Azbest nadal groźny

mar 11, 2012

 

Azbest jest naturalnym, praktycznie niezniszczalnym surowcem o budowie włóknistej. Pęczki włókien mogą rozszczepić się na włókna cieńsze niż ludzki włos, kruszą się i łamią, przedostając w ten sposób do atmosfery. Dopóki włókna nie są uwalniane do powietrza i nie występuje ich wdychanie, wyroby z udziałem azbestu nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Biologiczna agresywność pyłu azbestowego jest zależna od stopnia penetracji i liczby włókien, które uległy retencji w płucach. Niewidoczne dla oka, unosząc się w powietrzu, są wdychane przez ludzi. Włókna azbestowe wnikają do organizmu człowieka przez układ oddechowy i pozostają na zawsze. Zalegające w płucach włókna mogą powodować zwłóknienie tkanki płucnej, czyli azbestozę, a także raka płuc, oskrzeli i międzybłoniaka opłucnej. Azbest jest najbardziej niebezpiecznym czynnikiem rakotwórczym. Ryzyko wystąpienia raka płuc wśród osób narażonych na pył azbestu znacznie się zwiększa przy jednoczesnym paleniu papierosów. Wśród osób palących, w porównaniu z niepalącymi ryzyko raka płuc zwiększone jest ok. 11-krotnie. Natomiast osoby narażone na pył azbestu i jednocześnie palący zwiększyć mogą to ryzyko 50-krotnie. Największe zagrożenie stanowią włókna mikroskopijnej wielkości, które na zawsze pozostają w płucach. Ważna jest świadomość, że choroby wywołane azbestem rozwijają się po 20-30 latach od czasu kontaktu z azbestem, a więc zagrażają dzieciom i młodzieży obecnie przebywającej i bawiącej się w środowisku zanieczyszczonym azbestem. Azbest jest praktycznie niezniszczalny, zaś groźny dla zdrowia jest wtedy, gdy jego elementarne włókna znajdują się we wdychanym powietrzu. Należy stwierdzić, że azbest zabezpieczony w sposób uniemożliwiający uwalnianie się włókien do powietrza nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia ludzi.

Zasady postępowania dotyczące azbestu

Zgodnie z obowiązującym prawem ewidencję wyrobów azbestowych w gospodarstwach prowadzi gmina. Ze względu na szkodliwość azbestu, od 1998 roku jego produkcja została wstrzymana, a do końca 2032 roku wszystkie wyroby zawierające azbest mają zostać usunięte. Od 2002 roku realizowany jest program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, stosowanych na terytorium Polski. Gminy mogą z tego programu uzyskać środki na usuwanie azbestu na swoim terenie. W urzędzie gminy można zasięgnąć informacji o możliwościach uzyskania pomocy w bezpiecznego usuwania pokryć dachowych z eternitu. Do 2012 roku ma być przeprowadzona pełna i rzetelna inwentaryzacja oraz lokalizacja na terytorium całego kraju azbestu i wyrobów zawierających azbest. Program zakłada daleko idące zaangażowanie w ten proces administracji samorządowej, a szczególnie gmin, gdyż one powinny zatroszczyć się o bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców. Technologie utylizacji obejmują: składowanie powierzchniowe, silosowe, w wyrobiskach kopalnianych oraz nowe technologie termicznego przekształcania. Na realizację zadań w tym zakresie Ministerstwo Gospodarki przewiduje określone środki. Osoby fizyczne mogą ubiegać się o dofinansowanie prac, które z reguły obejmują:
• demontaż pokrycia z płyt zawierających azbest (eternit),
• zabezpieczenie odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami,
• załadunek, transport i utylizację i oczyszczenie terenu z pyłu azbestowego.

Racjonalne spojrzenie na potrzebę zmiany pokryć dachowych

Największe uwalnianie włókien z płyt dachowych (eternitu) występuje, gdy jest wysoka temperatura i silny wiatr oraz podczas prac powodujących wzniecenie pyłu; czyszczenie, ścieranie, wiercenie otworów, kruszenie i rozgniatanie powierzchni zawierających azbest. Zagrożenia stanowią także zdjęte z dachów płyty azbestu podlegające procesowi wietrzenia i postępującego rozkładu. Natomiast, jeżeli płyty eternitu pokryte są farbą (płyty kolorowe), taka emisja nie występuje. Bezpieczne usuwanie płyt eternitu z dachu polega na tym, aby zdejmując nie dopuścić do uwalniania się włókien azbestu w powietrze i następnie bezpiecznie dostarczyć do wskazanych miejsc składowania i utylizacji. Są to miejsca wyznaczone przez samorządy lokalne jako składowiska odpadów zawierających azbest. Usługi w zakresie demontażu przypisane są firmom specjalistycznym. Wielu rolników uważa, że wymianę pokryć dachowych są w stanie zrobić bez potrzeby zlecania usługi tzw. firmom specjalistycznym. Samorządy lokalne powinny podjąć działania prowadzące do uzyskania środków finansowych na rzecz dofinansowania demontażu eternitu z pokryć dachowych i umożliwienia wymiany pokryć dachowych również przez właścicieli budynków. Demontaż eternitu (wymianę pokryć dachowych) powinno się przeprowadzać zgodnie ze stosowną instrukcją lub decyzja obejmującą zasady postępowania podczas demontażu, transportu do miejsca przeznaczenia oraz bezpiecznego dla środowiska składowania w miejscach do tego wyznaczonych i utylizacji. Informacje dotyczące zagrożeń azbestu dla zdrowia ludzi są zamieszczane na stronie internetowej www.odr.pl. Wzrost świadomości w zakresie zagrożeń spowodować może większe zainteresowanie usuwaniem azbestu ze środowiska.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się na stronach internetowych: www.bazaazbestowa.pl, www.mg.gov.pl

mgr inż. Eugeniusz Mystkowski

Skip to content