Dobrostan i warunki utrzymania cieląt

lip 13, 2011

Cielęta dobrze się czują w pomieszczeniach chłodnych, dobrze wentylowanych o niskiej wilgotności powietrza, bez przeciągów i widnych (utrudniony rozwój zarazków), a chorują w warunkach wysokiej wilgotności i braku dostępu świeżego powietrza przy złym oświetleniu dziennym (dobre warunki bytowania i rozmnażania zarazków oraz łatwe i ciągłe infekcję u cieląt). W złych warunkach środowiskowych leczenie cieląt jest bardzo kosztowne i mało skuteczne.

Do 2 tygodnia życia cielęta powinny być utrzymywane na ściółce – legowisko powinno być wygodne, czyste i suche. Pomieszczenie dla cieląt powinno być tak skonstruowane, by każde cielę mogło się bez trudu kłaść, odpoczywać w pozycji leżącej, wstawać i wykonywać zabiegi pielęgnacyjne.

U cieląt w wieku 3-4 tygodni – nasila się potrzeba kontaktów społecznych, a ich brak powoduje bojaźliwość w okresie utrzymywania grupowego. Trzymane indywidualnie w izolacji w niewielkim stopniu naśladują zachowanie innych zwierząt, a ich zachowania społeczne są drastycznie ograniczane. Cielęta pozbawione możliwości wylizywania się wzajemnego, mają skłonność do nadmiernego wylizywania własnej sierści, co grozi tworzeniem się kłębów sierści w żwaczu, powodujących poważne problemy zdrowotne.

Przez okres odpajania mlekiem lub preparatami mlekozastępczymi – wygodne jest utrzymywanie cieląt w kojcach indywidualnych. Szerokość kojca powinna być, co najmniej równa wysokości cielęcia w kłębie, zaś długość, co najmniej równa jego całkowitej długości pomnożonej przez 1,1. W praktyce najlepiej się sprawdzają kojce o wymiarach 1,20 x 1,50 m.

Kojce dla cieląt (z wyjątkiem izolatek dla sztuk chorych) – muszą posiadać ściany ażurowe umożliwiające cielętom wzajemny kontakt wzrokowy i dotyk. Urządzenia do karmienia i pojenia muszą być tak zaprojektowane, skonstruowane, umieszczone i utrzymane, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia paszy i wody dla cieląt.

Cielęta w wieku powyżej 2 miesięcy należy utrzymywać w kojcach zbiorowych – minimalna powierzchnia przypadająca na 1 szt. powinna wynosić: 1,5 m2 przy masie ciała do 150 kg, a 1,8 m2 przy masie powyżej 220 kg. Konieczne jest zapewnienie cielętom jednoczesnego dostępu do paszy, o ile nie są żywione do woli lub z elektronicznych stacji pojenia.

Duże zagęszczenie w kojcach zbiorowych u cieląt i młodzieży – powoduje niepokój i agresywność prowadzącą do walk między sobą. Niepokój skraca czas leżenia i pobierania paszy, a agresywność rośnie wraz ze wzrostem zagęszczenia na obszarze paszowym, szczególnie po zadaniu pasz, gdy zwierzęta są głodne.

Najczęściej spotykane choroby cieląt – to zapalenie płuc i biegunka. Przy zakażaniu nie ma większego znaczenia, że cielęta kontaktują się ze sobą, ponieważ infekcja rozprzestrzenia się nieuchronnie z powietrzem obory. Dobry stan zdrowia stwierdza się u cieląt odchowywanych w budkach na wolnym powietrzu.

Osoba sprawująca opiekę nad zwierzętami – powinna kontrolować stan cieląt, co najmniej dwa razy dziennie. W razie potrzeby zwierzęta chore i posiadające urazy należy izolować w odpowiednim pomieszczeniu wyposażonym w suche i wygodne podłoże. Pomieszczenia, kojce, urządzenia i sprzęt do obsługi cieląt musi być dokładnie czyszczony i dezynfekowany, aby zapobiec wzajemnemu zarażaniu się i rozwojowi organizmów przenoszących choroby. Odchody, oraz resztki pasz należy jak najczęściej usuwać.

Wyżej wymienione wymogi – nie obowiązują w przypadku ras mięsnych, gdzie cielęta przebywają przy krowach oraz w gospodarstwach małych utrzymujących poniżej 6 sztuk cieląt.

Automatyczna stacja żywienia pozwala na wygodny odchów cieląt w dużych stadach mlecznych z zachowaniem wymogów dobrostanu

• Stacja podaje cielętom pasze płynne i stałe, posiada program automatycznego odsadzania. Umożliwia indywidualne żywienie cieląt w zależności od wieku i przeznaczenia. Jednocześnie umożliwiona jest kontrola ilości pobieranego pójła lub mleka oraz mieszanki treściwej. Cielęta posiadają identyfikatory i po podejściu do smoczka urządzenie dozuje odpowiednią ilość mleka lub pójła z preparatu mlekozastępczego o stałej temperaturze 37°C.

• Zalety: swobodny ruch w obszernym kojcu ścielonym słomą zapewnia dobry rozwój cieląt; szybsze pobieranie pasz stałych (cielęta młodsze uczą się od starszych); brak wzajemnego obssysania (gdy czują potrzebę ssania, podchodzą do automatu, gdzie piją mleko ze smoczka); wyeliminowanie rywalizacji między zwierzętami dzięki odpowiedniemu zabezpieczeniu dostępu do smoczka; wczesne wykrywanie stanów chorobowych dzięki informacji o zmniejszeniu pobierania mleka, które świadczy o zbliżającej się chorobie; przyjemna i łatwa obsługa.

Akty prawne:
1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (j.t. Dz.U. nr 106 z 2003 roku poz. 1002 ze zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 września 2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich (Dz.U. nr 167, poz. 1629 ze zm.). Rozporządzenie określa warunki utrzymania różnych gatunków zwierząt gospodarskich z uwzględnieniem ich wieku i stanu fizjologicznego.

Stanisław Nowowiejski

Skip to content