7
3,0
21
4
28
20
140
Cielęta do 0,5 roku
8
3,0
24
3
24
6
48
Bydło opasowe od 0,5 do 1 r.
2
4,0
8
4
8
30
60
Bydło opasowe pow. 1 roku
2
5,0
10
5
10
40
80
Ogółem bydło
62
x
326
x
327
x
2613
Konie (na sztukę dorosłą)
6,0
1,0
0,4
Kozy
0,1
0,3
0,4
Owce
0,1
0,3
0,3
Rezerwa 20-30%
x
x
65
523
Ogółem potrzeby paszowe
x
x
326
x
392
x
3136
Pokrycie zapotrzebowania – produkcja pasz
Wyszczególnienie
Pow. ha
Śr. plon
dt/ha
Treściwe
Siano
Kiszonki
i okopowe
Trwałe UZ – sporządzono:
6,4
220
Siana
6,4
44
282
Kiszonek
Razem pasz z trwałych u. z.
x
x
x
282
UZ na gruntach ornych
Kiszonki
8,5
230
1368
Siano
Razem pasz z u z na gr. ornych
x
x
1368
Ogółem pasze z uż. zielonych
x
x
x
282
1368
Zboża i inne na kiszonkę
3,0
200
x
x
420
Kukurydza
4,0
480
x
x
1536
Liście buraków na kiszonkę
x
x
x
Wysłodki na kiszonkę
x
x
x
x
Kiszonki z poplonów
x
x
Okopowe pastewne + ziemniaki na paszę
x
x
Zboża na pasze treściwe
4,0
36
144
x
x
Pasze z zakupu (rodzaj)
x
x
182
Ogółem zasoby pasz
x
x
326
282
3324
– Niedobór, + Nadmiar
x
x
00
-110
+188
N – norma zapotrzebowania poszczególnych pasz na 1 szt. na 200 dni żywienia zimowego (podzielenie normy przez 200 daje średnią dawkę dzienną paszy na 1 sztukę).
Skip to content